Λατινικά,Γ΄Λυκείου. Μία πρόταση διδασκαλίας της μετατροπής δευτερευουσών ή και κυρίων προτάσεων σε μετοχικές.

Α.μετατροπή δευτερευουσών ή και κυρίων προτάσεων σε συνημμένες μετοχές.

1.Εάν το ρήμα της δευτερεύουσας  ή άλλης πρότασης  είναι χρόνου ενεστώτος  ή παρατατικού τότε η μετοχή θα είναι η αντίστοιχη χρόνου ενεστώτος.Εάν η πρόταση είναι στην παθητική φωνή ,επειδή δεν υπάαρχει μετοχή ενεστώτος παθητικής φωνής,την μετατρέπουμε στην ενεργηητική φωνή.

2.Εάν το ρήμα της δευτερεύουσας  ή άλλης πρότασης  είναι χρόνου μέλλοντος ,τότε η μετοχή θα είναι χρόνου μέλλοντος.Παρομοίως εάν η πρόταση είναι στην μέση φωνή την μετατρέπουμε στην ενεργητική διότι μόνον η ενεργητική έχει μετοχή μέλλοντος.

3.Εάν το ρήμα της δευτερεύουσας ή άλλης πρότασης είναι χρόνου παρακειμένου ή υπερσυντελίκου τότε η μετοχή θα είναι χρόνου παρακειμένου,εννοείται ότι η πρόταση θα πρέπει να ευρίσκεται στην  παθητική φωνή-αλλοιώς την μετατρέπουμε-διότι η ενεργητική φωνή δεν διαθέτει μετοχή παρακειμένου.

4.Προσέχω τη θεωρία και τα χαρακτηριστικά των εκάστοτε δευτερευουσών προτάσεων.Γενικά εάν η δευτερεύουσα ή άλλη πρόταση είναι σε σύγχρονη σχέση με την κύρια ή άλλη πρόταση τότε συζητούμε για μετοχή ενεστώτος,σε υστερόχρονη σχέση μετοχή μέλλοντος,σε προτερόχρονη σχέση ,μετοχή παρακειμένου.

Βήματα προς τη δημιουργία συνημμένης μετοχής.

Α.Συντάσσω προσεκτικά και ανακαλύπτω όλους τους όρους της υπό μετατροπή προτάσεως.

Β.Προσέχω να ανακαλύψω ποιος συντακτικός όρος της πρότασης που θα γίνει μετοχή εμπεριέχεται στην πρόταση που δεν θα αλλαχθεί.

Γ.Μετατρέπω την πρόταση σε μετοχή και την προσαρμόζω στην ίδια πτώση,γένος και αριθμό με τον όρο που υπάρχει και στην άθικτη πρόταση ΚΟΙΝΟΣ.

Π.χ.Miles utebatur hastam,cum gereret bellum.Θα μετατραπεί η χρονική πρόταση σε χρονική μετοχή.

1.Παρατηρώ ότι το ρήμα της υπό μετατροπής προτάσεως είναι χρόνου παρατατικού,εκφράζει και το σύγχρονο άρα θα γίνει μετοχή χρόνου ενεστώτος.

2.Η πρόταση είναι στην ενεργητική φωνή ήδη,όπου υπάρχει η μετοχή ενεστωτος.

3.Ο κοινός όρος είναι το κοινό υποκείμενο miles.

4.H μετοχή του gero είναι gerens.Εάν την προσαρμόσουμε στον κοινό όρο θα έχουμε:

Miles gerens  bellum utebatur hastam.

Β.Μετατροπή σε απόλυτο μετοχή.

Εάν στις δύο προτάσεις δεν υπάρχει κοινός όρος τότε συζητούμε για απόλυτο μετοχή.

Π.χ.miles utebatur hastam,cum consul gereret bellum.Η υπογραμμισμένη πρόταση θα πρέπει να γίνει μετοχική και παρατηρώ ότι κανένας κοινός συντακτικός όρος ανάμεσα στις δύο προτάσεις δεν υφίσταται.Άρα η χρονική πρόταση θα μετατραπεί σε αφαιρετική απόλυτο χρονική μετοχή.

Consule gerente bellum miles utebatur hastam.

Βασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.