Νεοελληνική λογοτεχνία θεωρητικής κατευθύνσως…. «Ο Δαρείος»του Κ.Καβάφη… Σχέδιο μαθήματος….

Νεοελληνική λογοτεχνία θεωρητικής κατευθύνσως….

«Ο Δαρείος»του Κ.Καβάφη…

Σχέδιο μαθήματος….

Αφόρμηση

Στην α΄ ενότητα-σκηνή ένας φανταστικός ποιητής κάτω από συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες δημιουργεί και προβληματίζεται αν θα πρέπει να είναι ειλικρινής προς τον αποδέκτη –εργοδότη του.Στην β ενότητα ανατρέπονται οι συνθήκες ασφαλείας που του επέτρεπαν να δημιουργεί.Στη γ΄ενότητα στοχάζεται τρομοκρατημένος πώς μάλλον ανατράπηκαν τα σχέδιά του…..

Εστιάσεις…..

1.Προκειμένου να μας αποκαλύψει ο Καβάφης μέσα από ποιες διεργασίες περνά ένα ποίημα για να συντεθεί εγκιβωτίζει στη διήγησή του τη διαδικασία παραγωγής ενός άλλου ποιήματος από ένα πλασματικό ποιητή.Σκηνοθετεί μία ψευδοϊστορική κατάσταση και μας μεταφέρει με έμμεσο πλάγιο μονόλογο τους προβληματισμούς του.

2.Η θατρική τεχνική του Καβάφη εδώ είναι ευφυέστατη.Ο αναγνώστης παρακολουθεί και ακούει ένα παντογνώστη αφηγητή στην άκρη της σκηνής να τον ενημερώνει για το τι κάνει και τι σκέφτεται ένας ποιητής.Από την αρχή έως το τέλος το ποίημα είναι γεμάτο από το σχήμα της ειρωνείας.

3.Ο χώρος και ο χρόνος ,η ιστορία του εγκιβωτισμένου ποιήματος αναφέρεται στο 521π.Χ. στην Περσέπολη ή στα Εκβάτανα της Μεσοποταμίας.

Προσεγγίσεις…

Ο αναγνώστης θα  πρέπει να καταλάβει ότι όλοι οι Δαρείοι όλων των εποχών είναι γεμάτοι υπεροψία μέθη.Ο Δαρείος είναι συνώνυμο της εξουσίας.Ο ποιητής μπορεί να έχει συνείδηση της ματαιότητας των μεγαλείων η εξουσία όχι.Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ιστορική πραγματικότητα καθορίζει τη γενικότερη στάση του ανθρώπου επομένως και τη δημιουργία του.Στη συγκεκριμένη περίπτωση την ποιητική στάση του Φερνάζη (διάβαζε Καβάφης).Ο υποθετικός αφηγητής είναι και πάλι ο Καβάφης υποδυόμενος τον ανεξάρτητο παρατηρητή το τρίτο ,το ουδέτερο πρόσωπο.Ο Δαρείος είναι συνώνυμο της εξουσίας .Και οι δύο ποιητές(ουσιαστικά ένας και ο αυτός)θέτουν το ίδιο πρόβλημα και ταλανίζονται από την ίδια διαδικασία κυοφορίας του ποιήματός τους.

4.Όταν αρχίζει το ποίημα ο Φαρνάζης βρίσκεται σκυμμένος επάνω στο επικό του έργο.Γράφει για το Δαρείο θέλοντας με αυτόν τον τρόπο έμμεσα να λαμπρύνει το βασιλιά της χώρας ,το Μιθριδάτη,ήδη φορτωμένο με τόσες πολλές δόξες.Μία δόξα παραπάνω τώρα ,ας τονισθεί η καταγωγή του από το μεγάλο Δαρείο.Ούτως ή άλλως η μελέτη του ιστορικού παρελθόντος και η βίωση του σύγχρονου γίγνεσθαι οδήγησε τον ποιητή ήρωα ,το Φερνάζη,(όπως και τον ποιητή δημιουργό,τον Καβάφη)σε κάποιες προσωπικές διαπιστώσεις.