Κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας α΄γυμνασίου. Τα κόκκινα λουστρίνια: Ειρήνης Μάρρα. Διδασκαλία του μαθήματος σε σχέση με τα «παπούτσια» του Βάν Γκόγκ (σύμφωνα με τα νέα προγράμματα σπουδών).

 

Τι άραγε θα μπορούσε να συμβολίσει ένα ζευγάρι παπούτσια; Ποια διαφορά κρύβεται πίσω από ένα ζευγάρι κόκκινα  παπούτσια περιποιημένα λουστρίνια και πίσω από ένα παλαιό ζευγάρι παπούτσια; Η Ειρήνη Μάρρα χρησιμοποιεί περιποιημένα λουστρίνια ενώ ο Βάν Γκόγκ ατημέλητα παπούτσια. Η απάντηση ίσως είναι στο ξεκίνημά της χρηστική και έπειτα πιο πνευματική: το παπούτσι, το υπόδημα, αποτελεί όριο ανάμεσα στους ανθρώπους και στα ζώα: όριο ανάμεσα στον πολιτισμένο άνθρωπο και στον άνθρωπο μιάς άλλης προϊστορικής εποχής: το παπούτσι είναι η πολυτέλεια του ανθρώπου να προστατεύει και τα πόδια του από την επικίνδυνη γή (κατ΄αρχάς): σταδιακά όμως έχασε αυτή την πρωταρχική χρηστική του σημασία και όπως πολλά άλλα είδη έγινε είδος και πολυτελείας: ο Βάν Γκόγκ αντιμετωπίζει τα παπούτσια στην πρωτόλεια χρήση τους, τιμά την παλαιότητά και τη φθαρτότητά τους γιατί σηκώνουν τον ανθρώπινο μόχθο και πόνο και εργασία: απεικονίζει δύο πεθαμένα από τον πόνο και την εργασία παπούτσια ώστε εξπρεσσιονιστικά να εκφράσει το παπούτσι ως ανθρώπινο μόχθο και κόπο. Η Ειρήνη Μάρρα αντιμετωπίζει το παπούτσι ως δείγμα πολυτελείας και επίδειξης: όμως καταφέρνει κάτι όμορφο: το μετατρέπει σε ελεγχομένη από την αγάπη του αδελφού δείγμα επίδειξης: επειδή θα το φορέσει η αδελφή του κατασκευαστή το παπούτσι αποτελεί δείγμα αγάπης και συμπαθείας: άρα η ορατότητα του παπουτσιού και στη Μάρρα και στο Βάν Γκόγκ υποκρύπτουν ανώτερα συναισθήματα.