νεοελληνική γλώσσα, β΄γυμνασίου; Ασκήσεις εκμάθησης Ενεργητικής και Παθητικής φωνής,νεοελληνική γλώσσα Β΄Γυμνασίου.

 

 

Α. θεωρία.

 

Μετατροπή της ενεργητικής  σύνταξης σε παθητική σύνταξη.

 

Α) το αντικείμενο μετατρέπεται σε υποκείμενο, και το υποκείμενο σε ποιητικό αίτιο, το ρήμα στον αντίστοιχο τύπο της παθητικής φωνής:

Οι μαθητές έλυσαν την άσκηση, η άσκηση λύθηκε από τους μαθητές.

Β) Εάν υπάρχουν ομοιόπτωοι προσδιορισμοί αυτοί προσαρμόζονται στις νέες πτώσεις υποκειμένων και αντικειμένων:

Οι καλοί μαθητές έλυσαν τη δύσκολη άσκηση: η δύσκολη άσκηση λύθηκε από τους καλούς μαθητές.

Γ) Εάν το ρήμα έχει δύο αντικείμενα τότε μετατρέπεται στην παθητική φωνή μόνον το άμεσο, το έμμεσο παραμένει ως έχει; Ο Πέτρος διδάσκει το Βασίλη κιθάρα; Ο Βασίλης διδάσκεται από τον Πέτρο κιθάρα.

Δ) Η πρόταση με συνδετικό ρήμα και κατηγορούμενο κανονικά μετατρέπεται σε παθητική σύνταξη και το κατηγορούμενο ακολουθεί τη νέα πτώση του όρου που προσδιορίζει:

Ο Νίκος χειροτονεί τον Κώστα ιερέα; Ο Κώστας χειροτονείται από το Νίκο ιερέας.

 

Αποθετικά ρήματα;

Αποθετικά ονομάζονται τα ρήματα που έχουν μόνον παθητική φωνή. Είναι όμως ενεργητικής διάθεσης και στην παθητική σύνταξη μετατρέπονται σε περιφράσεις;

 

Ενεργητική σύνταξη                                             παθητική σύνταξη

Δέχομαι                                                                   γίνομαι δεκτός

Ανέχομαι                                                                 γίνομαι ανεκτός

Αντιλαμβάνομαι                                                       γίνομαι αντιληπτός

Αισθάνομαι                                                              γίνομαι αισθητός

Εκμεταλλεύομαι                                                       γίνομαι αντικείμενο εκμετάλλευσης

Διαπραγματεύομαι                                                  γίνομαι αντικείμενο διαπραγμάτευσης.

 

1.Να συμπληρώσετε το κάθε κενό με το αντίστοιχο ρήμα που βρίσκεται σε παρένθεση (θα χρησιμοποιηθεί η έγκλιση που ορίζεται):

Οριστική.
α.Σήμερα..............................(ανοίγω)τα σχολεία.
β.Την προηγούμενη Κυριακή................................(πηγαίνω)στη Θεσσαλονίκη  για να δούμε τη γιαγιά μου.
γ.Σε λίγες ημέρες..........................................(επισκέπτομαι)οικογενειακώς το Βυζαντινό Μουσείο.


Υποτακτική.
α.Η Ελένη ήθελε...............................(γίνομαι ηθοποιός).
β.Είναι για όλους δύσκολο................................(λύνω)αυτή την άσκηση.
γ.Αποφασίσαμε......................................(ταξιδεύω)στο εξωτερικό.
δ.Όταν.................(έρχομαι) θα σου έχω έτοιμο το τραπέζι.
ε.Είμαστε υποχρεωμένοι...........................................(παρουσιάζομαι)καθημερινά  στις οχτώ ακριβώς.

Προστακτική.
α.................................................(Προσπαθώ)να απαντήσετε σε αυτή την ερώτηση.
β.Το πλοίο φεύγει γι αυτό.................................................(τρέχω)να το προλάβετε.
γ.Το απόγευμα...................................(έρχομαι)να με δείς.
δ.Εύα..............................(ανοίγω)το δέμα και .....................(βλέπω)τι έχει μέσα.

2.Να βάλετε παθητικές μετοχές στη θέση των περιφραστικών τύπων όπως στο παράδειγμα:

Ο τοίχος έχει βαφτεί.......................Ο τοίχος είναι βαμμένος.
α.Ο πατέρας έχει κουραστεί...........
β.Το γρασίδι έχει κουρευθεί...........
γ.Τα δένδρα έχουν φυτευθεί...........

3.Να γράψετε στην  παθητική φωνή τις παρακάτω προστακτικές:

λύσε,   ντύσε,    άπλωσε
ετοίμασε,      όπλισε,         κλείσε,       τύλιξε,  
κοίταξε,       σερβίρισε,       πλήρωσε,       τρίψε.

Βασίλειος Μακρυπούλιας , φιλόλογος.