Νεοελληνική γλώσσα Α΄Γυμνασίου.Κριτήριο αξιολόγησης.

Ταξίδι στον κόσμο της φύσης

Κείμενο

Ο μύθος λέει πως στα νερά των Κυθήρων γεννήθηκε η Αφροδίτη και από το νησί αυτό φαίνεται να πήρε και το όνομα Κυθέρεια. Το αναφέρουν ο Όμηρος, στο έπος της Ιλιάδας αλλά και ο Ηρόδοτος, ο Διόνυσος, ο Αριστοτέλης και ο Ξενοφών. Τα Κύθηρα- ή Τσιρίγο, σύμφωνα με την ενετική ονομασία- βρίσκονται νότια της Πελοποννήσου, στο σημείο που ενώνονται τρία πελάγη. Με μήκος ακτογραμμής που φτάνει τα 90 χιλιόμετρα, είναι προφανές γιατί το νησί είναι πολύ αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμός. Δεν είναι όμως μόνο οι θάλασσες και οι παραλίες του που προσελκύουν σαν μαγνήτης τους ταξιδιώτες. Οροσειρές- μία στα ανατολικά και μία στα δυτικά- οροπέδια, βαθιά φαράγγια, ποτάμια, καταρράκτες, λιμνούλες, μεγάλα πλατάνια και πλούσια βλάστηση συνθέτουν το πολύ ενδιαφέρον φυσικό ψηφιδωτό των Κυθήρων, που σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη ενέργεια του νησιού, τα κάνει ακαταμάχητα. Διάσπαρτα χωριουδάκια φωλιασμένα σε διάφορα σημεία του νησιού είναι οι «σταθμοί» των επισκεπτών στην περιήγησή τους στα Κύθηρα. Στον νότο κυριαρχούν η πρωτεύουσα Χώρα και το Καψάλι.

Τα χαρακτηριστικά της ομηρικής παρομοίωσης

Αρχαία Γυμνασίου

Από Stratilio

Ένα από τα κυριότερα εκφραστικά μέσα των Ομηρικών επών είναι η παρομοίωση.

Τα δομικά στοιχεία της ομηρικής παρομοίωσης είναι τα εξής:

α) Αποτελείται από δύο μέρη: το αναφορικό, το οποίο εισάγεται κυρίως με τις λέξεις «πως», «όπως» και το δεικτικό, το οποίο εισάγεται με τις λέξεις «έτσι», «παρόμοια». Συνήθως το αναφορικό μέρος της παρομοίωσης προηγείται και είναι μεγαλύτερο σε έκταση από το δεικτικό. Αυτό γίνεται γιατί ο σκοπός του αναφορικού μέρους είναι να προσδιορίσει και να κάνει σαφές το δεικτικό μέρος, το οποίο είναι και το ζητούμενο.
β) Συνήθως η παρομοίωση έχει δύο κύριους όρους, έναν στο αναφορικό μέρος και έναν στο δεικτικό, οι οποίοι έχουν ένα κοινό σημείο και γι’ αυτό παραλληλίζονται μεταξύ τους.

Ο ρόλος της παρομοίωσης στα ομηρικά έπη είναι πολλαπλός:

α) Χρησιμοποιείται για να ζωντανέψει μια εικόνα ή/ και να τονίσει μια ψυχική κατάσταση, κυρίως κατά τη διάρκεια κάποιας περιγραφικής αφήγησης,
β) Εισάγει στοιχεία της καθημερινότητας στην επική αφήγηση, βοηθώντας έτσι τον αναγνώστη αφενός να ενημερωθεί γι’ αυτά, εάν τα αγνοεί, και αφετέρου να κατανοήσει καλύτερα μέσω αυτών, εάν τα γνωρίζει, τα άγνωστα στοιχεία, που θέλει να παρουσιάσει ο ποιητής,
γ) Ανακόπτει μεν τη δράση και εξέλιξη του έπους, αλλά εντείνει το συναίσθημα,
δ) Ποικίλλει την αφήγηση.

Η μελέτη της ομηρικής παρομοίωσης πρέπει να ακολουθεί τα εξής στάδια:
α) Τη διάκριση των δύο μερών της, αναφορικού και δεικτικού,
β) Τον εντοπισμό των δύο κυρίων όρων, οι οποίοι συγκρίνονται,
γ) Την επισήμανση του κοινού σημείου των δύο συγκρινόμενων όρων,
δ) Τον προσδιορισμό του χώρου, από τον οποίο αντλείται το υλικό της

.http://digitalschool.minedu.gov.gr/

Aρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο,Α΄Γυμνασίου. Ενότητα 7.

Ὡς δὲ Άλέξανδρος ἐς Γόρδιον παρῆλθεν,	Όταν ο Αλέξανδρος έφτασε στο Γόρδιο,
πόθος λαμβάνει αὐτὸν τὴν ἅμαξαν ἰδεῖν τὴν Γορδίου	τον κατέλαβε πόθος να δει την άμαξα του Γορδίου
καὶ τοῦ ζυγοῦ τῆς ἁμάξης τὸν δεσμόν.	και το δεσμό του ζυγού της άμαξας.
Πρὸς δὲ δὴ ἄλλοις καὶ τόδε περὶ τῆς ἁμάξης ἐμυθεύετο,	Και μεταξύ άλλων, βέβαια, και αυτό λεγόταν για την άμαξα,
ὅστις λύσειε τοῦ ζυγοῦ τῆς ἁμάξης τὸν δεσμόν,	ότι δηλαδή, όποιος λύσει το δεσμό του ζυγού της άμαξας,
τοῦτον χρῆναι ἄρξαι τῆς Ἀσίας.	αυτός ήταν ορισμένο από τη μοίρα να εξουσιάσει την Ασία.
Ἦν δὲ ὁ δεσμὸς ἐκ φλοιοῦ κρανίας	Ο δεσμός ήταν από φλούδα κρανιάς
καὶ τούτου οὔτε τέλος οὔτε ἀρχὴ ἐφαίνετο.	και αυτού δε φαινόταν ούτε τέλος ούτε αρχή.

Νεοελληνική Γλώσσα Α΄Γυμνασίου. Επιστολή σε ένα φίλο μου για μία θεατρική η οποία μου άρεσε και την προτείνω.

Φίλε  Νίκο.

Εύχομαι να είσαι καλά. Σου γράφω να σε ενημερώσω για τη θεατρική παράσταση την οποία όπως σου  είχα πεί είδα χθές.Θυμάσαι,μιλάω για  το «Φιλάργυρο» του Μολιέρου.Σε ενημερώνω ότι ήταν καταπληκτική και σου την προτείνω ανεπιφύλακτα να πάς να τη δείς.

Κυριολεκτικά δεν ξέρω από πού να αρχίσω. Το θέατρο  είχε τέλειο φωτισμό και ακουστική. Είχα πολύ καλή θέση κοντά στην τεράστια σκηνή. Τα σκηνικά πραγματικά σε μετέφεραν σε μία άλλη εποχή,ήταν απολύτως επιτυχημένα.

Το προσωπικό,οι ταξιθέτες και οι τεξιθέτριες ήταν πολύ ευγενικοί και μας βοήθησαν. Οι ηθοποιοί καταπληκτικοί στους ρόλους τους.Απέδωσαν και το πνεύμα της εποχής,μπήκαν μάλιστα τόσο βαθιά στο ρόλο τους ώστε καταλάβαμε όλοι τι σημαίνει το να είναι κανείς λάτρης του χρήματος. Πόσα χάνεις στη ζωή εάν τόσο αγαπάς το χρήμα.Επίσης να σημειώσω ότι μου άρεσε η αλληλεπίδραση την οποία  είχαν με το κοινό οι πρωταγωνιστές του έργου.

Επειδή ξέρω πόσο σου αρέσει το θέατρο,πόσο προσπαθείς να ασχοληθείς και να ερευνήσεις σημαντικά προβλήματα που όλους μας απασχολούν, σου προτείνω ανεπιφύλακτα αυτήν την παράσταση.Πραγματικά θα ωφεληθείς,θα ευχαριστηθείς και κυρίως θα σου μείνει αξέχαστη.

Φιλικά

Κώστας.

Ασκήσεις Α΄κλίσης ουσιαστικών,Αρχαία Ελληνικά Α΄Γυμνασίου.

1.Να κλί­νε­τε τα ο­νό­μα­τα πο­λί­της και μέ­λισ­σα .

	Ενικός	Πληθυντικός	Ενικός	Πληθυντικός
ονομ.
γεν.
δοτ.
αιτιατ.
κλητ.

2. Στο παρακάτω κείμενο να αναγνωρίσετε τα πρωτόκλιτα ουσιαστικά:

Ασκήσεις για το ρήμα,νεοελληνική γλώσσα Α΄γυμνασίου.

1. Να ξαναγράψετε τις φράσεις βάζοντας τα ρήματα στον παρατατικό και στον αόριστο.

1. Εκφράζει με θάρρος και ηρεμία τις απόψεις του για κάθε ζήτημα που προκύπτει.
2. Μόλις βλέπει τους καλεσμένους του, σηκώνεται και τους καλωσορίζει θερμά.
3. Στα μισά της ψηλής πέτρινης σκάλας στέκομαι, παίρνω μια βαθιά ανάσα και κοιτάζω τον κόσμο που ανεβαίνει.
4. Διαβάλλει και συκοφαντεί τους αντιπάλους του.
5. Σαν μουσική υπόκρουση, καθώς ξαπλώνομαι στην επιφάνεια της θάλασσας και αφήνομαι στο μαλακό κύμα, μου έρχεται στο νου κάποιο ξεχασμένο παιδικό τραγούδι.
6. Έπειτα βάζουμε τις μπότες μας, παίρνουμε τις ομπρέλες μας -ο καθένας τη δική του- και βγαίνουμε στην αυλή.

2. Να βάλετε στον ενεργητικό αόριστο (στην ίδια φωνή, στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό) τα ρήματα που ακολουθούν:

1. συντάσσω ………………………………… 6. διαφεύγεις ……………………………..
2. προσκαλείς ………………………………… 7. συντελεί ……………………………..
3. προσβάλλω ………………………………… 8. εκφράζουν ……………………………..
4. εκδίδει ………………………………… 9. παραγγέλλουμε ………………………………
5. επιπλήττουν ………………………………… 10. εγκρίνει ……………………………..

3. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω φράσεις με τον κατάλληλο τύπο της προστακτικής και υποτακτικής του ρήματος που σας δίνεται στην παρένθεση.

1. Εσύ…………………../…………………..(κοιτάζω, ενεστ.) τη δουλειά σου και μην ανακατεύεσαι.
2……………………/…………………..(παίρνω, αόρ.) γρήγορα από εδώ τα πράγματα σου και…………………../ …………………..(φεύγω, αόρ.).
3……………………μου /…………………..(λέω, αόρ.) γρήγορα γιατί τον χτύπησες.
4……………………/…………………..(δέχομαι, αόρ., ενικός) τη βοήθεια του και…………………../………………….. (προσπαθώ, αόρ.) να τον δικαιώσεις.
5……………………/…………………..(χαίρομαι, αόρ.) τη ζωή σας τώρα που είστε νέοι.

Αρχαία Α’ Γυμνασίου Ενότητα 6

Κείμενο

Ἔλαφος εὐμεγέθης ὥρᾳ θέρους διψῶν παραγίνεται ἐπί τινα πηγὴν διαυγῆ καὶ βαθεῖαν καὶ πιὼν ὅσον ἤθελεν προσεῖχεν τῇ τοῦ σώματος ἰδέᾳ. Καὶ μάλιστα μὲν ἐπῄνει τὴν φύσιν τῶν κεράτων ὡς κόσμος εἴη παντὶ τῷ σώματι. Ἔψεγεν δὲ τὴν τῶν σκελῶν λεπτότητα ὡς οὐχ οἵων τε ὄντων φέρειν πᾶν τὸ βάρος. Ἐν ᾧ δὲ πρὸς τούτοις ἦν͵ ὑλακή τε κυνῶν αἰφνιδίως ἀκούεται καὶ κυνηγέται πλησίον. Ὁ δὲ πρὸς φυγὴν ὥρμα καὶ μέχρις ὅπου διὰ πεδίου ἐποιεῖτο τὸν δρόμον͵ ἐσῴζετο ὑπὸ τῆς ὠκύτητος τῶν σκελῶν. Ἐπεὶ δὲ εἰς πυκνὴν καὶ δασεῖαν ὕλην ἐνέπεσεν, ἐμπλακέντων αὐτῷ τῶν κεράτων ἑάλω͵ πείρᾳ μαθὼν ὅτι ἄρα ἄδικος ἦν τῶν ἰδίων κριτὴς ψέγων μὲν τὰ σῴζοντα͵ ἐπαινῶν δὲ τὰ προδόντα αὑτόν.

Μύθος του Αισώπου (διασκευή)

Μετάφραση

Ένα μεγάλο ελάφι διψώντας το καλοκαίρι φτάνει κοντά σε μια πηγή καθαρή και βαθιά και, αφού ήπιε όσο ήθελε, παρατηρούσε τη μορφή του σώματός του. Κυρίως επαινούσε τη μορφή των κεράτων με την ιδέα ότι ήταν στολίδι για όλο το σώμα του. Κατηγορούσε όμως τα λεπτά του πόδια, επειδή, κατά τη γνώμη του, δεν μπορούσαν να αντέξουν όλο το βάρος (του σώματος) του. Κι ενώ ασχολούνταν με αυτά, ακούγεται ξαφνικά γάβγισμα σκύλων και κυνηγοί κοντά του.

Iστορία Β΄Γυμνασίου. Οι Κομνηνοί και η μερική αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας.

Οι Κομνηνοί και η μερική αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας.

Α. Κατάσταση της αυτοκρατορίας

Εξωτερικοί κίνδυνοι επί Αλεξίου Α΄.

1.Νορμανδοί: Απειλούν τις ακτές της Ηπείρου.

2.Κουμάνοι-Πατζινάκες: Λεηλατούν τα Βαλκάνια.

3.Σελτζούκοι τούρκοι: Κατακτούν μέρος της Μικράς Ασίας.

Β.Εσωτερική πολιτική

Θεσμός πρόνοιας.

Ενεργοποιήθηκαν στρατιωτικά οι ευγενείς με την ισόβια παραχώρηση από το κράτος εκτάσεων γής (πρόνοια) για καλλιέργεια και με την είσπραξη φορολογικών εσόδων.

Οι ευγενείς ονομάσθηκαν προνοιάριοι και έγιναν άρχουσα τάξη ενώ η θέση των φτωχών αγροτών χειροτέρευε.

Εξωτερικές επιτυχίες:

Αλέξιος Α΄ο Κομνηνός:

1.Ανέκτησε περιοχές στη δυτική Μικρά Ασία μέσω των συμφωνιών που είχε κάνει με τους σταυροφόρους της Α΄Σταυροφορίας.

2.Αντιμετώπισε τους Κουμάνους και τους Πατζινάκες με διπλωματικές ενέργειες.

Ιωάννης ο Κομνηνός.

Nεοελληνική Γλώσσα Α΄Γυμνασίου. Εκμάθηση της χρήσης του ρήματος.

Α.Κείμενο.

Ομήρου Οδύσσεια: «Το παραμύθι των παραμυθιών» (χειμώνας 2000-1).

Κείμενο – σκηνοθεσία: Κάρμεν Ρουγγέρη.

Πρωταγωνιστές: Π.Σταθόπουλος-Ν.Γκεσούλης – Γ.Παλπός – Κλ.Μανιάτη.

Ο Όμηρος με τη βοήθεια της Μούσας Καλλιόπης ξεκινά το παραμύθι. Οι θεοί στον Όλυμπο αποφασίζουν να βοηθήσουν τον Οδυσσέα και στέλνουν τον Ερμή στο νησί της Καλυψούς και την Αθηνά στην Ιθάκη. Ο Οδυσσέας φτιάχνει τη σχεδία του και αρχίζει το ταξίδι της επιστροφής. Φθάνει στο νησί των Φαιάκων ύστερα από μεγάλη τρικυμία που προκάλεσε ο Ποσειδώνας και όταν γίνονται αγώνες προς τιμήν του αποκαλύπτει την ταυτότητά του. Διηγείται τις περιπέτειές του στους Κίκονες,τους Κύκλωπες, την Αιολία, τους Λαιστρυγόνες, την Κίρκη, τον Άδη,τις Σειρήνες, τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη και στο νησί του Ηλίου όπου έχασε τους συντρόφους του. Μετά ο βασιλιάς τον στέλνει στην πατρίδα του και εκεί αντιμετωπίζοντας τους μνηστήρες τους σκοτώνει.

Η Ιστορία είναι ίδια με την Οδύσσεια του Ομήρου και οι σκηνές οι οποίες παρουσιάζονται είναι προσαρμοσμένες στη θεατρική σκηνή. Έχει αγωνία,γέλιο και περιπέτεια, είναι μάλιστα πολύ ευχάριστο να το παρακολουθήσουν ακόμη και οι μεγάλοι.

Το ρήμα και τα παρεπόμενά του (http://www.study4exams.gr/anc_greek/course/view.php?id=100).

Τα παρεπόμενα του ρήματος είναι οι διαθέσεις, οι φωνές, οι χρόνοι, οι εγκλίσεις, το ποιόν ενέργειας, οι αριθμοί και τα πρόσωπα. Στην ενότητα της Μορφολογίας του ρήματος (σσ. 74-77) παρουσιάζονται και αναλύονται στον βαθμό που εξυπηρετούν κυρίως την κατανόηση του σχηματισμού των μορφολογικών τύπων του ρήματος. Εδώ παρουσιάζονται και αναλύονται με σκοπό να γίνει κατανοητή η λειτουργία τους στη Σύνταξη.

α. Διαθέσεις και φωνές

Οι φωνές είναι οι ομάδες μορφολογικών τύπων των ρημάτων της νέας ελληνικής, ενώ η διάθεση ορίζεται ως η ιδιότητα του ρήματος με την οποία φαίνεται αν το υποκείμενο ενεργεί ή παθαίνει ή βρίσκεται απλώς σε μια κατάσταση. Οι φωνές είναι δύο (ενεργητική και παθητική), ενώ οι διαθέσεις είναι τέσσερις (ενεργητική, παθητική, μέση και ουδέτερη). Από τους ορισμούς αυτούς φαίνεται ότι οι μεν φωνές αποτελούν χαρακτηριστικό της Μορφολογίας του ρήματος, ενώ οι διαθέσεις χαρακτηριστικό της Σύνταξης και της Σημασιολογίας.

Μολονότι οι όροι «ενεργητική» και «παθητική» συμπίπτουν στις διαθέσεις και τις φωνές, αυτό δε σημαίνει ότι συμπίπτουν πάντα και οι μορφολογικές με τις σημασιοσυντακτικές κατηγορίες. Έτσι, υπάρχουν ρήματα που εμπίπτουν στην ενεργητική φωνή, αλλά ανήκουν στην παθητική ή στη μέση διάθεση, π.χ. παθαίνω, λιώνω, ξαπλώνω, και άλλα που εμπίπτουν στην παθητική φωνή, αλλά ανήκουν στην ενεργητική διάθεση, π.χ. έρχομαι, ανέχομαι, δέχομαι κ.ά.