Κάποιες σκέψεις για ανάπτυξη θεμάτων στην Έκφραση-Έκθεση.

Έκφραση-έκθεση :

Κάποιοι τρόποι καλών απαντήσεων σε ερωτήσεις.

1.Πώς απαντάμε σε ερώτηση ανάπτυξης παραγράφου:

Δίδουμε τον τρόπο:παράδειγμα

                                     Αίτιο-αποτέλεσμα

                                      Αναλογία

                                     Διαίρεση

                                     Χρήση αυθεντίας

                                     Σύγκριση-αντίθεση κ.λ.π.Δικαιολογούμε την προτίμηση του συγγραφέα.

Δίδουμε το συλλογισμό που επικρατεί(παραγωγικό ή   επαγωγικό κ.λ.π).

Αναφέρουμε συνδετικές λέξεις(εάν υπάρχουν).

Αν  και είναι ερώτηση δομής μπορούμε να αναφέρουμε το θέμα –λεπτομέρειες  και κατακλείδα της παραγράφου.

Μπορούμε να  αναφέρουμε διάφορες αφηγηματικές τεχνικές,πολύ εμφανείς,ή διάφορα επίσης πολύ εμφανή γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα.

2.Στις ερωτήσεις λεξιπλασίας μπορούν οι μαθητές που γνωρίζουν Αρχαία Ελληνικά να θυμηθούν τους αρχικούς χρόνους των ζητουμένων λέξεων στα Αρχαία Ελληνικά.Αλλάζοντας κάποια θεματικά και όχι μόνο φωνήεντα όπως και σύμφωνα ,χρησιμοποιώντας τη σύνθεση με τις προθέσεις και τα άλλα μόρια θα είναι ικανοί να προχωρήσουν σε πολύ ικανοποιητική λεξιπλασία.

Π.χ.ζητείται παραγωγή λέξεων από το ρήμα γίνομαι.

Ενεστώτας:γίνομαι

Αόριστος β΄:εγενόμην=γον=γονέας κ.λ.π.από+γονος κ.λ.π.

3.Τι εκφράζουν οι συνδετικές λέξεις;

Βεβαίωση,διάζευξη,επιτονισμό,αντίθεση,άρνηση κ.λ.π.

4.Πώς δομείται μία παράγραφος;

Προσπαθούμε να διατυπώσουμε το θέμα και τις λεπτομέρειες της παραγράφου.Εάν υπάρχει κατακλείδα την γράφουμε.Δίνουμε τις προτάσεις που εμπερικλείουν το θέμα και τις λεπτομέρειες και την κατακλείδα.

5.Πώς γράφουμε μία παράγραφο,βασισμένη σε φράση του δοθέντος κειμένου;

Π.χ. «βέβαια μέσα από την ιστορία μαθαίνουμε πολλαπλές μορφές βίας».

Πρίν να γραφεί η παράγραφος ο μαθητής θα πρέπει να φέρει στο μυαλό του όλα τα δομικά στοιχεία της παραγράφου:

Θέμα-λεπτομέρειες-κατακλείδα

Μέθοδο

Τεχνικές

Συνδετικές λέξεις

Συλλογισμό

Νοητικές κατηγορίες(αιτία-αποτέλεσμα-σκοπό)-εμβάθυνση-συμοπεράσματα που έχουν την ισχύ νόμου και αξιώματος.

Διαχρονικότητα(πολύ σημαντική).

Εμβάθυνση μέσα στην ιστορικότητα και στην φιλοσοφία αλλά και τις πολιτικές προεκτάσεις που μπορεί να κρύβει η φράση.

Στην παραπάνω λοιπόν φράση επιλέγω τον επαγωγικό συλλογισμό.Επιλέγω την σύγκριση αντίθεση και την ιστορική εμβάθυνση που θα με οδηγήσει σε ασφαλή αποτελέσματα.

Π.χ.Η ιστορία διδάσκει.Μέσα στην ιστορία ανακαλύπτουμε τη βία των πολιτισμένων αυτοκρατοριών προς τους απολίτιστους λαούς.Ανακαλύπτουμε τη βία των απολιτίστων βαρβαρικών ορδών ενάντια στις συντεταγμένες πολιτείες.Η πρώτη βία σκοπό είχε τη διάδοση του λόγου η δεύτερη την επιβίωση.Όλα αυτά βέβαια τα ιστορικά παραδείγματα αποδεικνύουν ότι σήμερα βιώνουμε μία άλλη ιστορική βία .Εάν την εποχή των Ούνων δεν υπήρχε διεθνές δίκαιο σήμερα υπάρχει.Άρα σήμερα η βία είναι η υπακοή σε στείρα προσωπικά συμφέροντα που αγνοούν το ευρύτερο ιδεολογικό και πολιτιστικό άνοιγμα που μπορεί ο κόσμος μας να επιχειρήσει.

Β.Δ.Μακρυπούλιας,φιλόλογος.