περί του λειτουργικού αναλφαβητισμού.

 

της Αγγελικής Καρδαρά.

Υψηλός αριθμός μαθητών διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να είναι λειτουργικά αναλφάβητος ολοκληρώνοντας τις σχολικές του σπουδές, σύμφωνα με την αρμόδια αρχή του Υπουργείου Παιδείας. Πιο συγκεκριμένα, η ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) στην ετήσια έκθεση της για το 2019 κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, παρουσιάζοντας τις πολύ χαμηλές επιδόσεις των μαθητών της Β΄ Λυκείου στα γενικά και στα επαγγελματικά λύκεια.

Ενδεικτικά, στη Νεοελληνική Γλώσσα το 7,1% των μαθητών γενικού λυκείου έχει βαθμολογηθεί κάτω από τη βάση κατά το σχολικό έτος 2017-2018. Πολύ χειρότερη είναι η κατάσταση στη Φυσική, όπου ο ένας στους δύο (48,4%) βαθμολογήθηκε κάτω από τη βάση. Επίσης, άσχημη είναι η εικόνα των επιδόσεων στα Μαθηματικά: στην Άλγεβρα κάτω από τη βάση είχε το 38,9% και στη Γεωμετρία το 44,2%. Δυσμενέστερη είναι η εικόνα στις επιδόσεις των μαθητών της Β΄ Τάξης των επαγγελματικών λυκείων.

Η ΑΔΙΠΠΔΕ αναφέρει ότι οι μαθητές αυτοί έχουν αυξημένη πιθανότητα να είναι λειτουργικά αναλφάβητοι και προβαίνει σε μία σημαντική διευκρίνιση, σύμφωνα με την οποία «τα προβλήματα που εμφανίζονται στο λύκειο, σε σύγκριση με το δημοτικό σχολείο και το γυμνάσιο, δεν είναι προβλήματα αποκλειστικά του λυκείου, αλλά όλων των βαθμίδων, τα οποία συσσωρευτικά κατέληξαν στο λύκειο.

Όσον αφορά τον όρο “λειτουργικά αναλφάβητος” να επισημανθεί ότι το έτος 1978, η Γ.Σ. της UNESCO υιοθέτησε μία νέα προσέγγιση στην προσπάθεια καλύτερης εννοιολογικής περιγραφής του αναλφαβητισμού, εισάγοντας την έννοια του ατόμου που είναι λειτουργικά αναλφάβητο. Βάσει αυτής της προσέγγισης «λειτουργικά αναλφάβητο είναι κάθε άτομο που είναι ανίκανο να ασκήσει όλες τις δραστηριότητες για τις οποίες είναι απαραίτητος ο αλφαβητισμός, ώστε να λειτουργεί καλύτερα η ομάδα του και η κοινότητά του και να μπορεί επίσης, ο ίδιος, να διαβάζει, να γράφει και να μετράει, για την προσωπική του ανάπτυξη και για την ανάπτυξη της κοινότητάς του». Για το ίδιο θέμα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τοποθετήθηκε ως εξής: «Λειτουργικά αναλφάβητο είναι το άτομο που δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ικανοποιητικά ανάγνωση, γραφή και αριθμητική για να ενταχθεί ως άτομο στην κοινωνία, απολαμβάνοντας πλήρως τα δικαιώματά του».

Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο, β΄γυμνασίου, ασκήσεις.

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 11

1.      Να συνταχθούν οι παρακάτω προτάσεις και να χαρακτηριστούν τα ρήματα αμετάβατα ή μεταβατικά ή συνδετικά:

α)Αλιεύς τις αυλούς είχε.

β)Τοις μεν πολεμίοις ενάντιοι εισίν οι θεοί.

γ) Αγαμέμνων ηγεμών του σύμπαντος στρατού ήν.

δ)Δράκων τις κατέφαγεν της χελιδόνος τους νεοσσούς.

ε)Λέγει αυτώ ο νεανίσκος.

 

2.      Να εντοπίσετε στις παρακάτω προτάσεις το υποκείμενο και το κατηγόρημα και να αναγνωρίσετε τη μορφή του κατηγορήματος.

α) Ο ρήτωρ αγορεύει.

β)Η Κρήτη εστι νήσος.

γ)Αλέξανδρος εκαλείτο μεγας.

δ)Πολλάς πόλεις  έκτισε ο Αλέξανδρος.

ε)Ταυτα έλεγον οι Λακεδαιμόνιοι τοις Αθηναίοις.

στ)Αθηναίοι κατέλιπον τα τείχη ημιτελή.

ζ)Άπαντες απεκάλουν τον Σωκράτην σοφόν.

η)Οι στρατιώται διώκουσιν τους πολεμίους.

Ιλιάδα, β΄γυμνασίου, προοίμιο, ασκήσεις εμπέδωσης.

 

Β   ΔΡΑΣΕΙΣ

1)

«Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἥ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε,
πολλάς δ’ ἰφθίμους ψυχάς Ἄϊδι προΐαψεν
ἡρώων, αὐτούς δέ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν
οἰωνοῖσί τε πᾶσι, Διός δ’ ἐτελείετο βουλή,
ἐξ οὗ δή τά πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καί δῖος Ἀχιλλεύς.»

 

(Α 1-7)

Διάβασε το προοίμιο της Ιλιάδας στα αρχαία ελληνικά . Με ποια λέξη ξεκινάει το έργο του ο ποιητής, ποια είναι η σημασία της και τι συνέπειες είχε για τους Αχαιούς;

 

 

2) Ποιος κρύβεται σύμφωνα με το κείμενο πίσω από τη διαμάχη των δύο ηρώων;

Τι πίστευαν οι αρχαίοι για την ευθύνη των θεών στην εξέλιξη των ανθρώπινων πραγμάτων;

 

3)  Με βάση τα σχόλια και τις γνώσεις σου να εξηγήσεις τις λέξεις:

Κρονίδης

Ατρείδης

Πηλείδης

Επαναληπτικές ασκήσεις αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο α΄γυμνασίου.

 

1)     Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο  του  ρήματος εἰμὶ:

α) Ἡ Ἐπίδαμνος .............................. (ενεστ.) πόλις ἐν τῇ Ἠπείρῳ.

β) ἐγὼ ……………………(ενεστ.)ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος.

γ) Ἵππαρχος καὶ Θεσσαλὸς ἀδελφοὶ ................................. (παρατ.).

δ) Αἱ πύλαι ................................ (παρατ.)χαλκαῖ, οἱ δὲ πύργοι ὑψηλοί.

ε) Σοφώτατοι σύ τε καὶ Πῶλος ............................ (ενεστ.).

στ) Σὺ…………………. (ενεστ.)ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα

ζ) Ὑμεῖς ............................ (παρατ.) οἱ τοῦ δεσμωτηρίου φύλακες;

η) Ὦ παῖδες, ὑμεῖς .............................. (ενεστ.) πατέρων ἀγαθῶν.

θ) Ἡ τύχη καὶ ὁ Φίλιππος .............................. (παρατ.) τῶν ἔργων κύριοι.

ι) Ἐγώ ________ (ενεστ.) τὸ φῶς.

ια) Αἱ πονηραὶ ἐλπίδες κακοὶ σύμβουλοι ....................(μέλ.)

ιβ) Ζεὺς _________ (παρατ.) πατὴρ ἀνδρῶν καὶ θεῶν.

ιγ) Καὶ __________ (μελ.) οὗτοι σωτῆρες ὑμῖν.

Α΄κλίση ουσιαστικών.

 

Επανάληψη στην α΄ κλίση των ουσιαστικών

1.  Διαβάζω τη θεωρία που προέρχεται από το βιβλίο της Γραμματικής μου

2.  Ρίχνω μια ματιά στο μάθημα «Α΄ κλίση ουσιαστικών. Ενότητα 6 Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Α΄ Γυμνασίου, σελ. 50-51» που βρίσκεται στη διεύθυνση http://xtsat.blogspot.com/2015/12/6-50-51.html

3.  Λύνω τιςδιαδραστικέςασκήσεις στην ηλεκτρονική σχολική τάξηhttps://eclass.sch.gr/modules/units/index.php?course=G784108&id=296558

8ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΠΡΩΤΗ ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ

1. Πρωτόκλιτα ασυναίρετα ουσιαστικά

86. Κατά την πρώτη κλίση κλίνονται ονόματα αρσενικά και θηλυκά: τα αρσενικά λήγουν σε -ας ή σε -ης και τα θηλυκά σε -α ή σε -η.

 

α) Παραδείγματα αρσενικών σε -ας και σε -ης

		θ. νεανιᾱ	θ. Ἀτρειδᾱ-	θ.στρατιωτᾱ	θ. ποιητᾱ
Ενικός αριθμός
ον.	ὁ	νεανίας	Ἀτρείδης	στρατιώτης	ποιητὴς
γεν.	τοῦ	νεανίου	Ἀτρείδου	στρατιώτου	ποιητοῦ
δοτ.	τῷ	νεανίᾳ	Ἀτρείδῃ	στρατιώτῃ	ποιητῇ
αιτ.	τὸν	νεανίαν	Ἀτρείδην	στρατιώτην	ποιητὴν
κλ.	(ὦ)	νεανία	Ἀτρείδη	στρατιῶτᾰ	ποιητὰ
Πληθυντικός αριθμός
ον.	οἱ	νεανίαι	Ἀτρεῖδαι	στρατιῶται	ποιηταὶ
γεν.	τῶν	νεανιῶν	Ἀτρειδῶν	στρατιωτῶν	ποιητῶν
δοτ.	τοῖς	νεανίαις	Ἀτρείδαις	στρατιώταις	ποιηταῖς
αιτ.	τοὺς	νεανίας	Ἀτρείδας	στρατιώτας	ποιητὰς
κλ.	(ὦ)	νεανίαι	Ἀτρεῖδαι	στρατιῶται	ποιηταὶ

ΤΑΞΗ:Β΄ γυμνασίου, ΜΑΘΗΜΑ:ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΕΙΜΕΝΟ:ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ(ΑΛΚΗ ΖΕΗ)

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.Πώς περιγράφει η Κωνσταντίνα την τάξη, τη δασκάλα και τους συμμαθητές της; Ποιους από αυτούς ξεχώρισε από την πρώτη μέρα και γιατί στη συνέχεια τους έκανε φίλους της;

Η Κωνσταντίνα εντυπωσιάσθηκε από την εσωτερική διακόσμηση και τις παραστάσεις στην  τάξη της. Η δασκάλα της την υποδέχθηκε με αγάπη,της έκαναν μάλιστα εντύπωση το μαυράκι (ο ΔΙαγόρας) και η κοκκινομάλλα η Σϊγκριντ γιατί και τα δύο αυτά παιδιά προέρχονταν από άλλη χώρα.

 

2.Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία  της στήλης   Α   με αυτά  της στήλης  Β.

              Α                                                                                        Β

1.Θα έμοιαζα με λειψανάκι                                                α. μεταφορά

2.όταν χιόνιζε, στραφτάλιζαν οι νιφάδες                          β. παρομοίωση

    στο φως των φαναριών

3.βουλιάζω στη στεριά                                                      γ. εικόνα

4.το γερμανικό σχολείο δεν αστειεύεται                          δ. παρομοίωση

5.με μαλλιά κόκκινα σαν φλόγες                                       ε. προσωποποίηση

 

5-δ, 1-β,2-γ,4—ε,3-α.

Έκθεση- Έκφραση Α΄λυκείου. Θέμα έκθεσης: « Όπως αναφέρεται ο προφορικός και ο γραπτός λόγος είναι δύο ισότιμες αλλά λειτουργικά διαφορετικές μορφές λόγου που εξυπηρετούν διαφορετικές επικοινωνιακές ανάγκες, οπότε είναι ανάγκη να καλλιεργούνται και τα δύο αυτά είδη λόγου με τις ιδιαιτερότητές τους. Με βάση αυτό το δεδομένο να διατυπώσετε τις σκέψεις σας σχετικά με τη σπουδαιότητα τόσο του προφορικού όσο και του γραπτού λόγου στη ζωή και στον πολιτισμό του ανθρώπου σε ένα κείμενο (350-400) που πρόκειται να δημοσιεύσετε σε ειδική στήλη φιλολογικού περιοδικού του οποίου είστε συνδρομητής / συνδρομήτρια».

 

 

Τίτλος: Η σπουδαιότητα και η σημασία του προφορικού και του γραπτού λόγου.

Κείμενο:

Ο λόγος είναι αυτός ο οποίος προσδιόρισε τα όρια της εξέλιξης και της πολιτισμικής και ιστορικής πορείας του Ανθρώπου. Είναι ο παράγοντας ο οποίος φιλοξένησε τις ιδέες και τις αξίες που πλουσιοπάροχα ανέπτυξαν και διαμόρφωσαν την ανθρωποκεντρική κουλτούρα, επάνω στην οποία το άτομο προχώρησε στο δρόμο της επιστήμης, της σκέψης και της εφαρμογής των αρετών της δικαιοσύνης και της κοινωνικότητας, από τις οποίες προέκυψε η ζωή ως ηθικό και αισθητικό γεγονός. Αναμφίβολα και ο προφορικός  αλλά και ο γραπτός λόγος χρειάζονται ώστε ο Άνθρωπος όχι μόνον να επικοινωνεί αλλά και να θυμάται, να σχεδιάζει και να προοδεύει μέσα από στοχευμένες έλλογες κινήσεις οι οποίες στηρίζονται στις συλλήψεις του λόγου. Δεν θα πρέπει να ξεχνούμε λοιπόν τη σπουδαιότητα και των δύο πλευρών του λόγου αλλά συνεχώς επιβάλλεται να  ενεργοποιούμε  τις διαιρέσεις του λόγου και να την βελτιώνουμε τον τρόπο γνώσης και εξάσκησής τους.

Ο προφορικός λόγος είναι η αυθόρμητη και απροσχεδίαστη επαφή του ανθρώπου η οποία σε κάθε περίπτωση εξυπηρετεί πολλές φορές απλές και καθημερινές ανάγκες του ανθρώπου. Χρησιμοποιείται από όλους, ακόμα και από αυτούς οι οποίοι δεν γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή. Η αμεσότητα του προφορικού λόγου τον καθιστά ικανό στο να αναπτύσσει και να θεμελιώνει διαπροσωπικές σχέσεις καθώς φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά, επίσης μεταφέρει όσα έχουν να πούν και να υποστηρίξουν. Ο προφορικός λόγος είναι αυτός ο οποίος εξελίσσεται γρήγορα, επίσης αυτός ο οποίος μεταφέρει τα στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού και της παράδοσης, είναι ο λόγος ο οποίος ανήκει σε κάθε έναν πολίτη γνώστη της ιστορίας του τόπου του.

Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση, α΄γυμνασίου. Οδύσσεια Ομήρου. Φύλλο επαναληπτικής εργασίας.

 

Ερωτήσεις.

 

1.Ποιοί θεοί εμπλέκονται άμεσα στην επιστροφή του Οδυσσέα στην Ιθάκη;

 

2. Ο Οδυσσέας αρνείται από την Καλυψώ την αθανασία που η θεά του προσφέρει. Πώς πιστεύεις ότι αυτό το γεγονός αποδεικνύει τον Ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της Ομηρικής Οδύσσειας;

 

3. Ποιο πρότυπο ανθρώπου πιστεύεις ότι δομείται στην Ομηρική Οδύσσεια; Πώς θα χαρακτήριζες τον Οδυσσέα;

 

4. Ποια περιπέτεια του Οδυσσέα σας έχει κάνει εντύπωση; Να εξηγήσετε το λόγο.

 

5. Σύμφωνα με τον Reinhardt ο Οδυσσέας περνά τρείς φάσεις:

Α) Ο θαρραλέος Οδυσσέας χαίρεται την περιπέτεια.

Β) Ο Οδυσσέας πιο έμπειρος προσπαθεί να υπερνικήσει τις περιπέτειες.

Γ) Ο Οδυσσέας πολύ έμπειρος προσπαθεί να προλάβει κάθε  κίνδυνο.

Η περιπέτεια του Πολυφήμου σε ποια από τις τρείς φάσεις του Ήρωος πιστεύεις ότι ανήκει;

 

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.

Ιστορία γ΄γυμνασίου: ΕΝΟΤΗΤΑ 8 Η εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης (1821-1827)

 

Η ευνοϊκή συγκυρία να γίνει η επανάσταση στον Ελλαδικό χώρο

·     Οι ελληνικοί πληθυσμοί ήταν πυκνότεροι.

·     Ο οθωμανικός στρατός δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυρός.

·     Υπήρχαν πολλοί Φιλικοί που προετοίμαζαν κι ανέμεναν τον ξεσηκωμό.

·     Υπήρχαν ένοπλα σώματα Ελλήνων.

·     Υπήρχαν ελληνικά εμπορικά σκάφη εφοδιασμένα με κανόνια.

·     Υπήρχαν πολλοί Έλληνες που διέθεταν σημαντική πολεμική εμπειρία.

·     Το ορεινό έδαφος διευκόλυνε τον κλεφτοπόλεμο.

Επαναστατικές εστίες

Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Κρήτη, Αιγαίο, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, Κύπρος και Μ. Ασία.

Η καταστολή της επανάστασης ήταν άμεση:

·     σε περιοχές που ήταν πεδινές,

ΩΡΙΑΙΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Β΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Ραψωδία Ζ στιχ 406-449, Ιλιάδα, β΄γυμνασίου.

 

 

Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1)     Ποιο σκοπό επιδιώκει η Ανδρομάχη με το λόγο της και με ποια επιχειρήματα προσπαθεί να τον πετύχει;

Μονάδες  4

2)     Α Να χωρίσετε το  απόσπασμα σε δύο ενότητες και να δώσετε ένα τίτλο σε κάθε μια από αυτές.

Β Να εντοπίσετε στο κείμενο α) ένα σημείο προσήμανσης- προοικονομίας (στιχ 406-429)  και β)  ένα σημείο που υπάρχει ειρωνεία.

                                                                                    Μονάδες (3+3=6)

3)     Να χαρακτηρίσετε τον Αχιλλέα μέσα από τα λόγια της Ανδρομάχης. Ποιο χαρακτηριστικό του ήθους του προβάλλεται;

1. Ασκήσεις επανάληψης στην Ιλιάδα - ραψωδία Α, στ. 1- 53

 

 

 

1. Η Ιλιάδα αρχίζει με την επίκληση του Ομήρου στη...

a) θεά Αφροδίτη

b) θεά Ήρα

c) Μούσα

 

2. Το θέμα της Ιλιάδας σύμφωνα με το προοίμιο είναι...

a) ο θυμός του Αχιλλέα

b) η απαγωγή της ωραίας Ελένης

c) ο Τρωικός Πόλεμος

 

3. Σύμφωνα με το προοίμιο εξαιτίας του θυμού του Αχιλλέα...

a) οι Αχαιοί έχασαν τον Τρωικό Πόλεμο

b) πέθαναν πολλοί Αχαιοί

c) ο Αγαμέμνονας εκνευρίστηκε πολύ

Ιστορία γ΄γυμνασίου. Ερωτήσεις επί κειμένων. Η Μεγάλη Ιδέα.

 

Κείμενο.

Η Μεγάλη Ιδέα ήταν αλυτρωτικό κίνημα και η κύρια πολιτική του Ελληνικού κράτους μέχρι και τη Μικρασιατική καταστροφή, η οποία είχε στόχο το Ελληνικό Κράτος να απελευθερώσει όλες τις περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις οποίες ζούσαν μεγάλοι Ελληνικοί πληθυσμοί, και όλες τις περιοχές που παραδοσιακά ανήκαν σε Έλληνες την αρχαία εποχή (Νότια Βαλκάνια,Μικρά Ασία). Επί της ουσίας πρόκειται για αλυτρωτικό ελληνικό οραματισμό, τον οποίο εμπνεύσθηκε ως όρο  ο πρώτος Συνταγματικός πρωθυπουργός Ιωάννης Κωλέττης στα μέσα του 19ου αιώνα και στον οποίο στήριξε ολόκληρη την πολιτική του. Αναφέρεται στην προσπάθεια επανάκτησης των χαμένων εδαφών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και παρέμεινε ως στόχος ουσιαστικά όλων των Ελληνικών κυβερνήσεων μέχρι τον Αύγουστο του 1922, οπότε και εγκαταλείφθηκε οριστικά μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.

 

Ερώτηση: Πώς ορίζεται η Μεγάλη Ιδέα;

 

Κείμενο:

Ως κυβερνήτης ανακήρυξε την ίδρυση της Ελληνικής Πολιτείας και προώθησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την αναδιοργάνωση της κρατικής μηχανής, καθώς και για τη θέσπιση του νομικού πλαισίου της νέας πολιτείας. Επίσης, αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις σε τακτικά σώματα υπό ενιαία διοίκηση. Προσπάθησε και πέτυχε παράλληλα την επέκταση των συνόρων του νέου κράτους και την κατοχύρωση της ελληνικής ανεξαρτησίας.

 

Ερώτηση: Ποιο ήταν το κύριο μέλημα του Καποδίστρια σύμφωνα με το παραπάνω κείμενο;