Tρόπος αξιολόγησης ρητορικού λόγου,Αρχαία Ελληνικά Θεωρητικής Β΄Λυκείου.

Τρόπος αξιολόγησης ρητορικού λόγου(για τα Αρχαία Κατεύθυνσης Β΄Λυκείου).

Α’ .Κείμενο.

Λυσία   Υπέρ Μαντιθέου.

Κρίνουμε το λόγο με βάση το πόσο ακολουθεί τα πέντε μέρη εις τα οποία διαιρείται η ρητορική τέχνη.

Α.ΕΥΡΕΣΗ:Στάση:Η αξίωση του Μαντιθέου να μην εγκριθεί η βουλευτική  εκλογή του μόνο με την αποδεδειγμένη πίστη του στο δημοπκρατικό πολίτευμα καταδεικνύει και το σεβασμό του στο δημοκρατικό πολίτευμα(ύπαρξη και ποιότητα).Η παράκλησή του προς τη Βουλή να σχηματίσει τη δέουσα γνώμη και γι αυτόν και για τους κατηγόρους του μέσα από το μετρίως βεβιωκώς αποδεικνύει την κατάστασή του και την ποιότητά του αλλά και τον απόλυτο σεβασμό του προς τη Βουλή.

Β.Αποδείξεις:άτεχνες πίστεις:Θα πρέπει να κρίνουμε κατά πόσο ο ρήτορας καταφέρνει και νικά την απόδειξη του πίνακα-το όνομα του Μαντιθέου βρέθηκε σε πίνακα που κατεδείκνυε την αριστοκρατική του καταβολή-αλλά και την όλη επιχειρηματολογία του ρήτορος γύρω από την εξωτερική εμφάνιση του Μαντιθέου-κομούσε τη στιγμή που αυτό ήταν ίδιον των αριστοκρατών.

                            Έντεχνες πίστεις:π.χ.ο ρήτορας προβάλλει έξυπνα επιχειρήματα και συλλογισμούς που αποδεικνύουν ότι γνώριζε το Αθηναϊκό status quo:π.χ.στις παραγράφους 18-19 χρησιμοποιεί την απρόσωπη έκφραση (ουκ άξιον εστίν) η οποία και έχει ιδιαίτερη νοηματική βαρύτητα.Υποκρύπτει μία σύγκριση-αντίθεση ανάμεσα στους πολίτες και τους βουλευτές ως προς το κριτήριο της αξιολόγησης.Αυτή αισθητοποιείται μέσα από τη λίαν επιτυχή αντίθεση του συναισθήματος που εκφράζεται με τα απαρέμφατα φιλείν και μισείν και της λογικής που εκφράζεται με το απαρέμφατο σκοπείν.Δεν αρμόζει στους βουλευτές να δημιουργούν συμπάθειες και  αντιπάθειες και να κρίνουν τους συνανθρώπους τους μόνο και μόνο από την εξωτερική εμφάνιση.Τα καλά έργα είναι αυτό που μας δίνει το αντικειμενικό μέτρο κρίσης και σύγκρισης.

Γ.Ύφος:Ορθοέπεια κ.λ.π.Θα πρέπει να εκτιμήσουμε  και να επαινέσουμε το υψηλό  ύφος του Λυσία.Π.χ στον πρόλογο τα παραθετικά των επιθέτων,τους φανερούς ή και κρυφούς υποθετικούς λόγους,την απλότητα τελικά και την πρωτοτυπία του προλόγου.Εξάλλου όλος ο λόγος διέπεται από το πρέπον και το κόσμιον προκειμένου να καταδειχθεί ο σεβασμός του Μαντιθέου στο Αθηναϊκό πολίτευμα και στην Αθηναϊκή πολιτεία.

Δ.Μνήμη,μνημονικά τεχνάσματα:τέτοια είναι και ως τέτοια θα πρέπει να εκτιμηθούν από το διδάσκοντα οι αναφορές στη διήγηση(4-8)στο Σάτυρο,στα καθαιρεθέντα τείχη και στη μεθισταμένη πολιτεία.

Ε.Υπόκριση:Ο ρήτορας ξέρει ότι η κάθε πράξη αξιολογείται μέσα από το κίνητρο την ποιότητά της και το αποτέλεσμά της.Η ισορροπία του Λυσία ανάμεσα στο φόβο του μήπως οι βουλευτές θεωρήσουν το Μαντίθεο αριστοκρατικό σε μία εποχή που οι αναμνήσεις τους από αυτούς ήταν επώδυνη αλλά και στην προσπάθειά του από την άλλη να τον κρίνει άξιο για βουλευτή αποδεικνύοντας την θεωρητική του και εμπράγματη πίστη του στο δημοκρατικό πολίτευμα φαίνεται παντού στο λόγο και αποδεικνύει ότι ο ρήτορας έχει πλαίσιο,σκοπό και τρόπο επιτυχίας του σκοπού του.

Β.Δ.Μακρυπούλιας,φιλόλογος.