Θέμα έκθεσης Γ΄Λυκείου. « Στο παραπάνω κείμενο αναφέρεται ότι : « τέτοια παραδείγματα αποτελούν οι μηχανισμοί προπαγάνδας, λογοκρισίας, ο λαϊκισμός και η κοινωνική μηχανική που υποδηλώνουν την επιβολή της πολιτικής και την εκ μέρους της ισχυρή απόπειρα εργαλειοποίησης» της κουλτούρας». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτή την άποψη; Να ετοιμάσετε ένα άρθρο για τη σχολική εφημερίδα στο οποίο θα αναφέρεστε στους τρόπους με τους οποίους ο πολιτισμός μπορεί να συμβάλει στον περιορισμό των παθογενειών της σύγχρονης κοινωνίας όπως η προπαγάνδα , ο λαïκισμός και η βία (350-400 λέξεις)».

Η …θεραπευτική δύναμη του πολιτισμού.

Η ιστορία του ανθρώπου είναι η ιστορία του πνευματικού και υλικού του πολιτισμού, η συνεχής προσπάθειά του να δημιουργήσει φιλοσοφία, τέχνες και επιστήμες οι οποίες από γενεά σε γενεά θα εξελίσσουν και θα προοδεύουν το ανθρώπινο γένος του λόγου και της ηθικής. Ειδικά όμως στη σημερινή εποχή υπάρχουν παθογόνες κοινωνικές καταστάσεις οι οποίες ναρκοθετούν την πρόοδο και τη συνέχεια του πολιτιστικού φαινομένου, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την προπαγάνδα, το λαϊκισμό, τη λογοκρισία  και την ελεγχόμενη κοινωνία μέσα από συγκεκριμένες πολιτικές πρακτικές, όπως είναι η κακή πολιτική επιρροή των ΜΜΕ. Οι άνθρωποι όμως της σημερινής εποχής θα πρέπει άμεσα να συνειδητοποιήσουν με ποιους τρόπους μπορούν να περιορίσουν και γιατί όχι να εξαλείψουν τα παραπάνω αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα.

Ο πολιτισμός ως σύνολο πνευματικών αλλά και υλικών επιτευγμάτων θα πρέπει να αποκαλύπτει μέρη ή ακόμα και το σύνολο της κλασσικής παιδείας, αυτής που ανέδειξε ανθρώπους του πνεύματος, της πολιτικής ωριμότητας και της κοινωνικής προσφοράς. Αυτοί οι άνθρωποι- θα μπορούσε να αναφερθεί ο Σωκράτης και αρκετοί άλλοι- διακήρυξαν ότι η βασική παράμετρος της υγιούς ανθρώπινης προσωπικότητας, η οποία αναπτύσσεται βυθισμένη στο φιλοσοφικό λόγο, είναι η αλήθεια. Η αλήθεια η οποία λέγεται και η οποία κατεβαίνει στον κόσμο και προσπαθεί να τον λυτρώσει από την προπαγάνδα, τον άκριτο πολλαπλασιασμό ψευδών ειδήσεων και γεγονότων. Μελετώντας γραπτά σπουδαίων ανθρώπων του πνεύματος ανακαλύπτουμε την ανάπτυξη του εαυτού μας, ο οποίος γνωρίζοντας τον κόσμο και τον άνθρωπο δεν θέλει πλέον να υποχωρεί σε προπαγανδιστικά  σχέδια από όπου και αν προέρχονται αυτά.

Ο πολιτισμός όμως είναι η συνέχεια όλης της πνευματικής δημιουργίας του παρελθόντος. Πολιτισμός είναι οι νέοι να σπουδάζουν και να γνωρίζουν τα γραπτά των σοφών προγόνων τους, οι οποίοι αντιστάθηκαν στο λαϊκισμό, στην άκριτη και απόλυτη παραχαραγμένη από προσωπικά συμφέροντα φωνή των κυβερνώντων. Ο επιστημονικός πολιτισμός, η αγάπη του ανθρώπου για το πνεύμα και την προσωπική ανακάλυψη, η εξέλιξη της κριτικής σκέψης, η γνώση της επιστήμης και της τεχνολογίας της εποχής, αυτός ο πολιτισμός καθιστά τον άνθρωπο μέτοχο της σύγχρονης κοινωνικής και όχι μόνο γνώσης. Με αυτόν τον τρόπο ο άνθρωπος δεν υποκύπτει στα λαϊκιστικά ψεύδη, ακολουθώντας την κρίση του και όσα μπορεί να θεωρήσει ως ασφαλείς και κριτικά αποδεκτές αλήθειες.

Τα μονοπάτια του πολιτισμού φθάνουν στα ωραία γραπτά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, στην Ηθική του Κάντ, και στον Ανθρωπισμό των διαφωτιστών. Ο άνθρωπος που μετέχει αυτού του πνευματικού πολιτισμού αρνείται τη βία διότι καταλαβαίνει ότι ο Λόγος μπορεί να πείσει, να οικοδομήσει, να κτίσει επιστήμες , πολιτικές κοινωνίες οι οποίες στηρίζονται στη γνώση και στον αλληλοσεβασμό. Ο πολιτισμός της γνώσης γεννά τις κοινωνικές αρετές της αλληλεγγύης, της αξιοπρέπειας, εξορίζοντας τη βία και το φανατισμό στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Κατακλείοντας θα πρέπει να διατρανώσουμε την πίστη μας στο ότι η ανάπτυξη των ανθρωπίνων νοητικών και αξιλογικών ικανοτήτων, ουσιαστικά η ανάπτυξη του πολιτισμού, ελευθερώνει τον άνθρωπο από το ψέμμα της προπαγάνδας και του λαϊκισμού και από τις ευτελείς πράξεις βίας και φανατισμού. Προκειμένου όμως αυτές οι διαπιστώσεις να μην παραμείνουν απλά ευχολόγια ο πολιτισμός θα πρέπει να γίνει επιδίωξη του σχολείου, του κράτους και της κοινωνία. Διότι ο πολτισμός και η γνωστική εξέλιξη του ανθρώπου αποτελούν την πιο σύντομη οδό προς ένα κόσμο  πληροφορίας, αρετών, γνώσης και αλληλοσεβασμού.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.