Αρχαία Ελληνικά Γ΄Λυκείου θεωρητική κατεύθυνση.

Αρχαία Ελληνικά Γ΄Λυκείου Θεωρητικής Κατεύθυνσης.

Ηθικά Νικομάχεια.

Θέματα για συζήτηση.

Ενότητα 1^η:Δύο λοιπόν όπως είδαμε είναι τα είδη της αρετής ,η διανοητική και η ηθική……..

1.η μεν διανοητική…..Ο Αριστοτέλης έφθασε στη διάκριση ηθικών και διανοητικών αρετών.Ο μαθητής γνωρίζει εξάλλου ότι το θέμα «κατά πόσον είναι διδακτή η αρετή»είχε ήδη απασχολήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την πρίν από τον Αριστοτέλη ελληνική διανόηση.Στο πρώτο λοιπόν κείμενο που διαβάζουμε εδώ από τα Ηθικά Νικομάχεια γίνεται από τον Αριστοτέλη μία πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση (στην πραγματικότητα με την παρατήρησή του αυτή ο Αριστοτέλης δηλώνει την πιο προσωπική του θέση απέναντι στο πολυσυζητημένο θέμα):η διανοητική αρετή προϋποθέτει κατά κύριο λόγο τη διδασκαλία κάτι που βέβαια θα πεί πώς και η απόκτηση και η αύξησή της είναι σε μεγάλο βαθμό συναρτημένες α)με τον χρόνο(=η διδασκαλία δεν μπορεί παρά να απλωθεί σε μία έκταση χρόνου) και β)με την πείρα που το άτομο αποκτά σιγά-σιγά πάλι επομένως σε μία έκταση χρόνου.Σε αντίθεση με τη διανοητική η ηθική αρετή προϋποθέτει σε απόλυτο βαθμό τη θέληση του ατόμου να εθισθεί σιγά-σιγά (πάλι επομένως σε μία όχι μικρή διάρκεια χρόνου)σε έναν συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς (=με την ομοιότροπη επανάληψη των ίδιων ενεργειών).Όλα αυτά θα πούν πώς στην περίπτωση της διανοητικής αρετής το βάρος πέφτει στο δάσκαλο (αυτός δηλαδή έχει το κύριο βάρος της μετάδοσής της )ενώ στην περίπτωση της ηθικής αρετής την ευθύνη για την απόκτησή της την έχει ο μαθητής ,το ασκούμενο ,το εθιζόμενο άτομο.Σοφός λοιπόν (=φορέας γνώσεων)γίνεται κανείς κατά κύριο λόγο με τη βοήθεια και τη συμπαράσταση ενός δασκάλου αγαθός όμως(=φορέας αρετής)γίνεται α) με τη θέλησή του (πράγμα που κατά βάθος σημαίνει προσωπική επιλογή) και β)με την επιμονή του στη διαδικασία της άσκησης.

2.όθεν και τούνομα έσχηκε: Δεν ήταν καθόλου λίγες οι φορές που οι Αρχαίοι Έλληνες επιχειρούσαν να ετυμολογήσουν τις λέξεις τους (=να εύρουν δηλαδή την αληθινή και πρωταρχική τους σημασία).Τότε όμως δεν είχε ακόμη ανακαλυφθεί ούτε ότι τις γλώσσες τις κυβερνούν νόμοι που έχουν την ίδια με τους φυσικούς νόμους αυστηρότητα ούτε βέβαια ποιοι ακριβώς νόμοι κυβερνούσαν τη δική τους γλώσσα.Βέβαια η πρώτη μεγάλη προσπάθεια σε αυτόν τον επιστημονικό τομέα της γλωσσολογίας παρατηρείται από το δίδυμο Σωκράτη και Πλάτωνα οι οποίοι στον Κρατύλο εγκαινιάζουν την σύνδεση της ετυμολογίας των λέξεων με την οντολογία και την γνωσιολογία αλλά και την αξιολογία που κρύβουν.Ο Αριστοτέλης πιστεύει ότι τα πράγματα είναι ακριβώς όπως τα δηλώνουν οι λέξεις (αυτή η πίστη του Αριστοτέλους εγκαινιάζει την τεχνική των συλλογισμών και τη δυνατότητα της ασφαλούς εξαγωγής σημαντικών και εγκύρων συμπερασμάτων.

3.εξ ού και δήλον:Όπως είναι γνωστόν κάθε συμπέρασμα είναι το λογικό απτέλεσμα που προκύπτει από την αποδοχή του περιεχομένου δύο προκειμένου προτάσεων.Παράδειγμα:

1.Όλα τα κήτη είναι θηλαστικά

2.τα δελφίνια είναι κήτη

3.τα δελφίνια είναι θηλαστικά.

Στην περίπτωσή μας

1.Όλα τα πράγματα που είναι καμωμένα από τη φύση έχουν ένα συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς που σε καμμία περίπτωση δεν μπορεί να αλλάξει με μία διαδικασία υπομονετικού και επαναλαμβανομένου εθισμού.

2.Η ηθική αρετή δεν υπάρχει άλλος τρόπος να γεννηθεί παρά μόνο με τον εθισμό

3.Η ηθική αρετή δεν υπάρχει μέσα μας εκ φύσεως.