Η έννοια της μερίμνης από τον Χάϊντεγγερ έως τον Γιάσπερς.

 

Η έννοια της μερίμνης από τον Χάϊντεγγερ έως τον Γιάσπερς.

Εξαιρετική η επισήμανση του Γιάσπερς στην Εισσαγωγή του στη Φιλοσοφία ότι η Ελληνική φιλοσοφία έδωσε το οντολογικό στίγμα και η Γερμανική φιλοσοφία το πνευματικό εργαλείο ώστε να κινηθεί ο άνθρωπος σε αυτό το οντολογικό πεδίο. Όλα αυτά βέβαια έχουν γίνει αποδεκτά και έχουν επαρκώς δουλευθεί και από την υπαρξιακή φιλοσοφία, η οποία ουσιαστικά λαμβάνει την ύπαρξη ως μόνη και ερριμμένη μέσα στον κόσμο και προσπαθεί να της δώσει τα εργαλεία οντολογικού προσδιορισμού.

Το κύριο εγχείρημα της υπαρξιακής φιλοσοφίας, το οποίο υπάρχει και στο Χάϊντεγγερ και στο Γιάσπερς –η αρχή του οποίου ανιχνεύεται στη θεολογική έννοια της υπόστασης- είναι η απελευθέρωση του ανθρώπου από τις προσφερόμενες ουσίες, η μετατροπή του ανθρώπου σε υπόσταση είναι ένα πρώτο  βήμα. Στην υπαρξιακή φιλοσοφία καταργείται η απόλυτος πρώτη ουσία (ως θεία και αφηρημένη έννοια η οποία πλήρως κατευθύνει τους ανθρώπους)  και οι άνθρωποι απελευθερώνονται ως αυτοτελείς υπάρξεις οι οποίες μέσα από το βίωμα της ύπαρξης και των υπαρξιακών καταστάσεων όλες αυτές οι υπάρξεις συναποτελούν το Είναι, εκ του οποίου απορρέουν τα όντα.

Όμως το Είναι της υπαρξιακής φιλοσοφίας προχωρεί το θεό του μονοθεϊσμού αλλά και το θείο του Πλωτίνου, αλλά και τους θεούς του Ομήρου, ένα υπαρξιακό βήμα παραπέρα: δηλαδή: Το Είναι στο Χάϊντεγγερ και στο Γιάσπερς είναι το αποθετήριο των οντολογικών δυνάμεων  εκ του οποίου αντλούν τα όντα τις δυνάμεις και τις ενέργειες συμπαντικής πορείας ολοκλήρωσης της οντολογικής πορείας των ώστε στο ξέφωτο του Είναι να προχωρήσουν προς την πρώτη και τελευταία και οριστική κατάσταση του Είναι: το Είναι είναι η πλήρης αρμονική και ισόρροπη κατάσταση της πλησμονής και παράδοσης των δυνάμεων των όντων.

Το υπαρξιακό βήμα, απότοκο βήμα  του προτεσταντισμού αλλά και του αφηρημένου οντολογικού θείου των προσωκρατικών, είναι τεράστιο: ουσιαστικά καταργείται η πίστις: η ύπαρξις δεν πιστεύει, αλλά βιώνει. Είναι η ύπαρξις στο Χάϊντεγγερ και στο Γιάσπερς σύνολο βιουμένων  στιγμών: ο Άνθρωπος αποκόπτεται από το θεό ως δημιουργό, ως ιδιοκτήτη της Βασιλείας των Ουρανών, ως τον κοινό παρονομαστή ζωής και θανάτου. Το Είναι των υπαρξιακών αποτυπώνει την πραγματικότητα της ήδη υπαρχούσης οντολογικής πορείας.

Η κατάργησις του Θεού των παραδοσιακών μονοθεϊστικών θρησκειών και η παραδοχή ενός κεντρικού Είναι απελευθερώνει την ύπαρξη: η ύπαρξη δεν χρειάζεται να υπακούει σε μία ουσία διότι το Είναι δεν είναι ουσία αλλά είναι σύνολο απορρεουσών δυνάμεων οι οποίες ουσιώνουν και ουσιώνονται όταν βιωθούν: είναι μία κεντρική τράπεζα δυνάμεων και ενεργειών οι οποίες οδηγούν οντολογικά την ύπαρξη. Το Είναι είναι το ήδη υπάρχον, η ύπαρξις δεν νοιώθει  ως ουσία διότι δεν Είναι αλλά Γίγνεται: Γίγνεται αντλώντας εκ των απορρεουσών δυνάμεων εκ της κεντρικής συμπαντικής τραπέζης  του Είναι : ώστε οι υπαρξιακοί προχωρούν σε μία εξαιρετικά σημαντική αξιολογική κίνηση: επαναφέρουν το Είναι (θεό) στην προτέρα οντολογική και ξεχασμένη κατάστασή  του: το Είναι δεν είναι πρόσωπο, δεν έχει χέρια δεν έχει πόδια, δεν γεννήθηκε δεν έχει Μητέρα και Πατέρα: είναι σύνολο δυνάμεων  και ενεργειών  εν συμπαντική και οντολογική συνεχεία. Η Υπαρξιακή φιλοσοφία επαναφέρει το Πρώτο Όν στην οντολογική αιωνία κατάστασή του: είναι Δύναμις και Ενέργεια η οποία διαμοιράζει οντολογικές δυνάμεις και ενέργειες οι οποίες ολοκληρώνουν το οντολογικό περιπετειώδες ταξίδι των όντων.

Εδώ υπεισέρχεται το μεγάλο ερώτημα: ποια είναι η σχέση των Όντων με το Είναι;  τα Όντα ίστανται υπό το Είναι όχι σε σχέση κατωτερότητας αξιακής ή  γνωσιολογικής  αλλά σε σχέση καθαρά δυναμικής και ενεργειακής: δηλσδή: ίστανται υπό την ατελεύτητη διαμοίραση οντολογικών δυνάμεων εκ μέρους του Είναι άρα υπό ίστανται (υφίστανται) στην πορεία  του Είναι λαμβάνοντας συνεχώς τις αναλογούσες οντολογικές δυνάμεις ώστε διά αυτών  να βιώσουν το αναλογούν στην κάθε ύπαρξη υπαρξιακό ταξίδι προς την αρχέγονη συγκεντρωτική πηγή του Είναι; εκεί όπου όλες οι δυνάμεις ενώνονται διότι δεν έχουν λόγο κινήσεως: Ουσιαστικά το Είναι είναι τα όντα και το Είναι ηρεμεί όταν τα όντα έλθουν σε κατάσταση βιωματικής πλήρωσης και εξάντλησης των αναλογισθεισών δυνάμεων και ενεργειών.

Άρα συμβαίνουν στην υπαρξιακή φιλοσοφία, από το Χάϊντεγγερ έως το Γιάσπερς τρείς θεμελιώδεις αξιακές τροποποιήσεις: οι υπάρξεις είναι υποστάσεις του Είναι, οι υπάρξεις βιώνουν δεν σκέπτονται αλλά ζούν τις αναλογούσες σε αυτές δυνάμεις (με τον  τρόπο του Οδυσσέως ο οποίος δεν σκεπτόταν αλλά πρώρα βίωνε και έπειτα διηγείτο τις σκέψεις του στους Φαίακες). Άρα οι υπάρξεις επί της Γής  επί του Χρόνου οφείλουν η μία να βοηθεί στο ταξίδι της άλλης, η μία να μεριμνά περί την άλλην.

Η μέριμνα ξεκινά από το ενδιαφέρον του Είναι προς τα Όντα, και επεκτείνεται από τα Όντα ως τα Όντα ώστε η Οντολογική πορεία των  Όντων να περατώνεται ολοκληρωμένη οντολογικά. Σε τι ακριβώς συνίσταται η μέριμνα; Εάν σκεφθούμε ότι η Ύπαρξις Βιώνει καταστάσεις οριακές, ζεί καταστάσεις απωλείας και χάους, πορεύεται σε καταστάσεις επαναφοράς στο αρχέγονο Είναι, με όπλο την βιωματική ενσυναίσθηση του Είναι διά του γίγνεσθαι του βιώματος διά των οριακών καταστάσεων  φόβου και τρόμου όπως θα έλεγε ο Κίρκεγγωρ, η μέριμνα συνίσταται στη βιωματική συν-πόρευση των όντων, στη βιωματική συν-εύρεση των όντων, στη βιωματική συν-αναφορικότητα των Όντων  σε σχέση με το Είναι. Η μέριμνα δεν έχει να κάνει με υλικά αγαθά, με φαγητό και ποτό, με χρήματα και παροχή αγαθών καθημερινής διαβίωσης: Η μέριμνα στους Χάίντεγγερ και Γιάσπερς αποκτά επιτέλους την αρχέγονο οντολογική της αξία.

Η Μέριμνα τώρα καθίσταται η Οντολογική συν-βάδισις των όντων επί της Οντολογικής οδού. Τα όντα συν-οδεύουν την οδό προς το Είναι μεριμνούντα των παρεχομένων δυνάμεων μέσα από τη διαρκή αναφορά προς το Είναι, την κοινή  απορροούσα κατάστασίν των. Δεν υπάρχει υποκατάστασις της λογικής χάριν συναισθηματικών εξάρσεων, η υπαρξιακή μέριμνα είναι πέρα και πάνω από τη νοητική κα συναισθηματική επαφή των όντων: η Μέριμνα των υπάρξεων είναι καθαρά βιωματικό μέγεθος επί της βαδιζομένης υπαρξιακά βιωματικής οδού προς το Είναι: τα  Όντα δέχονται τις απορρέουσες εκ του Είναι δυνάμεις, τις  βιώνουν και τις μεταφέρουν διαχρονικά εκ του Είναι στο Ώδε Είναι μεριμνώντας ώστε και τα επόμενα όντα να κληρονομήσουν διά του χρόνου τις δυνάμεις της βιωματικής επανόδου στο  Είναι του Όντος. Η Ύπαρξις μεριμνά διά την άλλην ύπαρξιν διότι βιώνει τη μοναδικότητα του δρόμου της προς το Είναι φροντίζοντας με αυτόν  τον  τρόπο το Είναι να παραμένει ενεργό για το σύνολο των υπάρξεων, υπενθυμίζοντας σε όλες τις υπάρξεις ότι θα πρέπει να βαδίσουν προς τη βιωματική οδό που τους ανήκει. Τα όντα μεριμνούν το ένα για το άλλο επικοινωνώντας βιωματικά με το Είναι, ακολουθώντας τις δυνάμεις της  βιωματικής επαναφοράς, δημιουργώντας και ανοίγοντας δρόμους προς τα όντα  ώστε να προχωρήσουν προς το ξέφωτο του Είναι, συν-βαδίζοντας και συν-πάσχοντας μέχρι τη στιγμή όπου όλα τα Όντα θα μεθέξουν του Είναι. Βιώνοντας το κάθε όν ατομικά την ατομική του οδό προς το Εϊναι μεριμνά ώστε να εύρη μιμητές προκειμένου όλα τα όντα να ακολουθήσουν τις οδούς προς το Είναι όλων των Όντων.

Η υπαρξιακή μέριμνα λυτρώνει το συν-αίσθημα διότι το αποσπά από την νοητική ατομικοτητα και την ατομική ηδονή και ευχαρίστηση και το συνδέει με την κεντρική οντολογική  πηγή του Είναι: πλέον τα όντα νοιώθουν και σκέπτονται ως έχοντα δυνάμεις προόδου και οντολογικής αποκατάστασης: το συναίσθημα και η λογική  δεν είναι ατομικές πηγές ωφελείας μικροζωής και ηδονής: συνδέονται με το Είναι και αποκτούν στέρεα βιωματικά θεμέλια: ευτυχής και έλλογος είναι ο βιώνων καταστάσεις της οδού προς το Είναι: η μέριμνα  παραμένει το κορυφαίο υπαρξιακό συναίσθημα: διότι τα όντα φροντίζουν το ένα για το άλλο να διανοίγουν την οδό προς το Είναι, να την προικίζουν με βιωματικές εμπειρίες, μέσα στο χρόνο να τις προτείνουν  στα ερχόμενα όντα ώστε η βιώσις του Είναι εκ μέρους των όντων  να είναι συνεχής και αδιάλειπτος κατά-στροφική πορεία ρέουσα προς το Είναι.