Σχέδιο μαθήματος στην Ιλιάδα.

Ιλιάδα,στίχοι   245-305.Ανακεφαλαίωση.

(Ελένη Κακριδή,Η διδασκαλία των Ομηρικών επών).

H παρέμβαση του Νέστορα.

Είναι η δεύτερη φορά που η ένταση κορυφώνεται.Την πρώτη φορά όταν ο Αχιλλέας τραβά το σπαθί του από το θηκάρι,παρεμβαίνει η Αθηνά.

Εδώ έχει  πετάξει το σκηπτρο του στη γή και παρεμβαίνει ο Νέστορας.Ο ποιητής παρουσιάζει πλατιά το βασιλιά της Πύλου για να υπογραμμίσει τη σημασία του ρόλου του.

                                                                    Ν  Ε  Σ  Τ  Ω  Ρ.

1.Σοφός(νους)      2.Ήρεμος(ψυχή).      3.Γενναίος(σώμα).

Στη σκηνή που μας απασχολεί ο Νέστορας προσπαθεί να συμφιλιώσει τους αντιπάλους.Επιγραμματικά αλλά επίμονα δίνεται η συνέπεια της σύγκρουσης  φωτισμένη και από την πλευρά των Αχαιων (στ.254)  και από την πλευρά των Τρώων(στ.255.).Οι δυναμεις που εδώ συγκρούστηκααν είναι η ανώτατη εξουσια(Αγαμέμνων)και η παλικαριά (Αχιλλέας).

Υπάρχει σύγκρουση λόγων και έργων.Ο Νέστωρ προσπαθεί να θεσει τη σωστή σειρά ανάμεσα στη θεωρία και  στην πράξη.Όταν μιλάμε θα πρεπει να λέμε όσα ωφελούν,όσα οδηγούν σε σώφρονες πράξεις.Όχι να αφήνουμε τα κατώτερα συναισθήματά μας να καθοδηγούν τα λόγια μας και τις πράξεις μας.

Ας προσέξουμε το ότι ο ποιητής ίσως παρουσιάζει το Νέστορα πιο διεξοδικά σε σχέση με τον Αχιλλέα και τον Αγαμέμνονα.Αυτό συμβαίνει διότι:

1.Ο λιγύς αγορητής έχει να πεί πολλά ενώ οι δύο άλλοι ήρωες  έχουν να  κάνουν πολλά άρα παρουσιάζονται περισσότερο μέσα από τα έργα τους και όχι μέσα από τις περιγραφές του ποιητή.

2.Ο Όμηρος περιγράφει τον Έλληνα του Λόγου,αυτόν που σε συνέχεια τον 5ο αι.θα παρουσιασει στην Αθήνα,στο κλεινόν άστυ,το Λογικό θαύμα του Ελλόγου ανθρώπου.Αυτό είναι και το νέο που φέρει η Ιλιάδα.Πολεμιστές υπήρχαν πανού,τέτοιου είδους σοφοί άνθρωποι μέσα από τη γένεση του Λόγου άρχισαν να υπάρχουν στην μετέπειτα πατριδα του Σωκράτη.

Σύμφωνα με το ποιητικό σχέδιο και το ήθος των αντιμάχων η παρέμβαση του Νέστορα δεν θα φέρει αποτέλεσμα.Θυμίζει χορικό τραγωδίας γιατί διακόπτει την έντονη δράση ,στέλνει τη σκέψη του ακροατή στη  μυθική παράδοση,και εκφράζει την κοινή γνώμη.

Ασκησεις.

1.Να χαρακτηρισετε  το Νέστορα.

Πορεία χαρακτηρισμού.Αποδίδω τις σκέψεις,τα συναισθήματα και τις πράξεις.Σε σχεση με τον  ίδιο και τους άλλους.παραθέτω τα σωστάα επίθετα και τους στίχους.Δικαιολογώ με βάση το κείμενο.Οδηγούμαι σε συμπεράσματα.

2.Στην  τραγωδία του Σοφοκλέους «Αντιγόνη»ο χορός προσπαθεί να ηρεμήσει την οργή του Κρέοντα όταν αυτός ανακαλύπτει ότι τελικά ο Πολυνείκης  ετάφη.Εάν θεωρήσουμε  ότι και ο Νέστορας στην Ιλιάδα αλλά και ο χορός στην Αντιγόνη εκφράζει τη λογική ισορροπία,αυτό που ευρέως λέμε «κοινή γνώμη»σε ποιά συμπεράσματα θα οδηγούμασταν για την πορεία του  ποιητικού λόγου στον Ελληνικό Πολιτισμό;

Μοτίβο απάντησης.

Ο πολιτισμός που παρέδωσε το μοντέλο της Δημοκρατίας,ο Ελληνικός πολιτισμός προσπάθησε απέναντι στους ηγέτες να θεσει το λαό,τον πεπαιδευμένο λαό.Το λαό που έχει άποψη.Απεναντι στην ηγεσία του Αγαμέμνονα ο λαός των Αχαιών εκπροσωπούμενος από το Νέστορα αποκτά λόγο.Απέναντι στον βασιλέα Κρέοντα ο λαός της Θήβας ομοίως.Ο ποιητικός λόγος έστρωσε το δρόμο στη Δημοκρατία του Περικλέους.

Β.Δ.Μακρυπούλιας,Φιλόλογος.