Έκφραση- έκθεση α΄λυκείου. Κείμενο εφαρμογής θεωρίας συλλογισμών και επικλήσεων. Άνθρωπος και Περιβάλλον: Σχέση αλληλο-συμπλήρωσης και αλληλεξάρτησης.

 

 

Αναντίρρητα, κατά το παρελθόν ο άνθρωπος και το περιβάλλον βρίσκονταν σε αγαστή συνεργασία και σχέση. Δυστυχώς, όμως, τη σχέση αυτή ο άνθρωπος δε τη σεβάστηκε, τη μόλυνε και τη ρύπανε. Ας μην κολακευόμαστε επομένως για τις ανθρώπινες νίκες πάνω στη φύση: για κάθε μια τέτοια νίκη η φύση παίρνει την εκδίκησή της πάνω μας. Κάθε νίκη, είναι αλήθεια, φέρνει σε πρώτη φάση τα αποτελέσματα που προσδοκούμε, αλλά σε δεύτερη και τρίτη φάση τα αποτελέσματα είναι διαφορετικά και απρόσμενα και πάρα πολύ συχνά αναιρούν τα πρώτα. Διευκρινίζουμε ότι η παραπάνω άποψη δεν ισχύει φυσικά για τα πρώτα στάδια της ζωής του ανθρώπου πάνω στον πλανήτη μας, γιατί την εποχή εκείνη η εξάρτησή του από το περιβάλλον ήταν άμεση. Όσο περνούσαν όμως οι αιώνες, οι όροι αντιστρέφονταν και ο άνθρωπος από άμεσο εξαρτώμενο της φύσης γινόταν ο κύριος εξουσιαστής της.

Στο σημείο αυτό μπορούμε με έμφαση να τονίσουμε ότι η σημασία του φυσικού περιβάλλοντος στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική εξέλιξη του ανθρώπου υπήρξε τεράστια. Το ορεινό ή το πεδινό του εδάφους, η σύσταση του εδάφους και του υπεδάφους, η ύπαρξη άφθονων νερών ή η έλλειψή τους, η γειτνίαση με τη θάλασσα, η γεωγραφική θέση και οι κλιματολογικές συνθήκες καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό, όχι μόνο τη φύση και την ποσότητα της παραγωγής αλλά και τη γρήγορη ή αργή κοινωνική εξέλιξη. Η  ωφελιμότητα και η προσφορά του περιβάλλοντος προς τον άνθρωπο εξαρτάται και από έναν άλλο βασικό παράγοντα, από τη στάση δηλαδή και την τοποθέτηση του ίδιου του ανθρώπου απέναντι σε αυτό. Όσο μεγαλύτερη απληστία χαρακτηρίζει τον άνθρωπο, όσο πιο αλόγιστη, πρόχειρη, βάναυση και εξαντλητική γίνεται η εκμετάλλευσή του, τόσο και η καταστροφή του γίνεται πιο έντονη και οι συνέπειες για τον άνθρωπο πιο επιβλαβείς. Ο βαθμός, βέβαια, και ο τρόπος αντιμετώπισης του φυσικού περιβάλλοντος εξαρτάται και από το χαρακτήρα και τη φύση του πολιτικού και κοινωνικού καθεστώτος και του τρόπου της παραγωγής.

Από την άλλη μεριά η προστασία του περιβάλλοντος σχετίζεται άμεσα με τους σκοπούς που επιδιώκει κάθε πολιτεία και την ένταση και την ποιότητα της δημοκρατίας που υπάρχει σε κάθε συγκεκριμένη περιοχή της γης. Απαιτείται αρχικά ο επιστημονικός σχεδιασμός της οικονομίας  με την επεξεργασία προστατευτικών για τη φύση προγραμμάτων. Η εγωιστική και μικρόψυχη  αντίληψη ότι μόνο η υπάρχουσα γενιά  έχει κάθε δικαίωμα πάνω στη φύση  και τη ζωή, χωρίς να υπολογίζεται το μέλλον  των επερχόμενων γενεών, εγκυμονεί τον κίνδυνο να μετατρέψει τη γη σε τόπο οδύνης και μαρτυρίου. Υδάτινη οικονομία, ανακύκλωση, αναδάσωση είναι μερικά μέτρα σωτήρια που όλοι γνωρίζουν. Επειδή, όμως, τις περισσότερες φορές την ευθύνη για τα παραπάνω μέτρα επωμίζονται οι κεντρικές υπηρεσίες  κάθε πολιτείας που από τη φύση τους βρίσκονται μακριά από τα προβλήματα του λαού και η ενεργητικότητά τους εξαντλείται σε εξοργιστικά βραδυκίνητες γραφειοκρατικές διαδικασίες, είναι ανάγκη να ενισχυθεί ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτή γνωρίζει καλύτερα τις εστίες μόλυνσης και ρύπανσης, τους υπεύθυνους της κακοποίησης του περιβάλλοντος, τους εμπρηστές των δασών και τους αδίστακτους οικοπεδοφάγους και καταπατητές της δημόσιας γης. Η τοπική αυτοδιοίκηση, λοιπόν, τα εργατικά σωματεία και οι εξωραϊστικοί σύλλογοι καθώς και άλλοι φορείς μπορούν να παρέμβουν δυναμικά και να βοηθήσουν το κυβερνητικό έργο.

Όλοι γενικά είναι επιτακτική ανάγκη να κατανοήσουν ότι το πρόβλημα της προστασίας του περιβάλλοντος έχει άμεση σχέση με την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπου, με την υγεία και την ποιότητα της ζωής και ότι το νέφος, η μόλυνση και η ρύπανση δεν κάνουν ούτε κοινωνικές, ούτε οικονομικές και πολιτικές διακρίσεις, αλλά βάζουν στην ίδια μοίρα και βλάπτουν αδιάκριτα όλους τους πολίτες.

 

[Άρθρο του Ν. Γιαννόπουλου στην ηλεκτρονική έκδοση της πελοποννησιακής εφημερίδας ΠΑΤΡΙΣ – patrisnews.gr, 07-07-2017, με περικοπές]

 

Ασκήσεις:

1.Να σημειώσετε τρία επιχειρήματα και συλλογισμούς του συγγραφέα.

2.Να δώσετε 1 παραγωγικό και 1 επαγωγικό συλλογισμό όπου να υποστηρίζετε την ανάγκη αγαστής

σχέσης ανθρώπου και περιβάλλοντος.

3. Ποιος τρόπος και μέσα πειθούς επικρατούν στο κείμενο, να δώσετε σχετικά παραδείγματα.