Iστορία Β΄Γυμνασίου. Μέτρα κατά της αρχαίας θρησκείας. Φύλλο εργασίας.

1.Πρός τα τέλη του 4^ου αι.μ.Χ κρίθηκε οριστικά η διαμάχη ανάμεσα στην αρχαία θρησκεία και το χριστιανισμό λόγω συγκεκριμένων κινήσεων χριστιανών αυτοκρατόρων.

2. Ο Ιουλιανός προσπάθησε να επαναφέρει την αρχαία θρησκεία ως επίσημη θρησκεία του βυζαντίου όμως αυτό δεν κατέστη δυνατόν.

3.Ο Θεοδόσιος ο Α΄έδωσε δυνατό χτύπημα στην αρχαία θρησκεία μέσα από τα παρακάτω μέτρα:

Α) έκλεισε αρχαίους ναούς.

Β)έκλεισε τα μαντεία.

Γ) κατήργησε τους ολυμπιακούς αγώνες.

Δ) κατήργησε τα ελευσίνεια μυστήρια.

4.Κορυφώθηκε στα τέλη του 4^ου αι.μ.Χ η αντίθεση ανάμεσα στον αρχαίο κόσμο και στη θρησκεία του χριστιανισμού. Αυτό εκφράσθηκε και με την καταστροφή μνημείων της αρχαίας θρησκείας από φανατικούς χριστιανούς  οι οποίοι επάνω στα κατεδαφισμένα ιερά έκτιζαν νέους χριστιανικούς ναούς.

5.το πιο σημαντικό θύμα αυτής της εποχής ήταν η σπουδαία νεοπλατωνική φιλόσοφος Υπατία η οποία κρεουργήθηκε από φανατικούς χριστιανούς.

6.Οι Ιεροί Πατέρες της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Βασίλειος,Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός,Γρηγόριος ο Νύσσης, Ιωάννης ο Χρυσόστομος κ.α) προχώρησαν σε μία δημιουργική σύνθεση του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού έχοντας γνωρίσει την αρχαία θρησκεία από το σπουδαίο εθνικό διδάσκαλο Λιβάνιο.Συγκεκριμένα ο σεβασμός του Πλάτωνος προς το Νού και του Αριστοτέλους προς το  Πρώτο κινούν ακίνητον έδωσαν τις θείες κατηγορίες που χρειάζονταν ώστε να κτισθεί η Ορθόδοξος θεία δογματική του Θεανθρώπου.Οικοδομήθηκε η σύζευξις Ελληνισμού και Χριστιανισμού.

Κείμενα:

1.Η απάντησις του Μαντείου των Δελφών στον Ιουλιανό όταν αυτός εζήτησε ως οπαδός της Εθνικής θρησκείας χρησμό από την Πυθία:

«Είπατε τω βασιλεί, χαμαί πέσε δαίδαλος αυλά, ουκέτι Φοίβος έχει καλύβαν, ου μαντίδα δάφνην, ου παγάν λαλεούσαν, απέσβετο και λάλον ύδωρ».
Δηλαδή:
«Πείτε στον βασιλιά, πως έπεσε κατάχαμα το περίτεχνο οίκημα, κι ούτε ο Φοίβος Απόλλων έχει πια κατοικία, ούτε δάφνη μαντική, ούτε πηγή ομιλούσα, και το ομιλών νερό στέρεψε».

2. Ποια ήταν η Υπατία:

Κόρη του μαθηματικού και αστρονόμου Θέωνα, έλαβε με τις φροντίδες του πατέρα της πολύ καλή εκπαίδευση και ταξίδεψε στην Αθήνα και στην Ιταλία. Στην Αθήνα παρακολούθησε μαθήματα στη νεοπλατωνική σχολή του Πλούταρχου του Νεότερου και της κόρης του Ασκληπιγένειας, αλλά μαθήτευσε και κοντά στον Ιεροκλή. Επιστρέφοντας στην Αλεξάνδρεια, επικεφαλής της εκεί σχολής των Πλατωνιστών (400), δίδαξε φιλοσοφία και μαθηματικά, και αποτέλεσε πόλο έλξης για τους διανοούμενους της εποχής, ενώ έκανε και εκτενή και ουσιώδη σχόλια στα μαθηματικά έργα του Διόφαντου και του Απολλωνίου. Παρότι η ίδια η Υπατία υπήρξε πολυγραφότατη, κανένα από τα έργα της δεν σώζεται και έχουμε μόνο αναφορές για αυτά. Πολλοί από τους μαθητές της ανήκαν στους ανώτατους κύκλους της αριστοκρατίας της πόλης και έγιναν σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο επίσκοπος Κυρήνης Συνέσιος και ο έπαρχος της Αλεξανδρείας Ορέστης. Η ίδια επηρεάστηκε φιλοσοφικά από τους νεοπλατωνικούς Πλωτίνο και Ιάμβλιχο.

3. Τι αναφέρει μία σύγχρονος ιστορικός για τον Ιουλιανό:

Η καθηγήτρια Αικατερίνη Χριστοφιλοπούλου, στη Βυζαντινή της Ιστορία, αναφέρεται πολλές φορές στον Αυτοκράτορα Ιουλιανό. Η Χριστοφιλοπούλου δεν παραλείπει να αναφερθεί και στα γεγονότα των παιδικών χρόνων του αυτοκράτορα, στην αγάπη του για τα βιβλία, στη ευγνωμοσύνη του προς την Ευσεβία, στις σχέσεις του με τον Κωνστάντιο καθώς και στα γεγονότα που οδήγησαν τον Ιουλιανό στο θρόνο. Μεγάλη σημασία αποδίδει η ιστορικός στην ψυχολογική επίδραση των τόσων δολοφονιών σε ένα μικρό παιδί, καθώς και στην επίδραση των παιδαγωγών του. Η αντιφατική εσωτερική του πολιτική, και κυρίως αυτή γύρω από τα θρησκευτικά θέματα, κατανοείται πρώτα και κύρια ως προϊόν σκοπιμοτήτων και αυτού που η ιστορικός ονομάζει "ιδιόμορφον θεολογίαν". Το στρατιωτικό και πολιτικό έργο του, παρά τα όποια λαμπρά κατορθώματα, εκτιμάται ως έργο που του λείπει πολιτικό ένστικτο και διπλωματική προπαρασκευή και για το οποίο "δεν σχεδιάζει πεπειραμένος και νουνεχής στρατηγός". Ομολογεί ωστόσο, ότι ο Ιουλιανός δεν υστερεί σε ανδρεία και τόλμη και ότι συμμερίζεται τις κακουχίες των στρατιωτών.

Ερωτήσεις:

1.Ποιός αυτοκράτορας και με ποιο τρόπο έδωσε αποφασιστικό χτύπημα στην Αρχαία Θρησκεία;

2. Παραδίδονται δύο  μέτρα του Ιουλιανού προκειμένου να επανασυσταθεί η αρχαία θρησκεία .Γιατί ο αυτοκράτορας προσπάθησε να λάβει αυτά τα συγκεκριμένα μέτρα;

«Απαγόρευση των Χριστιανών να διδάσκουν την κλασσική παιδεία.

Ανάκληση αρειανοφρόνων, αλλά και άλλων εξορισμένων κληρικών με σκοπό την αύξηση των εσωτερικών ερίδων στην Εκκλησία.»,

Βασίλειος Μακρυπούλιας , φιλόλογος.