Aρχαία Ελληνικά από μετάφραση Β’Λυκείου. Σημειώσεις Αντιγόνης Ευριπίδου.

1.Ο Αριστοτέλης  συνδέει την τραγωδία με το διθύραμβο ένα χορικό άσμα που  χαρακτηρίσθηκε διονυσιακό. Κατά το Σταγειρίτη φιλόσοφο η τραγωδία προήλθε από των εξαρχόντων τον διθυραμβον δηλαδή από τους πρωτοτραγουδιστές των διθυραμβικών χορών.

2.Η λέξη τραγωδία έχει αβέβαιη προέλευση: Οι δύο γνωστές απόψεις ότι δηλαδή τραγωδία σημαίνει : 1) ωδή των τράγων( αθωότητα ζώων)=χορικό άσμα των λατρευτών του Διονύσου που φορούσαν δέρματα τράγων 2) χορικό άσμα σε διαγωνισμό όπου το βραβείο για τον  νικητή ήταν τράγος , θεωρούνται αυθαίρετες και χωρίς ισχυρή επιστημονική υποστήριξη.

3.Το μεγάλο βήμα από το διθύραμβο προς την τραγωδία έγινε στην Αττική. Σε αυτήν την καινοτομία προχώρησε ο Θέσπης στα μέσα  του 6^ου αι. πρίν από την κοινή χρονολόγηση. Ο Θέσπης οριστικά ξεχώρισε τον προεξάρχοντα του χορού από τους λοιπούς συμμετέχοντες και με αυτόν τον τρόπο έστρωσε το δρόμο προς τον ηθοποιό και το χορό τα δύο δηλαδή ανθρώπινα στηρίγματα της τραγωδίας.

4.Θα πρέπει να κατανοηθεί ότι η Ομηρική ποίηση η οποία δόμησε τον κόσμο, η φιλοσοφία (Σωκρατισμός και σοφιστική κίνηση) η οποία εξήρε τις ικανότητες του ανθρωπίνου νοός, η δημοκρατία ( παλλαϊκή συμμετοχή στον πολιτικό λόγο) όλες αυτές οι παράμετροι εγέννησαν τον τραγικό  λόγο. Ο άνθρωπος αφυπνισμένος ορθολογικά προσπάθησε να προσανατολίσει τη θέση  του μέσα στο Είναι του Όντος, να δοκιμάσει τις ηθικές του δυνάμεις και να ίδει σε ποιόν βαθμό μπορεί να συνδυάσει τη θεωρία  με την πράξη. Ποιος είναι σε σχέση με τον εαυτό του, τους άλλους, το θείο.

5. Σύμφωνα με τον ορισμό του Αριστοτέλους η τραγωδία είναι απομίμηση πράξεως σοβαρής και με αξιόλογο περιεχόμενο. Ο χαρακτηρισμός τέλειος σημαίνει ότι έχει αρχή και  μέση και  τέλος, το μέγεθος είναι  τόσο ώστε ο θεατής να αποκτά ολοκληρωμένη άποψη  του έργου. Χαρακτηριστικό του δράματος είναι  βέβαια η δράση, η πλήρης συμμετοχή των θεατών η οποία και οδηγεί στην κάθαρση, στην αποβολή των κακών δυνάμεων και στην  υιοθέτηση των καλών ανθρωπίνων στοιχείων.

6.Κατά ποσόν μέρη: πρόλογος, επεισόδια, έξοδος, στιχομυθίες, αντιλαβές, πάροδος, στάσιμα, κομμοί, διωδίες.

Νέα Ελληνικά κείμενα Β΄Λυκείου. Γιώργος Θεοτοκάς, Αργώ, Θέλω γράμματα. Φύλλο εργασίας.

1. Ο Γιώργος Θεοτοκάς γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη. Θεωρείται ως ο πιο καρτεσιανός από τους νεοέλληνες πεζογράφους, υπό  την έννοια ότι το σκεπτόμενο Εγώ πρέπει να αμφιβάλλει και να ανοίγει συνεχώς νέους δρόμους μέσα από την παιδεία και την κριτική εξέλιξή του(κάτι που φαίνεται στο «θέλω γράμματα( ο Δαμιανός συνεχώς αμφιβάλλει για την ορθότητα των αποφάσεων του πατέρα του).

2.Ο Θεοτοκάς στο έργο του δεν διαθέτει μυθοπλαστική φαντασία, είναι περισσότερο νοησιοκρατικός λογοτέχνης.  Τον διακρίνει μία διανοητική τάση προς την αφή της ζωής, θεωρεί  ότι η σκέψη, ο λόγος ως πραγμάτωση μπορεί να  προοδεύσει τον άνθρωπο, ο Θεοτοκάς είναι εραστής της πραγματικότητας, της καλύτερης πραγματικότητας.

3. «Μέσα στη γενιά του ξεχωρίζει για τη θέληση της ψυχολογικής ανάλυσης και για τα γενικά του ενδιαφέροντα . Όλα τα σύγχρονα προβλήματα  τον έχουν απασχολήσει μέσα στη δημιουργική λογοτεχνική παραγωγή του και στα δοκίμιά του (Κ.Θ.Δημαράς, Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας).

4. «Ως προς τη ζωντανή λογοτεχνική παράδοση , το δημοτικισμό , ο Θεοτοκάς είναι ο συνδετικός κρίκος, ο οποίος τη   συνέδεσε με την παράδοση, που πάει να δημιουργηθεί τώρα(από τη γενιά του ΄30) έχοντας αισθητικό σκοπό να δημιουργήσει το μυθιστόρημα (Α.Καραντώνης).

5.Η Αργώ – ο τίτλος είναι το όνομα ενός φοιτητικού συλλόγου, μέλη του οποίου είναι τα κύρια πρόσωπα του μυθιστορήματος – είναι ένα ευρύτατο πολυπρόσωπο μυθιστόρημα , η δράση του οποίου τοποθετείται στην τρίτη δεκαετία του 20^ου αιώνα. Μέσα σε αυτό ο συγγραφέας θέλησε να διαφυλάξει το ύφος και την ατμόσφαιρα του φοιτητικού κόσμου όπως είχαν διαμορφωθεί μετά το τέλος του Α΄Παγκοσμίου πολέμου.

Ασκήσεις εκμάθησης θεωρίας έκφρασης –έκθεσης Γ΄Λυκείου.

1.Να  εκτιμήσετε το παράδειγμα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στη 2^η παράγραφο.

2.Με ποιόν τρόπο έχει αναπτυχθεί η 1^η παράγραφος;

3.Να εντοπίσετε το επιχείρημα (προκείμενες και συμπέρασμα) της 1^ης παραγράφου , να χαρακτηρίσετε το συλλογισμό και να τον  αξιολογήσετε.

4.Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε ένα από τις παρακάτω λέξεις:

Διασπάθιση

Όψιμης

Μετατρέπονται

Αλλά και ένα αντώνυμο για τις παρακάτω λέξεις:

Κατανάλωση

Αμφισβήτηση

Αναντικατάστατων.

1. Η οικολογία απορρίπτει τη βασική αρχή σύμφωνα με την οποία προορισμός μας είναι να αυξάνουμε συνεχώς την παραγωγή και την κατανάλωση. Καταδεικνύει την καταστρεπτική επίδραση της καπιταλιστικής λογικής στο φυσικό περιβάλλον και στη ζωή των ανθρωπίνων όντων. Η οικολογία είναι ανατρεπτική διότι θέτει υπό αμφισβήτηση τον ανύπαρκτο καπιταλισμό που  κυριρχεί στον πλανήτη.

2.Δεν είναι μόνο η μη αντιστρεπτική διασπάθιση των αναντικατάστατων πόρων και μέσων είναι και η ανθρωπομορφική καταστροφή των ανθρωπίνων όντων που μετατρέπονται σε παραγωγικά και καταναλωτικά όντα σε αποχαυνωμένους ζάπερ,  είναι και η καταστροφή του ζωτικόύ τους περιβάλλοντος. Οι πόλεις για παράδειγμα, υπέροχο δείγμα της όψιμης νεολιθικής εποχής , καταστρέφονται με τους ίδιους ρυθμούς που καταστρέφονται και τα δάση του Αμαζονίου. Αποσυντίθενται σε γκέτο , πλούσια προάστια και συνοικίες γραφείων που νεκρώνουν μετά τις 8 το βράδυ.

Έκφραση- Έκθεση Γ΄Λυκείου. Ασκήσεις εκμάθησης του σχολίου στην είδηση.

1.Να διαμορφώσετε τις ειδήσεις που ακολουθούν προσθέτοντας κάθε φορά ένα δικό σας σχόλιο (αρνητικό) το οποίο ανάλογα με το περιεχόμενο της είδησης μπορεί να εκφράζει από απλή αποδοκιμασία έως πλήρη αγανάκτηση.

Α)300.000  ανθρώπινες ζωές θα χαθούν μέσα σε δύο μήνες από το λιμό που πλήττει το Σουδάν, αν οι συνομιλίες που αρχίζουν σήμερα ανάμεσα στη σουδανική κυβέρνηση και  τους αντάρτες δεν καταλήξουν σε ειρηνευτική συμφωνία.

Β) Η Παγκόσμια ημέρα ελευθερίας του Τύπου βρίσκει 138 δημοσιογράφους στις φυλακές. Δεν βρίσκει στη ζωή 26 δημοσιογράφους που δολοφονήθηκαν σε 14 χώρες μέσα στο 1997.

Γ) Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες το 43% των Γάλλων που ζούν σε αστικά κέντρα σε  περιοχές που διασχίζουν αυτοκινητόδρομοι υποφέρουν από την ηχορύπανση. Παρ΄όλα αυτά κανένα ειδικό μέτρο δεν λαμβάνεται για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Δ) 4 οικολόγοι ακτιβιστές της Green Peace καταδικάστηκαν  στο Βανκούβερ σε ποινή φυλάκισης 3 εβδομάδων επειδή συμμετείχαν σε αποκλεισμό δρόμου που οδηγεί  στο δάσος , διαμαρτυρόμενοι για τα σχέδια της κυβέρνησης του Καναδά που οδηγούν σε καταστροφή μία σημαντική δασική περιοχή της χώρας.

Nέα Ελληνικά κείμενα. Β΄Λυκείου. Στρατής Μυριβήλης. «Η ζωή εν τάφω».

1).Βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέως: Το πραγματικό του όνομα είναι Ευστράτιος Σταματόπουλος. Το ψευδώνυμο Μυριβήλης προέρχεται από το βουνό Μυριβίλι στους πρόποδες του οποίου ευρίσκεται το χωριό του η Συκαμιά.Σπούδασε Νομικά και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους, ήταν επίσης ανταποκριτής πολεμικός στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο. Από το 1930  και μετά εργάσθηκε ως χρονογράφος σε εφημερίδες των Αθηνών, εξελέγη Ακαδημαϊκός το 1958.

2)Η τριλογία των αντιπολεμικών έργων του είναι η εξής: Η ζωή εν τάφω, Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια, η Παναγιά η Γοργόνα.  Στις νουβέλες του ο Μυριβήλης αξιοποιεί στον ανώτατο βαθμό τα λογοτεχνικά του χαρίσματα. Με γλώσσα μοναδικής πλαστικότητας σμιλεύει τα πρόσωπά του, παρουσιάζει γραφικά πρόσωπα , ήθη και έθιμα, καθώς και τη διάβρωση όλων αυτών όπως παρατηρείται στα αστικά κέντρα.Στα έργα του Μυριβήλη ανθεί ο ρεαλισμός αλλά και η αρίστη λυρικότητά του.Απαράμιλλα επίσης παρουσιαζονται στο έργο του τα φυσικά και τα κοσμικά (φυσικά) χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο κινούνται οι ήρωές του.

3)Το μυθιστόρημα η ζωή εν τάφω με υπότιτλο το βιβλίο του πολέμου είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας αντιπολεμικής λογοτεχνίας. Μέσα σε 58 αφηγηματικές ενότητες αναπτύσσονται οι εμπειρίες του Μυριβήλη από τον Α΄παγκόσμιο πόλεμο. Έντονα χαρακτηριστικά του:

Α) Προσωπική γραφή,Β)  ψυχογραφική δύναμη,Γ) σαρκαστικό αλλά και λυρικό πνεύμα.

4) Θεματικό κέντρο (της μυστικής παπαρούνας: ) : Το μικρό λουλούδι είναι η αφορμή για να εκφράσει ο αφηγητής την ευαισθησία του και την ανθρωπιά του αλλά και τη δίψα του για την επικοινωνία κατά τη διάρκεια του πολέμου στα χαρακώματα.

5) Τεχνική: Η αφήγηση στηρίζεται σε χωρία 1) περιγραφικά και 2) λυρικά.Η αφήγηση διακόπτεται συχνά από περιγραφές χώρου αλλά και συναισθηματικών εσωτερικών καταστάσεων.

Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου Θέμα: Αρθρογραφώντας στη σχολική σου εφημερίδα επισημαίνεις το γεγονός της έλλειψης ελευθέρου χρόνου ειδικά στις μεγαλουπόλεις, επίσης την εμπορευματοποίηση του ελευθέρου χρόνου στη σημερινή εποχή.

Τίτλος:  Ο ελεύθερος πολιορκημένος χρόνος στην εποχή μας.

Πρόλογος:

Θέση-Κύρια Ιδέα: Στη σημερινή εποχή της καταναλωτικής μανίας και της απίστευτης τεχνολογικής εξέλιξης καταγράφεται  ο όλο και μειούμενος ελεύθερος χρόνος. Αν ορίζαμε τον ελεύθερο χρόνο ως  το διάστημα κατά το οποίο ο άνθρωπος ασχολείται με τους δικούς του και τα ενδιαφέροντά του θα λέγαμε ότι αυτό το διάστημα όλο και εξαφανίζεται.

Θεματικό κέντρο: Θα πρέπει να ασχοληθούμε σοβαρά με το φαινόμενο αυτό το οποίο μάλιστα συνεχώς εμπορευματικοποιείται από τους συγχρόνους οικονομικούς μηχανισμούς.

Κυρίως θέμα:

Απώλεια ελευθέρου χρόνου.

1ο επιχείρημα(συλλογισμός επαγωγικός )

Όλοι σήμερα, σε μία εποχή υλιστικής αποθέωσης και εργασιομανίας με σκοπό τις απολαύσεις της εποχής, τρέχουν προκειμένου να νοιώσουν την ασφάλεια της οικονομικής ευμάρειας.  Σε αυτή την τρελλή πορεία του σημερινού ανθρώπου θυσιάζονται κατακτήσεις και απολαύσεις οι οποίες χαρακτήριζαν προηγούμενες εποχές. Ο ελεύθερος χρόνος –ειδικά στους ανθρώπους των μεγαλουπόλεων -είναι πλέον μέγεθος αδιάφορο, σημαντικά είναι τα υλικά αγαθά και ο εργασιακός τρόπος συσσώρευσής των.

2ο επιχείρημα (συλλογισμός παραγωγικός0.

Είναι πράγματι τέτοια η προσπάθεια των ανθρώπων να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή τους στο σημερινό τρόπο  ζωής ώστε έχει αναχθεί σε ψυχολογική και πνευματική τάση η αδιαφορία προς τον ελεύθερο χρόνο. Συνειδητά ή ασυνείδητα. Ειδικά οι άνθρωποι των μεγαλουπόλεων ζώντας στο κέντρο της παραγωγικής και  πολιτισμικής διαδικασίας έχουν λησμονήσει τον εαυτό τους και την έστω και για λίγο ενασχόληση με όσα πραγματικά τους αρέσουν προκειμένου να μην αποκλεισθούν από τις κοινωνικοοικονομικές απαιτήσεις της εποχής των.

Εμπορευματοποίηση του ελευθέρου χρόνου:

Aρχαία Ελληνικά από μετάφραση. Περικλέους Επιτάφιος,κεφ΄39. Φύλλο εργασίας.

Α. καὶ οὐκ ἔστιν ὅτεξενηλασίαις: Ο ρήτορας  αναφέρεται στη Σπάρτη.Το πλεονέκτημα της Αθήνας είναι πνευματικό. Μέσα από τη φιλοσοφία και τη δημοκρατική πνευματική κατά βάση ισότητα των πολιτών οι Αθηναίοι γνωρίζουν ποιοι είναι και δεν φοβούνται την αλλοίωση μέσα από τη συναναστροφή τους με τους Άλλους.

Β. Πέντε σημεία σύγκρισης στο κείμενο:

1.Ξενηλασία

2.Το εκπαιδευτικό σύστημα, στην Αθήνα γίγνεται με βάση την πνευματική και αξιολογική απόλαυση, ενώ στη Σπάρτη γίγνεται με βάση τους πόνους και την προσωπική βιωματική καταπόνηση.

3. ἀνειμένως διαιτώμενοι :Οι Αθηναίοι μέσα από την πνευματική και πραγματική τους ανάπτυξη έχουν μία ευτυχισμένη καθημερινότητα, ζούν με βάση το νού τον οποίο εκ του Αγαθού κληρονόμησαν από τη φιλοσοφία. Άρα είναι ευτυχισμένοι σε αντίθεση με τους Σπαρτιάτες οι οποίοι βιώνουν το άγχος της διατήρησης και συντήρησης της δύναμής των.

4.Στρατιωτική επάρκεια

5.Οι Αθηναίοι μέσα από τη ραθυμία είναι ευτυχισμένοι(μέσα από την ευτυχισμένη ψυχή η οποία γίνεται ευτυχισμένη διότι φιλοξενεί τα προστάγματα του νοός και οδηγεί στην  σωστή χρήση του σώματος( σε αντίθεση με τους Άλλους οι οποίοι εξαναγκάζονται να ακολουθούν τους νόμους προκειμένου μέσα από την εξωτερική πειθαρχία να  είναι δήθεν ευτυχισμένοι. Η εσωτερικότητα της Αθηναϊκής ευτυχίας κρίνεται ως κλασσική και αιώνια.

Γ.Προσέχω τα ζευγάρια αντιθέσεων του κειμένου: