Aνάλυσις του προοιμίου της Οδύσσειας.

Ομήρου Οδύσσεια.

1^η διδακτική ενότητα     α 1-25.

1.προσοχή στο διπλό προοίμιο της Οδύσσειας:

                             Α.Ο ποιητής ηθογραφεί τον ήρωά του.

                             Β.Στήνεται ο σκελετός όλου του έπους θεματικά με κέντρο τον Οδυσσέα.

2.Προσέχουμε το διασκελισμό-παύση στο τέλος του στίχου συνέχεια του νοήματος στον επόμενο- στο τέλος του κάθε στίχου όταν διαβάζουμε το απόσπασμα,καλό θα ήταν να   παράσχουμε στίχους εκ του πρωτοτύπου ώστε να συγκρίνουν οι μαθητές τον πλούτο της αρχαίας Ελληνικής γλώσσης.Η λέξη πολύτροπος Οδυσσέας θα ήταν π.χ καλό να δοθεί στους μαθητές.

3.Για τη Μούσα θα μπορούσαμε να πούμε  τα εξής:

Α.Ορίζει το χρονικό σημείο απαρχής του έπους(τότε…όταν οι άλλοι ήταν στο σπίτι τους…)

Β.δίνει τον τόπο και την πολύ δύσκολη κατάσταση που βρίσκεται ο ήρωας του έπους.

Γ.αναφέρεται και στην απόφαση των θεών που αφορά τον νόστο του Οδυσσέα.

Δ.Υπάρχει προοικονομία όσων αγώνων θα διεξαχθούν όταν με τη βοήθεια των θεών γυρίσει στην Ιθάκη.

Ε.Αποκαλύπτεται στο προοίμιο ότι ο Οδυσσέας έχει τη συμπάθεια των θεών εκτός του Ποσειδώνος.

4.Προσοχή λοιπόν.Το κεντρικό θέμα της Οδύσσειας δεν είναι τόσο οι δεκαετείς περιπλανήσεις του Οδυσσέως όσο η υπαρξιακή εξέλιξη εντός του του αισθήματος του νόστου.Πολλά χρόνια αργότερα ο μεγάλος Δανός ερημίτης Κίρκεγγωρ θα ομιλήσει για την εσωτερικότητα που γεννά την αλήθεια του υποκειμένου το οποίο δικαιώνεται μέσα από το νόστο του ουρανού.

5.Αυτή λοιπόν η αφηγηματική τεχνική που δεσπόζει είναι η media res.Αυτό είναι πλήρως φυσιολογικό εάν σκεφθούμε ότι ο Όμηρος είναι ουσιαστικά ο δομήτωρ του πολιτισμού που θεμελιώθηκε κατά το Λόγο του Ηρακλείτου και των ορισμών του Σωκράτους.Ό,τι έγινε μέχρι τη στιγμή που αρχίζει η Οδύσσεια είναι το χθές,η Πλατωνική ανάμνησις.Ό,τι γίνεται εκείνη τη στιγμή είναι η παροντική πράξις.Τα μελλούμενα είναι το αύριο.Ο διαμελισμός του χρόνου,που γεννά την αιτία του χθές και το σκοπό του αύριο είναι μεγάλη έλλογη συνεισφορά του Ομήρου.Η κατατομή του όλου σε βασίλειο του Ολύμπου,της γής και του κάτω κόσμου,η κατατομή του χρόνου ,η προσφορά του χώρου ως δυνατότητα ο άνθρωπος να πορευθεί προς το νόστο του ,δικαιολογούν όλα αυτά γιατί ο Όμηρος είναι ο Ποιητής.Διότι κατασκεύασε τη δομή της διάστασής μας η οποία στηρίζεται στο χθές και σήμερα και αύριο,στην ανάμνηση του χθές και στην ενδελέχεια στο αύριο να οδηγηθούμε στο σκοπό που ο νόστος μας μας επιβάλλει.Πέρα από το ότι η χριστιανική κατατομή σε Βασιλεία των Ουρανών ,βασίλειο της γής και του κάτω κόσμου είναι μία αντιγραφή του Ομηρικού κόσμου.

6.Στο προοίμιο καθορίζονται οι δρώντες – ο δυτικός πολιτισμός θα φύγει από τη νωχέλεια του διαλογισμού προκειμένου να στηριχθεί στην πράξη.

Οι δρώντες είναι οι εξής:υποκείμενο(Οδυσσέας)

                                               Αντικείμενο(ο νόστος)

                                               Πομπός (η δύναμη που ωθεί τον Οδυσσέα)

                                               Δέκτης(οι σύντροφοι)

                                               Βοηθός(οι σύντροφοι)

                                               Αντίμαχος(οι  μνηστήρες).

Β.Δ.Μακρυπούλιας.