Πλάτωνος Πολιτεία,κατεύθυνση Αρχ.Ελληνικά Γ΄Λυκείου.

Αρχαία Ελληνικά κατεύθυνσης Γ΄Λυκείου.

Πλάτωνος Πολιτεία.

Ενότητα 12^η.

1.Πολλοί σύγχρονοι διανοητές όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης (ο θρυμματισμένος κόσμος)έχουν κατηγορήσει τον Πλάτωνα ότι σε αντίθεση με το Σωκράτη δεν ασχολήθηκε ποτέ με τα πολιτικά πράγματα των Αθηνών.Οι κατηγορίες αυτές είναι βέβαια αβάσιμες.Ο ίδιος ο  φιλόσοφος στην έβδομη επιστολή  του ομολογεί ότι όταν ήταν νέος επιθυμούσε διακαώς να πολιτευθεί αλλά η επιβολή της τυραννίδος των τριάκοντα και τα τραγικά γεγονότα που ακολούθησαν την κατάλυσή  της ,η καταδίκη του Σωκράτους σε θάνατο,τον κράτησαν σε απόσταση από την τρέχουσα πολιτική σκηνή.

2.Στα δημοκρατικά πολιτεύματα της αρχαιότητας ο πολίτης είχε την υποχρέωση να συμμετέχει ενεργώς στα πολιτικά πράγματα της πόλεως.Όφειλε να άρχει και να άρχεται.Ο απράγμων κινδύνευε να χαρακτηρισθεί πολίτης δευτέρας κατηγορίας.Ορισμένοι βέβαια φιλόσοφοι εκπλήρωναν τις ανελαστικές υποχρεώσεις τους (στράτευση,καταβολή φόρων κ.α)απέφευγαν όμως την τύρβη της αγοράς και προτιμούσαν να αφιερώνουν το χρόνο τους στις πνευματικές τους αναζητήσεις.Πολλοί ωστόσο από τους επιφανείς φιλοσόφους και επιστήμονες της αρχαιότητας είναι εκείνοι που είχαν την ευκαιρία είτε λόγω καταγωγής είτε λόγω των περιστάσεων να αναλάβουν συγκεκριμένα πολιτικά αξιώματα(Σόλων,Πιττακός κ.α).

Ενότητα 13^η.

1.Παντού και πάντοτε όλοι όσοι επιδιώκουν ένα αξίωμα υποστηρίζουν ότι το μοναδικό τους κίνητρο είναι να προσφέρουν ανιδιοτελώς τις υπηρεσίες τους στο κοινωνικό σύνολο ή έστω στην τάξη την οποία εκπροσωπούν.

Για να προφυλάξει την ιδεώδη πόλη του ο Πλάτωνας από τη μάστιγα της διαφθοράς και του νεποτισμού θεσπίζει αυστηρότατους κανόνες για τη διαβίωση των αρχόντων.Έτσι η εξουσία αποβαίνει έργο κοπιώδες και δυσβάστακτο που όλοι προσπαθούν συναισθανόμενοι το βάρος των ευθυνών τους να το αποφύγουν.

Όμως οι φιλόσοφοι αναλαμβάνουν την εξουσία για τους εξής λόγους:

1.επειδή νοιώθουν υποχρεωμένοι να υπηρετήσουν την πατρίδα που τους ανέθρεψε και τους εκπαίδευσε.

2.επειδή φοβούνται μήπως κυβερνηθούν από τους φαύλους που δεν αποποιούνται τα αξιώματά τους.

3.Επειδή οι φιλόσοφοι γνωρίζουν τις ιδέες και είναι ικανοί αυτοί να φέρουν τους ανθρώπους πλησιέστερα στην ιδέα του Αγαθού.

2.Μία από τις μακροβιότερες αλληγορίες που μας κληροδότησε η ελληνική αρχαιότητα είναι η εικόνα του σκάφους της πολιτείας που ταξιδεύει σε τρικυμισμένο έδαφος.(Αλκαίος,Θεόγνις,Αισχύλος κ.α).Η τύχη του πληρώματος και των επιβατών είναι κοινή.Ή όλοι μαζί θα σωθούν ή όλοι μαζί θα πεθάνουν.Ο Πλάτωνας βέβαια ρητά υποστηρίζει ότι ο σκοπός της πολιτείας είναι η ευδαιμονία όλων και όχι μίας μεμονωμένης ομάδας.Η ευδαιμονία τελικά στο μεγάλο φιλόσοφο είναι η αποκατάσταση της πάλαι ποτέ ευρυθμίας που πιθανόν να υπήρχε σε μία άλλη σε άλλο ίσως πλανήτη πολιτεία.Πάντως ωραία ο φιλόλογος θα μπορούσε να προκηρύξει και μία εργασία project.Mε ποιο τροπο μέσα από την Πλατωνική πολιτειολογία συμφιλίωσης και ένωσης του κόσμου του Ωραίου με τη γη οδηγηθήκαμε στην ανάπτυξη των επιστημών.Ο άνθρωπος προσπαθώντας να κατασιγάσει το μεταφυσικό του ζόφο κατεβάζει το αγαθό μέσα στη φύση,κινεί τον κόσμο σύμφωνα με το δικό του θέλημα,και οδηγείται σε ένα σχετικά αυτοκυριαρχούμενο από δικούς του νόμους κόσμο.

Β.Δ.Μακρυπούλιας.