Έκφραση-έκθεση γ΄λυκείου. Θεωρία. Επίκληση στο ήθος του πομπού.

 

Ο πομπός επιδιώκει να αποδείξει την αξιοπιστία και την ακεραιότητά του ώστε να προσεταιρισθεί την εμπιστοσύνη του ακροατηρίου-δέκτη. Έτσι αναδεικνύει τις αρετές του χαρακτήρα του, το ήθος του, την εμπειρία του, τις δεξιότητές του, την κατάρτισή του διότι δεν διαθέτει μάλλον τα επιχειρήματα τα οποία απαιτούνται. Υποστηρίζει τη γνώμη του αναδεικνύοντας την αξιοπιστία, τη φερεγγυότητα και το κύρος του από τη μέχρι τώρα πορεία του στη ζωή και τον πρότερο έντιμο και ηθικό βίο του.

Σκοπός:

Επιδιώκεται:

1)άμεση ανάδειξη του ήθους του πομπού ως ακεραίου και των λεγομένων του ως αξιοπίστων.

2)απόκτηση εμπιστοσύνης του δέκτη και δημιουργία θετικής εντύπωσης.

3)ανάδειξη της φερεγγυότητας και του κύρους του από τη μέχρι τώρα πορεία του στη ζωή εξαιτίας έλλειψης επιχειρημάτων ή τεκμηρίων.

Μέσα πειθούς:

1)Κυρίως πρόκειται για ομιλία ή κείμενο γραμμένο σε α΄ενικό ή α΄πληθυντικό πρόσωπο (διαφημιστικός, πολιτικός και δικανικός λόγος).

2)Χρήση λέξεων που δηλώνουν ηθικές αρετές, εγκωμίων και επαίνων που συνοδεύονται από στοιχεία έπαρσης και θετικής αξιολόγησης.

3) Πομπώδεις εκφράσεις και μεγαλοστομίες, λανθάνοντες αξιολογικοί χαρακτηρισμοί.

4) Αναφορά σε πράξεις, επιλογές, αποφάσεις, ηθικές στάσεις, επιτυχίες, που αναδεικνύουν και αποδεικνύουν το ήθος του πομπού, τον ενάρετο χαρακτήρα του, την εμπειρία του, την κατάρτισή του.

Αξιολόγηση.

1)το ήθος του πομπού (ρήτορα) θα πρέπει να αναδεικνύεται μέσα από το λόγο του, την αγόρευσή του, και όχι να απορρέει από τη θετική εικόνα που έχει σχηματίσει για αυτόν ο δέκτης (π.χ ακροατήριο) πρίν την αγόρευσή του.

2)πρέπει να διαθέτει ουσιαστική και πειστική επιχειρηματολογία με ακλόνητα στοιχεία που να αποδεικνύουν το ήθος και την εντιμότητά του, χωρίς προσπάθεια επηρεασμού και χωρίς να αποβλέπει σε προσωπικό όφελος.

3)αθέμιτη επίκληση στο ήθος του πομπού αποτελεί η αυτοπροβολή του ρήτορα που αναδεικνύει σκοπιμότητα εκ μέρους του υπερβαίνοντας τα επιτρεπτά όρια. Τότε ο πομπός καταφεύγει στην προπαγάνδα, αποβλέπει στην ιδιοτέλεια και δεν στηρίζει με επιχειρήματα και τεκμήρια τις απόψεις του.

Εφαρμογή.

Απόσπασμα από την ιστορική ομιλία του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη στην Πνύκα, στις 8 Οκτωβρίου του 1838.

….Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση δεν υπολλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πώς δεν έχουμε άρματα, ούτε ότι οι τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις, ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «που πάτε εσείς να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα» αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι μικροί και μεγάλοι όλοι συμφωνήσαμε σε αυτόν τον σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση..

Απάντηση:Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κάνει επίκληση στο ήθος του πομπού τονίζοντας πώς τόσο ο ίδιος όσο και οι υπόλοιποι Έλληνες που οργάνωσαν και έφεραν εις πέρας το μεγάλο ξεσηκωμό της Ελληνικής επανάστασης δεν έλαβαν υπ΄όψιν τους τις δυσκολίες και τους κινδύνους αυτού του εγχειρήματος. Αναφέρεται στην άνιση κατανομή των δυνάμεων ανάμεσα σε Έλληνες και τούρκους η οποία δεν πτόησε το ηθικό τους, αλλά και στη σύμπνοια όλων των Ελληνικών παραγόντων ενώπιον του κοινού σκοπού (αναφορά σε γνωρίσματα του χαρακτήρα σε επιτεύγματα και αξιολογικοί χαρακτηρισμοί αναφορικά με την πίστη σε υψηλά ιδεώδη). Η επίκληση στο ήθος του πομπού καθίσταται σαφέστερη και από την κυριαρχία του α΄προσώπου (αποφασίσαμε να κάμωμε, εις όλους μας, εκάμαμε, κ.λ.π). Ο πομπός ενισχύει με αυτόν τον τρόπο την αξιοπιστία του και δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης με τον δέκτη.