Iστορία Γ΄Γυμνασίου. Σχέδιο μαθήματος. Ενότητα 21.

Το κρητικό ζήτημα…

Προσέχω:

→1821:Η επανάσταση στην Κρήτη καταπνίγηκε από τις δυνάμεις του ηγεμόνα της Αιγύπτου Μοχάμετ Άλι που κράτησε το νησί υπό τον έλεγχό του έως το 1840.

→1840:το νησί επανήλθε σε οθωμανική κατοχή.

→Τι ονομάζουμε κρητικό ζήτημα:

Οι προσπάθειες των Ελλήνων της Κρήτης ,των ελευθέρων Ελλήνων και του Ελληνικού κράτους για την ποθητή  ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα καθώς και η εμπλοκή της οθωμανικής αυτοκρατορίας και των μεγάλων δυνάμεων σε αυτές ονομάσθηκε Κρητικό ζήτημα.

→1866-1869: 1.Ξέσπασε η μεγάλη Κρητική επανάσταση η οποία και καταπνίγηκε.

                          2.Ιδιαίτερη στιγμή υπήρξε η ανατίναξη μιάς ομάδας επαναστατών στη μονή Αρκαδίου.

                         3.Ο σουλτάνος παραχώρησε τον Οργανικό νόμο ο οποίος ήταν κάτι σανν τοπικό σύνταγμα που προέβλεπε:

                                                    Α)πρόσληψη και χριστιανών υπαλλήλων στη διοίκηση.

                                                          Β)συμμετοχή και χριστιανών αντιπροσώπων στη Γενική διοίκηση

                                                    Γ)ισοτιμία τουρκικής και ελληνικής γλώσσας στα μεικτά δικαστήρια.

→1878: Η σύμβαση της Χαλέπας: 1.Ο Γενικός διοικητής θα πρέπει να είναι χριστιανός

                                                              2.Στη Γενική διοίκηση θα πρέπει να πλειοψηφούν οι χριστιανοί.(ιδρύθηκε  καθεστώς ημιαυτονομίας).

→1896-1897: Δημιουργία αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας με ύπατο αρμοστή τον πρίγκιπα Γεώργιο.

→1905:  Νέα επανάσταση στο Θέρισο με κύριο αίτημα(που το έκαναν)ένωση με τη μητέρα Ελλάδα.

Ερωτήσεις:

1.Τι ονομάζουμε «Κρητικό ζήτημα;».

2.Αντιστοιχίζω:

1.κρητική  επανάσταση 1821	Α.επανάσταση στο θέρισο.
2.ολοκαύτωμα Αρκαδίου	Β.κήρυξε την ένωση με την Ελλάδα της Κρήτης.
3.οργανικός νόμος	Γ.πρίγκιπας Γεώργιος.
4.σύμβαση Χαλέπας	Δ.ο γενικός διοικητής θα μπορούσε να είναι και χριστιανός.
5.ύπατος αρμοστής	Ε.συγκίνηση σε όλη την ευρώπη.
6.Θέρισος	Στ.συμμετοχή χριστιανών στη γενική διοίκηση.
7.Κωνσταντινος Φούμης.	Ζ.Μοχάμεντ Άλι

3.Με όσες πληροφορίες δίδει το βιβλίο και μέσα από δικές σου γνώσεις να σχολιάσεις τις θέσεις των επαναστατών του Θερίσου όπως παρουσιάζονται στο παρακάτω απόσπασμα:

 «Οι θέσεις των επ αναστατών του Θέρισου, 1905 Οι υπογεγραμμένοι, αποτελούντες την εν Κρήτη αντιπολίτευσιν [ενν. προς τον πρίγκιπα Γεώργιο], συνελθόντες εν Χανίοις τη 26ην Φεβρουαρίου 1905, αποσκοπούντες εις την εκπλήρωσιν του Εθνικού Προγράμματος, αποφασίζομεν: Α) Πρώτον και κύριον μέλημα ημών έστω η επίτευξις του από αιώνος επιδιωκομένου σκοπού, της ενώσεως της Κρήτης μετά της ελευθέρας Ελλάδος. Β) Αδυνάτου αποβαίνοντος του σκοπού τούτου, θέλομεν επιδιώξει την πολιτικήν προσέγγισιν της πατρίδος προς την ελευθέραν Ελλάδα, μεταβαλλομένης από διεθνούς απόψεως της σημερινής καταστάσεως. Γ) Μη εκπληρουμένου μηδέ του σκοπού τούτου θέλομεν επιδιώξει την αναθεώρησιν του ημετέρου συντάγματος κατά το πρότυπον του ελληνικού, όπως απαλλαγή ο τόπος του δεσποτισμού. Του προγράμματος τούτου την πραγματοποίησιν θέλομεν επιδιώξει και δι’ ενόπλων λαϊκών συναθροίσεων. [...] Πηγή: Κ. Σβολόπουλος, «Η Κρητική Πολιτεία από το 1899», Ιστορία του ελληνικού έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τόμ. ΙΔ’, σ. 208-209.».

Βασίλειος Μακρυπούλιας φιλόλογος.