H Tέχνη της Περίληψης.

Περίληψη γραπτού λόγου:

Τι είναι η περίληψη, χαρακτηριστικά της περίληψης:

Συνήθως η  σχολική περίληψη εκτείνεται σε μία παράγραφο και  αναλογεί στο 1/3 του αρχικού μας κειμένου (100-150 λέξεις). Η συνοπτική περίληψη έχει ακόμη μικρότερη έκταση και περιορίζεται στο 1/5  ή 1/6 του κειμένου (70-80 λέξεις).

Η περίληψη δεν πρέπει να περιλαμβάνει προσωπικά σχόλια ούτε να παραλείπει τα νοήματα (πρωτεύοντα και δευτερεύοντα) που περιέχονται στο κείμενο του συγγραφέα.Μία επιτυχημένη περίληψη αναπαραγάγει το περιεχόμενο του κειμένου μας χωρίς όμως να το επαναλαμβάνει αυτούσιο.

Θα πρέπει να μεταφέρεται η συλλογιστική πορεία και τα συμπεράσματα αλλά και τα επιχειρήματα του συγγραφέα. Επίσης η περίληψη θα πρέπει να στολίζεται και να διανθίζεται με τις κατάλληλες διαρθρωτικές λέξεις, οι οποίες όμως θα πρέπει ορθά να αποδίδουν τα νοήματα και τις σκέψεις και όλα τα υπόλοιπα του συγγραφέα.


ΒΗΜΑΤΑ:
1. Χωρίζουμε το κείμενο σε ενότητες, σημειώνουμε τους πλαγιοτίτλους και επίσης τα θεματικά κέντρα και τις λέξεις κλειδιά. Ενώνοντας όλα αυτές τις παραμέτρους ολοκληρώνουμε την περίληψη.
Προσέχουμε κατά τη συγγραφή της περίληψης να μην αναφέρουμε τα δευτερεύοντα στοιχεία του κειμένου.Σε αυτό το σημείο οι Πλάτωνας και Αριστοτέλης μπορούν αποφασιστικά να μας βοηθήσουν.Πρωτεύοντα στοιχεία είναι όσα έχουν σχέση με τις ιδέες, αιτίες, αποτελέσματα  και σκοπούς, τις κρίσεις και τις αξίες. Ως δευτερεύοντα στοιχεία  θεωρούνται όσα δεν δηλώνουν και δεν επηρεάζουν  καμμία εξέλιξη και ενδελέχεια, απλά περιγράφουν όσα μας είναι ήδη γνωστά από τις κύριες έννοιες του κειμένου.
π.χ στην πρόταση: "η βία οφείλεται στην έλλειψη παιδείας, διότι τα παιδιά των μεγαλουπόλεων εγκαταλείπουν το σχολείο" το πρωτεύον είναι το αίτιο και το δευτερεύον είναι απλά ένα συμβάν το οποίο δεν επηρεάζει την εξέλιξη του κειμένου. Σϋμφωνα με τον Αριστοτέλη η ουσία είναι το πρωτεύον ενώ τα συμβεβηκότα, τα απλά συμβάντα  είναι τα δευτερεύοντα στοιχεία που δεν μας ενδιαφέρουν στην περίληψη.

2.Πώς επιτυγχάνουμε την πύκνωση στην περίληψη.
Η πύκνωση στην περίληψη επιτυγχάνεται με τους παρακάτωτρόπους:
1. Χρήση υπερωνύμων: Ονοματίζουμε πολλά ομοειδή πράγματα με ένα όνομα: π.χ η βία και η εγκληματικότητα και τα ναρκωτικά μπορεί  να αναφερθούν στην περίληψη ως "φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας".
2. Αντικαθιστούμε τη σειρά των ενεργειών με το αποτέλεσμά τους ή την άμεση αξία εις την οποία οδηγούν:
π.χ Οι Ολυμπιακοί αγώνες ωριμάζουν το νού, δυναμώνουν την ψυχή και προσέχουν το σώμα =Οι Ολυμπιακοί αγώνες εξελίσσουν το άτομο.

Πώς αξιολογούμε την περίληψη:
1.Προσέχουμε να αποδώσουμε τα κύρια σημεία του κειμένου.
2.Προσέχουμε να αποδώσουμε το συλλογισμό, τις ιδέες και τις αξίες του κειμένου.
3. Οι κατηγορίες (αιτίες, αποτελέσματα, σκοπός,κ.λ.π)θα πρέπει να αποδοθούν.
4.Η περίληψη ως ευρεία παράγραφος θα πρέπει  και αυτή να διαθέτει συλλογισμό, θέμα λεπτομέρειες και κατακλείδα,μέθοδο κ.λ.π.
5.Η περίληψη επίσης πρέπει να έχει συνεκτικότητα, αλληλουχία,να αποτελεί ένα νοηματικό υποσύνολο του κειμένου.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

vasilios888@yahoo.gr