Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο Α΄γυμνασίου Φωνήεντα και σύμφωνα: Κατηγορίες και ταξιθέτηση.

Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο

Α΄γυμνασίου

Φωνήεντα και σύμφωνα: Κατηγορίες και ταξιθέτηση.

Οι φθόγγοι της Α.Ε παριστάνονται με 24 γράμματα τα οποία είναι ακριβώς ίδια με τα αντίστοιχα της Ν.Ε. Οι φθόγγοι της Α.Ε διαιρούνται σε φωνήεντα και σύμφωνα.

                                                   Φωνήεντα

Βραχύχρονα	Μακρόχρονα	Δίχρονα
Ε,ο	Η,ω	Α,ι,υ

                                       

                                                     Σύμφωνα

άφωνα

	Ουρανικά	Χειλικά	οδοντικά
Ψιλα	κ	π	τ
Μέσα	γ	β	δ
δασέα	χ	φ	θ

Ημίφωνα

Υγρά	Ένρινα	συριστικά
Λ.ρ	Μ,ν	σ (-ς)

Διπλά: ζ,ξ,ψ

Δίφθογγοι:

Αι,ει,οι,αυ,ευ,ου,ηυ,υι.

Σημείωση:Όλες οι δίφθογγοι είναι μακρόχρονες. Εκτός από το αι και οι στο τέλος των λέξεων (είναι βραχύχρονες). Εάν όμως δεν είναι τελικό γράμμα το –ς. Σε αυτή την περίπτωση είναι μακρόχρονες  (κήποι: το οι είναι βραχύχρονο.κήποις (είναι και πάλι μακρόχρονη η δίφθογγος οι).

Σημείωση: Η συλλαβή ονομάζεται ανάλογα με την ποιότητα του φωνήεντος:

Κήπος: κή(μακρόχρονη συλλαβή) πος (βραχύχρονη συλλαβή).

Ασκήσεις.

1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω συλλαβές ανάλογα με το φωνήεν και την ποιότητά του.

Κηπος

Πωλος

Πολος

Νομοι

Νομοις

Πολιτειαι

Θαλασσαι

νεανιαι

2. Στο παρακάτω απόσπασμα να σημειώσετε τα μακρόχρονα και βραχύχρονα φωνήεντα:

 Ἐν Ἀθήναις τοὺς παῖδας μετ’ ἐπιμελείας διδάσκουσι καὶ νουθετοῦσι. Πρῶτον μὲν καὶ τροφὸς καὶ μήτηρ καὶ παιδαγωγὸς καὶ αὐτὸς ὁ πατὴρ ἐπιμελοῦνται ὅπως βέλτιστος γενήσεται ὁ παῖς, διδάσκοντες ὅτι τὸ μὲν δίκαιον, τὸ δὲ ἄδικον καὶ τόδε μὲν καλόν, τόδε δὲ αἰσχρόν ἐστι. Εἶτα δέ, ἐπειδὰν οἱ παῖδες εἰς ἡλικίαν ἔλθωσιν, οἱ γονεῖς εἰς διδασκάλων πέμπουσιν, ἔνθα οἱ μὲν γραμματισταὶ ἐπιμελοῦνται ὅπως γράμματα μάθωσιν καὶ τὰ γεγραμμένα ἐννοῶσι, οἱ δὲ κιθαρισταὶ τῷ κιθαρίζειν ἡμερωτέρους αὐτοὺς ποιεῖν πειρῶνται καὶ τὰς τῶν παίδων ψυχὰς πρὸς τὸν ῥυθμὸν καὶ τὴν ἁρμονίαν οἰκειοῦσι. Ἔτι οἱ παῖδες ἐν γυμνασίοις καὶ παλαίστραις φοιτῶσιν, ἔνθα οἱ παιδοτρίβαι βελτίω τὰ σώματα αὐτῶν ποιοῦσι, ἵνα μὴ ἀναγκάζωνται ἀποδειλιᾶν διὰ τὴν τῶν σωμάτων πονηρίαν.

3. Τι σημαίνουν οι παρακάτω φράσεις:

Μηδέν άγαν

Μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω μοι την θύραν».

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.