Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄Γυμνασίου. Ο Διγενής – Ακριτικό τραγούδι.

Το τραγούδι είναι ακριτικό με επικά χαρακτηριστικά.Ακριτικά ονομάζονται τα πολύ παλαιά εκείνα αφηγηματικά τραγούδια τα οποία αναφέρονται στα κατορθώματα και στις περιπέτειες,στη ζωή και στους έρωτες των ακριτών,των φρουρών δηλαδή των βυζαντινών συνόρων (άκρων).

Θέμα:

Θέμα του ποιήματος είναι η αντίδραση των αψύχων στο ψυχομαχητό του Διγενή και τα τελευταία περήφανα λόγια του ήρωα. Το περιεχόμενο είναι ηρωϊκό.

Η Αντίδραση των αψύχων στον επικείμενο θάνατο του Διγενή.

Αντίδραση της φύσης σεαυτή την  παραλλαγή του τραγουδιού είναι μόνο η αντίδραση της γης γιατί η ταφόπλακα δεν είναι στοιχείο της  φύσης, αλλά κατασκεύασμα του ανθρώπου (από φυσικά βέβαια στοιχεία).

Ο Διγενής ένας ήρωας με υπερφυσικές ιδιότητες και ξεχωριστή ανδρεία, δεν παύει να είναι άνθρωπος και κάποια στιγμή έρχεται αντιμέτωπος με το θάνατο ξέροντας ότι στην αναμέτρησή του με το θάνατο (Χάρο) θα ηττηθεί.

Εκτός από τη γή η οποία καταλαμβάνεται από τρόμο την ώρα που ο Διγενής χαροπαλεύει παρουσιάζεται και η αντίδραση της ταφόπλακας που πρόκειται να σκεπάσει τον τάφο του ήρωα.

Τα ανθρώπινα και υπερφυσικά γνωρίσματα του Διγενή.

Ο Διγενής είναι ένας θνητός ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με το θάνατο και γνωρίζει τη μοίρα του. Την ώρα που χαροπαλεύει είναι ένας αδύναμος άνθρωπος που καλείται να αποδεχθεί τη φθαρτή του φύση.

Το στοιχείο της υπερβολής.

Η τολμηρή προσωποποίηση της γης και της πλάκας που παρουσιάζονται σαν έμψυχα όντα με συναισθήματα και αντιδράσεις είναι στοιχείο υπερβολής και αποτελεί ένα μέσο με το οποίο εξαίρεται η ανδρεία του Διγενή στην άνιση μάχη με το θάνατο.

Στόχος του τραγουδιού.

Στόχος του τραγουδιού (του λαϊκού τραγουδιστή) είναι η προβολή εξαιρετικών ηρωϊκών ιδιοτήτων του Διγενή οι οποίες προβάλλονται  ως υπερφυσικές.

Γλωσσικές  παρατηρήσεις

Ως προς το λεξιλόγιο είναι έκδηλη η χρήση ιδιωματικών λέξεων και τύπων (τρομάσει, ανατριχιάκ.α). Υπάρχει και το σχήμα υπαλλαγής (αντρειωμένα λόγια του Διγενή (αντί τα λόγια  του αντρειωμένου Διγενή).

Στιχουργικές παρατηρήσεις:

Οι στίχοι είναι από τους πιο συνηθισμένους των δημοτικών τραγουδιών (ιαμβικοί δεκαπεντασύλλαβοι,ανομοιοκατάληκτοι, χωρισμένοι σε δύο αυτοτελή νοηματικά ημιστίχια).

Ερωτήσεις.

Ποιο είναι το θέμα του τραγουδιού;

Ποια  ανθρώπινα και ποια υπερφυσικά γνωρίσματα του Διγενή εκφράζονται ή υποδηλώνονται στο τραγούδι;