Πλαίσιο διδασκαλίας Νεοελληνικών κειμένων

Πώς διδάσκουμε τη Νέα Ελληνική Λογοτεχνία;

1.Διαβάζουμε προσεκτικά το κείμενο και  προσπαθούμε να κατανοήσουμε την κίνηση των προσώπων ,των ιδεών και αξιών που σε αυτό εμπεριέχονται.

2.Κατανοούμε τη βαθύτερη αιτία γραφής του κειμένου.Προσπαθούμε με βάση τη βιογραφία του συγγραφέα να κατανοήσουμε γιατί ο συγγραφέας έγραψε το συγκεκριμένο κείμενο.

3.Τοποθετούμε το λογοτέχνημα:

Α.στην ιστορική εποχή του

Β.στο λογοτεχνικό ρεύμα(ΚλασικισμόςΡομαντισμόςΡεαλισμόςΠαρνασσισμόςΝατουραλισμόςΥπερρεαλισμός (ή σουρρεαλισμός)ΑισθητισμόςΜπητ λογοτεχνία) στο οποίο  ανήκει.

4.Ανακαλύπτουμε τις ιδέες,τους χαρακτήρες,τις αξίες,τον πολιτισμό που εκφράζεται μέσα από το κείμενο.

5.Σημειώνουμε τις αφηγηματικές τεχνικές(εστίαση-χωρίς,εσωτερική ή εξωτερική)το χρόνο(μεταγενέστερη αφήγηση,προτερόχρονη αφήγηση,ταυτόχρονη και παρέμβλητη αφήγηση),χρονική σειρά γεγονότων(αναδρομικές αφηγήσεις,αναδρομές ή αναλήψεις,πρόδρομες αφηγήσεις ή αναλήψεις,in media res,παρέκβαση,προϊδεατισμός,εγκιβωτισμός,προϊδεασμός και προοικονομία κ.α).Ενδοδιηγηματικός είναι ο αφηγητής όταν συμμετέχει στο κείμενο,αλλοιώς είναι εξωδιηγηματικός.

Αφηγηματικοί τρόποι είναι οι ακόλουθοι:1.έκθεση ή αφήγηση 2.διάλογος 3.περιγραφή και σχόλιο 4.ελεύθερος και πλάγιος λόγος 5.εσωτερικός μονόλογος .

Εκφραστικά μέσα:  ασύνδετο, πολυσύνδετο, εικόνες, παρομοιώσεις, αναλογίες, υπερβολές, οξύμωρο, χιαστό, συνεκδοχή κ.ά).

6.Παρέχουμε τελική αξιολόγηση του κειμένου με βάση τις ιδέες και τις αξίες αλλά και το μοντέλο γύρω από τον άνθρωπο και την κοινωνία που  προωθεί.

7.Διακειμενικότητα-διαχρονικότητα:Με βάση τις κύριες ιδέες του κειμένου προσπαθούμε να κάνουμε διαχρονικές συγκρίσεις.Πώς αυτές οι ιδέες εμφανίζονται σε άλλα λογοτεχνικά κείμενα;Επίσης σε άλλα μαθήματα πώς εξετάζονται αυτές οι ιδέες και αξίες που αναλύονται στα λογοτεχνικά κείμενα;Π.χ.Σε ένα ποίημα που περιγράφεται η θάλασσα μπορούμε να συζητήσουμε και σε σχέση με το μάθημα της ιστορίας ποια ήταν ή είναι  η διαχρονική ιστορική σημασία της θάλασσας;

Β.Δ.Μακρυπούλιας.