Ομήρου Οδύσσεια: ραψ.χ, 1-446. Φύλλο εργασίας.

Σύνδεση με τα προηγούμενα:
Μετά την αποτυχία των μνηστήρων και την πρόταση του Αντινόου για αναβολή, ο Οδυσσέας ζητεί και αυτός να λάβει μέρος στον αγώνα τοξοβολίας, πράγμα που το πετυχαίνει χάριν της παρεμβάσεως  υπέρ του της Πηνελόπης και κυρίως του Τηλεμάχου.  

Αξίες – αντιλήψεις –έθιμα:

Στ 65-68: Μπορεί η πλουσία υλική αποζημίωση που υπόσχεται εδώ ο Ευρύμαχος να προσδίδει τιμή στον Οδυσσέα ωστόσο δεν μπορεί να εξαγοράσει την προσβολή της τιμής.

Στ. 355-356: στην αυλή του κάθε σπιτιού, όπως και εδώ στο παλάτι του Οδυσσέα, υπήρχε βωμός αφιερωμένος στο Δία.

Στ.441: Οι θεοί τιμωρούν αργά ή γρήγορα όσους διαπράττουν ανόσιες πράξεις προσβάλλοντας και αδικώντας θεούς και ανθρώπους.

Οι φάσεις της μνηστηροφονίας:

Α΄φάση:

1.Ο Οδυσσέας από το κατώφλι σκοτώνει τον Αντίνοο τοξεύοντάς τον (στ. 1-19).

2.Οι μνηστήρες ανυποψίαστοι ακόμη για τον ποιόν έχουν απέναντί τους τον απειλούν διότι θεώρησαν ότι σκότωσαν τον Αντίνοο κατά λάθος (στ. 23-36).

3. Ο Οδυσσέας τους κατηγορεί για τις ανομίες τους αποκαλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο την πραγματική του ταυτότητα (στ. 37-44).

4. Ο Ευρύμαχος προσπαθεί να επιτύχει συμβιβασμό, ο Οδυσσέας όμως τον απορρίπτει κατηγορηματικά (στ. 45-72).

5. Αρχίζει η σύγκρουση, με τους μνηστήρες να αντεπιτίθενται με τα ατομικά τους σπαθιά (στ. 86-87).

6. Ο Οδυσσέας σκοτώνει τον Ευρύμαχο, και ο Τηλέμαχος τον Αμφίνομο (στ. 87-100).

Β΄φάση:

1. Ο Τηλέμαχος εφοδιάζει με όπλα την ομάδα του, όμως ξεχνά ανοικτή την πόρτα της αποθήκης και ο Μελάνθιος προλαβαίνει και εφοδιάζει επίσης με όπλα τους μνηστήρες. Με τη βοήθεια της Αθηνάς η ομάδα του Οδυσσέα υπερέχει στη μάχη, οι μνηστήρες εξολοθρεύονται όλοι (325-407).

Γ΄φάση:

1.Ο Οδυσσέας καλεί την Ευρύκλεια να του αποκαλύψει τις άπιστες δούλες και να μην φωνάξει η ίδια από χαρά βλέποντας τους νεκρούς μνηστήρες (στ. 434-446).

2.Οι άπιστες δούλες όπως και ο Μελάνθιος εκτελούνται και ο Οδυσσέας εξαγνίζει το παλάτι με θειάφι και φωτιά.

3.Ο Οδυσσέας δέχεται το συγκινητικό καλωσόρισμα από τις πιστές του δούλες.

Η Αριστεία του Οδυσσέα.

Η μνηστηροφονία, γενικά τόσο ως σχεδιασμός όσο και ως προετοιμασία όσο και ως διεκπεραίωση αποτελεί μία ιδιότυπη αριστεία του Ήρωα.

Η ηθική δικαίωση της μνηστηροφονίας.

Συμπερασματικά λοιπόν η μνηστηροφονία όσο σκληρή και αποτρόπαιη και αν είναι στην εκτέλεσή της, αποτελεί μία πράξη επιβεβλημένη και δικαιωμένη ηθικά (σύμφωνα βέβαια με τα δεδομένα της ομηρικής εποχής) αποτελεί μία πράξη δικαιοσύνης τόσο ανθρώπινης όσο και θείας προκειμένου να αποκατασταθεί η διασαλευθείσα τάξις.

Στοιχεία τεχνικής:

Α)ο ποιητής εδώ συνδυάζει την τριτοπρόσωπη αφήγηση τον διάλογο και την περιγραφή: Οι διάλογοι προσδίδουν ζωντάνια και δραματικότητα, και επιτρέπουν να διαγραφεί αμεσότερο το ήθος των διαλεγομένων προσώπων.

Επίσης οι εικόνες (του Αντινόου και του Ευρυμάχου που πέφτουν νεκροί, η οπτικοακουστική εικόνα των πανικοβλήτων μετά τη μνηστηροφονία μνηστήρων, του Οδυσσέα και των συμπολεμιστών του να ορμούν ενάντια στους μνηστήρες κ.α) χαρίζει στο κείμενο ζωντάνια, και παραστατικότητα.

Η παρομοίωση στους στίχους 411-416:

Αναφορικό μέρος: ωσάν τα ψάρια που οι ψαράδες…τα θανατώνει (στ. 411-415).

Δεικτικό μέρος: όμοιοι με ψάρια και οι μνηστήρες…στον άλλο σωριασμένοι (στ.415-416).

Οι όροι που παρομοιάζονται: τα αλιευμένα ψάρια, οι μνηστήρες.

Το κοινό σημείο: το σώριασμα και το σπαρτάρισμα (των αλιευμένων ψαριών πάνω στην άμμο ,  των δολοφονημένων μνηστήρων επάνω στα πάτωμα του παλατιού.

Οι κατηγορίες που βαρύνουν τους μνηστήρες με βάση τους στίχους 38-43, είναι οι ακόλουθες:

1.κατασπαταλούν την περιουσία του Οδυσσέα.

2.κοιμούνται με τις δούλες του Οδυσσέα.

3.διεκδικούν και τη γυναίκα του και τη βασιλική του εξουσία, και θέλουν να σκοτώσουν το γιό του.

4.δεν φοβήθηκαν ούτε τους θεούς ούτε τη δικαία εκδίκηση των ανθρώπων.