Ιστορία Γ΄Γυμνασίου. Σχέδιο μαθήματος. Ενότητα 7η.Η φιλική εταιρεία και η κήρυξη της Ελληνικής επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.

1.Ορισμός:Η Φιλική εταιρεία ήταν μία μυστική οργάνωση που δημιουργήθηκε το 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας με σκοπό την προετοιμασία του ενόπλου αγώνος των Ελλήνων για ανεξαρτησία.

2.Διφορές από άλλες οργανώσεις:Κάποιες άλλες οργανώσεις που είχαν δημιουργηθεί (η εταιρεία των Φιλομούσων)σκοπό είχαν πρωταρχικώς την απόκτηση παιδείας εκ μέρους των υποδούλων Ελλήνων.

3.Ποιοί ίδρυσαν τη Φιλική εταιρεία;1.Νικόλαος Σκουφάς.

                                                                   2.Αθανάσιος Τσακάλωφ.

                                                                   3.Εμμανουήλ Ξάνθος.

                                                                   4.Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος.

4.Ποιές ήταν οι δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν οι Φιλικοί;1.Θα έπρεπε να δράσουν με μεγάλη οργανωτική ευελιξία καθότι ο Ελληνισμός ήταν διεσπαρμένος σε διάφορα μέρη των Βαλκανίων και της ευρώπης.

                                                                                         2.Δεν θα έπρεπε να γίνουν αντιληπτοί από τους οθωμανούς και από τις ευρωπαϊκές απολυταρχίες.

                                                                                 3.Θα έπρεπε να νικήσουν τους ενδοιασμούς όλων εκείνων των Ελλήνων που προηγουμένως είχαν δεί να αποτυγχάνουν επαναστατικά άλλα κινήματα και να καταπνίγονται στο αίμα.

                                                                    4.Θα έπρεπε να κινητοποιήσουν όλους εκείνους τους Έλληνες οι οποίοι αν και μπορούσαν να συνεισφέρουν στον Εθνικό αγώνα δίσταζαν είτε γιατι δεν πίστευαν στην έκβαση του αγώνα είτε γιατί φοβούνταν.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ: Οι Έλληνες είχαν πλέον ωριμάσει ,η οθωμανική αυτοκρατορία είχε διαβρωθεί από τα μηνύματα του γαλλικού και νεοελληνικού διαφωτισμού.

Ασκήσεις.(σχολικό βιβλίο σελ.28).

1.Ποιός ήταν ο σκοπός της Φιλικής εταιρείας;

2.Ο Ελληνισμός ήταν   διάσπαρτος ως έθνος ή ως κράτος;

3.Πώς εξηγείς ότι το σύνολο των ιδρυτών της Φιλικής εταιρείας είχαν σχέσεις και προσωπικές και οικογενειακές με το εμπόριο;

4.Με βάση τις γνώσεις σου και  όσα λέγονται στο σχολικό βιβλίο αλλά  και στο παράθεμα να συνδέσεις  τη  Φιλική εταιρεία με το γαλλικό διαφωτισμό:
«Της Επανάστασης του 1821 είχαν προηγηθεί αρκετές άλλες τοπικές εξεγέρσεις, με έναρξη ήδη από τον 15ο αιώνα και με τελευταία αυτή του Νικοτσάρα στη Βόρεια Ελλάδα.

Μεγάλη ώθηση στην επιθυμία για ελευθερία έδωσαν από τον 18ο αιώνα ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός και η Γαλλική Επανάσταση, καθώς και η άνθηση της οικονομίας και της παιδείας των Ελλήνων χάρι και σε παράγοντες όπως η άνοδος της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης, οι Ναπολεόντιοι πόλεμοι κλπ. Υπό τις περιστάσεις αυτές αναπτύχθηκε το κίνημα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού 1750-1821 που προετοίμασε το έδαφος για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.

Στα πλαίσιά του φωτεινές μορφές θα επιχειρήσουν να μεταλαμπαδεύσουν στο υπόλοιπο γένος τις φιλελεύθερες ιδέες της εποχής και να το μορφώσουν, προκειμένου να ξεσηκωθεί και να διεκδικήσει τα δίκαιά του.
Από ανθρώπους με μόρφωση που ζούσαν σε πόλεις της Ευρώπης, της Βλαχίας και της Ρωσίας τέθηκαν οι βάσεις της Φιλικής Εταιρείας Το 1809 ιδρύεται στο Παρίσι το Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον από τον Θεσσαλονικέα λόγιο Γρηγόριο Ζαλύκη, ενώ ανάμεσα στα μέλη του είναι και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, μετέπειτα ιδρυτικό μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Συγκροτείται τυπικά ως εταιρεία μελέτης του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, στην ουσία όμως σκοπός είναι η απελευθέρωση της Ελλάδας και προς αυτήν την κατεύθυνση γίνονται όλες οι κινήσεις. Για την παράνομη δράση της η οργάνωση υιοθετεί τους κανόνες των Καρμπονάρων και των Ελευθεροτεκτόνων, ενώ τα μέλη της δεσμεύονται με όρκο και φέρουν ως αναγνωριστικό ένα χρυσό δακτυλίδι με τα αρχικά Φ.Ε.Δ.Α. (Φιλικός Ελληνικός Δεσμός Άλυτος). Από το 1815, όμως, άρχισε να παρακμάζει, καθώς η συντριβή του Ναπολέοντα έσβησε όποια όνειρα είχαν να τους βοηθήσει. Μια δεύτερη προσπάθεια ξεκίνησε στην Αθήνα, με την έμμεση υποστήριξη της Αγγλίας, το 1813. Ιδρύθηκε τότε η «Φιλόμουσος Εταιρεία», με κεντρικό σκοπό την καλλιέργεια του ελληνικού πνεύματος των νέων, την έκδοση βιβλίων, τη βοήθεια φτωχών σπουδαστών κ.λπ. Μόνο που αυτή η οργάνωση ποτέ δεν απέκτησε λαϊκό έρεισμα, καθώς κινείτο σε κύκλους λογίων και διπλωματών.
Άλλη παρόμοια μυστική οργάνωση ήταν η "Εταιρεία του Φοίνικος" στην οποία ανήκαν αρχικά οι Σκουφάς και Ξάνθος. Κατά μία άποψη από αυτή προήλθε η Φιλική Εταιρεία».
Ενδεικτική βιβλιογραφία:

1. http://www.matia.gr/7/78/7806/7806_1_03.html

2. http://greekhistory.freeservers.com/atorosikoshedhio.htm

Βασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.