Νεοελληνική γλώσσα Γ΄Γυμνασίου

Τελικές και αιτιολογικές προτάσεις…

Τελικές προτάσεις  είναι οι δευτερεύουσες  επιρρηματικές προτάσεις που δείχνουν σε ποιο σκοπό αποβλέπει αυτό που δηλώνει η πρόταση που προσδιορίζεται.’Εχουν άρνηση μη(ν).

Εισάγονται με	Φανερώνουν	Παραδείγματα
Τους τελικούς συνδέσμους	Σκοπό	-τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο για να μάθουν γράμματα -ήρθα να σε δώ

Προσοχή!

1.Οι τελικές προτάσεις θα πρέπει να διακρίνονται από τις βουλητικές.Οι βουλητικές είναι ονοματικές προτάσεις  ποτέ δεν εισάγονται με το σύνδεσμο για να αλλά με το βουλητικό να.Οι τελικές είναι επιρρηματικές προτάσεις εισάγονται κυρίως με το σύνδεσμο για να και όταν εισάγονται με το σύνδεσμο να αυτός μπορεί να αντικατασταθεί με το σύνδεσμο για να.

Π.χ   θέλω να μιλήσουμε(βουλητική πρόταση)(επίσης απαντούν στις ερωτήσεις ποιος,ποιόν,τι)

         Ήρθα να μιλήσουμε (τελική πρόταση)(ήρθα για να μιλήσουμε)(απαντά επίσης στην ερώτηση :για ποιόν σκοπό).

2.Οι δευτερεύουσες προτάσεις  που εισάγονται  με το για να δεν είναι πάντοτε τελικές,μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι αιτιολογικές ή αποτελεσματικές.

Π.χ.είσαι πολύ κουτός για να δίνεις σημασία στα λεγόμενά του(αιτιολογική,εξάρτηση από ρήμα ψυχικού πάθους ή παρόμοιας σημασίας).

          Είναι πολύ δυνατός για να φοβηθεί έναν τέτοιο αντίπαλο(αποτελεσματική,αντικαθίσταται το για να  με το ώστε,προκειμένου κ.ο.κ.).

Αιτιολογικές προτάσεις.

Αιτιολογικές προτάσεις  είναι οι δευτερεύουσες  επιρρηματικές  προτάσεις  που φανερώνουν την αιτία για την οποία γίνεται αυτό που δηλώνει η πρόταση που προσδιορίζεται.Έχουν άρνηση  δε(ν).

Εισάγονται  με	Φανερώνουν	Παραδείγματα
1.τους αιτιολογικούς συνδέσμους :γιατί,αφού,επειδή,διότι… 2.λέξεις ή εκφράσεις που χρησιμοποιούνται  ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι :πού,καθώς,μία και,μία πού…	Αιτία	-δεν πήγε στο σχολείο επειδή ήταν άρρωστος -δουλεύει μέρα και νύχτα επειδή έχει χρέη -αφού το λές εσύ θα υποχωρήσω -χαίρομαι που ήλθες τόσο νωρίς -θα σας ακούσω μία και δεν μπορώ να κάνω διαγφορετικά

Σημειώσεις:

1.Και ο σύνδεσμος και μπορεί να χρησιμοποιείται ως αιτιολογικός.

Π.χ.δώσε μου λίγο νερό και (επειδή)είμαι διψασμένος

2.Ο σύνδεσμος  γιατί χρησιμοποιείται απλά παρατακτικά  ύστερα από ισχυρό σημείο στίξης(τελεία,άνω τελεία,θαυμαστικό,ερωτηματικό)και βέβαια εισάγει  κύρια πρόταση.

Π.χ.Απαραίτητη προϋπόθεση για την επικοινωνία των ανθρώπων είναι ο διάλογος.Γιατί ο διάλογος προάγει την επικοινωνία των ανθρώπων(κύρια πρόταση).

3.Και  με το  για να κάποτε η πρόταση  μπορεί  να είναι αιτιολογική:

Π.χ. είσαι πολύ κουτός  για να τα παίρνεις όλα στραβά(επειδή τα   παίρνεις όλα στραβά).