Nεοελληνική γλώσσα Β΄Γυμνασίου. Ασκήσεις εκμάθησης μεθόδων παραγράφου. Κείμενο.

Η σχολική βία αναφέρεται στην επιβολή της βούλησης ενός μέρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε κάποιο άλλο και η πρόκληση ζημίας ή βλάβης. Υπό τον όρο βία περιγράφονται ποικίλες και διαφορετικές διαθέσεις, πράξεις, συμπεριφορές από την επιθυμία καταστροφής αντικειμένων, την απειθαρχία ή την προσβολή έως και τη σεξουαλική κακοποίηση. Πολλές από αυτές τις συμπεριφορές άλλοτε χαρακτηρίζονται ως επιθετικές ενέργειες και άλλοτε ως εκδηλώσεις βίας. Η σχολική εκδοχή της βίας περιλαμβάνει διάφορες μορφές: λεκτική, σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική, βανδαλισμό. Σε μερικά κράτη περιλαμβάνει και εγκληματικές ενέργειες. Διεθνώς, η σχολική βία και επιθετικότητα ορίζεται γενικά ως «bullying». Το «bullying» είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για όλες τις βαθμίδες της σχολικής εκπαίδευσης από τους Βρετανούς, τους Ολλανδούς και τους Σκανδιναβούς. Είναι η επικράτηση του δυνατότερου στον ασθενέστερο μέσω της τρομοκρατίας και του εκφοβισμού. Μπορεί να εκδηλώνεται με σπρωξίματα, τρικλοποδιές, μπουνιές, κλοτσιές, βρισιές, χλευασμούς, απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, αποκλεισμούς από την ομάδα (ο αποκλεισμός από την παρέα ή το παιχνίδι ασκεί σημαντική ψυχολογική βία) κ.ά. Αφορμή για να εμπλακεί κάποιος στο bullying ως θύτης ή θύμα ενδέχεται να είναι παράγοντες όπως η εμφάνιση του μαθητή (γυαλιά, πάχος, ιδιαίτερο ντύσιμο), εξαιρετικές σχολικές αθλητικές επιδόσεις κ.ά). Ο όρος σχολική βία (school violence) χρησιμοποιείται από όλους τους άλλους Ευρωπαίους. Ο εκφοβισμός (bulling) είναι συνυφασμένος με την κοροϊδία, το πείραγμα και τον αστεϊσμό. Το πότε ένα πείραγμα συσχετίζεται με τη βία εξαρτάται από την υποκειμενική αξιολόγηση του θύματος.

Στο χώρο της εκπαίδευσης οι ορισμοί της επιθετικότητας και της βίας εμφανίζονται υπέρμετρα διευρυμένοι, οι διάφορες προσεγγίσεις αναφέρονται συνήθως σε τέσσερις ομάδες διαπροσωπικών σχέσεων : τη συμπεριφορά των διδασκόντων προς τους μαθητές, τη συμπεριφορά των μαθητών προς τους διδάσκοντες, τη συμπεριφορά των διδασκόντων μεταξύ τους και τη συμπεριφορά των μαθητών μεταξύ τους. Στα παραπάνω προστίθενται οι βανδαλισμοί και οι καταστροφές που προκαλούν οι μαθητές στο υλικό του σχολείου, καθώς και η γενική στάση των μαθητών απέναντι στο σχολικό θεσμό. «Ακολουθώντας έναν ευρύτερο ορισμό της βίας και της επιθετικότητας, οποιοδήποτε ζήτημα άπτεται της θέσης και της λειτουργίας ενός θεσμού θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι εμπίπτει στη θεματική της βίας». Έτσι, λοιπόν, οι στάσεις και οι αξίες που μεταβιβάζει ο δάσκαλος, και οι οποίες είναι συχνά διαφορετικές από αυτές της κοινωνικής ομάδας προέλευσης των μαθητών, μπορούν να θεωρηθούν ιδεολογική επίθεση. Η μαθησιακή διαδικασία μπορεί εξίσου να θεωρηθεί υπό το πρίσμα της άσκησης βίας, εφόσον εξαναγκάζει και απαιτεί συμμόρφωση μέσα στο χρόνο, το χώρο και τις διδακτικές μεθόδους. Η αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών μπορεί να συνιστά μιαν επιθετική ενέργεια στο βαθμό που τα κριτήρια που ακολουθεί υπαγορεύονται από κανόνες. Η αντίδραση ενός μαθητή προς το διδάσκοντα που βαθμολόγησε αυστηρά μπορεί να θεωρηθεί βίαιη ενέργεια. Η λογομαχία και οι συμπλοκές μεταξύ μαθητών μπορούν να θεωρηθούν ότι αποτελούν εγκλήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας. Το όνομά του, που ο μαθητής χαράζει πάνω στο θρανίο ή τα σεξουαλικού περιεχομένου «γκράφιτι» στις τουαλέτες συνιστούν φθορά- καταστροφή των υλικών και των χώρων και, γιατί όχι, ακόμη και προσβολή της δημοσίας αιδούς. Ο κατάλογος δεν θα είχε τέλος και τούτο επειδή οι πιθανές συμπεριφορές είναι απεριόριστου αριθμού και τα κριτήρια για να χαρακτηριστούν επίσης. Η κατάταξη λοιπόν όλων αυτών των διαφορετικών συμπεριφορών στην ομάδα της επιθετικότητας και της βίας μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα: ή ότι η επιθετικότητα και η βία είναι συστατικό στοιχείο όλων των ανθρώπινων εκδηλώσεων, ή ότι το εννοιολογικό εργαλείο είναι ακατάλληλο να περιγράψει διαφορετικές συμπεριφορές, διαφορετικής σημασίας και σε διαφορετικό πλαίσιο. Στο εξωτερικό, οι ειδικοί εισήγαγαν επίσης και τον όρο «bullycide» (bullying: εκφοβισμός-βία και suicide: αυτοκτονία) για να περιγράψουν πιο συγκεκριμένα την αυτοκτονία μαθητών ως επακόλουθο της σχολικής βίας. Ήδη, πολλές «αναπτυγμένες» χώρες θρηνούν τα πρώτα παιδιά-θύματα που υποδεικνύουν συμμαθητές τους ως θύτες- ηθικούς αυτουργούς. Η έννοια της ασφάλειας, «security», είναι μια ευρύτερη έννοια και αναφέρεται στην αίσθηση της σιγουριάς, της απουσίας του φόβου από επιθετικές συμπεριφορές, της προστασίας του σχολείου 7 από την κοινότητα. Οι ορισμοί της σχολικής βίας, του εκφοβισμού και της ασφάλειας δεν είναι απόλυτοι. Επηρεάζονται από το πολιτισμικό πλαίσιο και τις εκάστοτε κοινωνικές, πολιτικές και ιστορικές συνθήκες.

Ερωτήσεις.

1.Με ποια μέθοδο αναπτύσσονται οι δύο παραπάνω παράγραφοι;

2.Να γράψεις μία παράγραφο για τη σχολική βία με τη μέθοδο της αιτίας και του αποτελέσματος.

3.Ποιά είναι τα δομικά μέρη των δύο παραπάνω παραγράφων;

Βασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.