Κοινωνική και πολιτική Αγωγή Γ΄Γυμνασίου. Τι είναι κοινωνικός θεσμός;

1.Ποιές κοινωνικές μεταβολές προκάλεσε η Γαλλική Επανάσταση σύμφωνα με το παρακάτω απόσπασμα;

«Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη.».

Στις 26 Αυγούστου 1789 ανακοίνωσε η Εθνοσυνέλευση με προτροπή του Λαφαγιέτ τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη της 26ης Αυγούστου 1789, η οποία αποτελούνταν από 17 άρθρα και αποτελεί την ενσάρκωση των ιδανικών του Διαφωτισμού. Έμφαση δόθηκε στα δικαιώματα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της ιδιοκτησίας, καθώς και στο δικαίωμα αντίδρασης σε οποιαδήποτε μορφή καταπίεσης. Αλλά και σύγχρονες κρατικοθεωρητικές ιδέες όπως η ανεξιθρησκία, η ελευθερία γνώμης, η αυτονομία του λαού και ο διαχωρισμός των εξουσιών καθιερώθηκαν με την Διακήρυξη.

Αποσπάσματα από την διακήρυξη

·         Παράγραφος 1: «Οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και παραμένουν ελεύθεροι και έχουν ίσα δικαιώματα. Οι κοινωνικές διακρίσεις μόνο στο κοινό συμφέρον μπορούν να βασίζονται».

·         Παράγραφος 2: «Σκοπός κάθε πολιτικής οργάνωσης είναι η διαφύλαξη των φυσικών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου. Τα δικαιώματα αυτά είναι η ελευθερία, η ιδιοκτησία, η ασφάλεια και η αντίσταση στην καταπίεση».

·         Παράγραφος 3: «Πηγή κάθε εξουσίας είναι αποκλειστικά το έθνος. Κανένα σώμα, κανένα άτομο δεν μπορεί να ασκήσει εξουσία που δεν απορρέει από το έθνος».

2.Σε ποιο θεσμό αναφέρεται το παρακάτω κείμενο; Ποια η κοινωνική επεξήγησή του;

      Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΙΚΑΣ

 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΣΜΟ ΤΗΣ ΠΡΟΙΚΑΣ

Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο. Οι συνήθεις λόγοι που επιβαλλόταν ήταν αρχικά οικονομικοί και στη συνέχεια κοινωνικοί. Πέρα από τα φυσικά προσόντα της νύφης, αιτία γάμου αποτελούσε και η προίκα. Η προίκα ήταν ένα συμβόλαιο γάμου, έγγραφο και ενυπόγραφο, το οποίο επιβεβαιωνόταν από το προικοσύμφωνο. Ήταν μια ενέργεια στην οποία το συναίσθημα είχε ανύπαρκτο ρόλο στην διαδικασία λήψεως της απόφασης.

Οι γονείς κάθε κοπέλας προσπαθούσαν από τα μικρά χρόνια της μέχρι τη στιγμή που θα την ζητούσε κάποιος να συλλέξουν όση περισσότερη προίκα μπορούσαν για να παντρευτεί. Συνήθως η προίκα αποτελούνταν από ρούχα, αλλά οι πιο εύποροι έδιναν κοσμήματα, κτήματα γης, ζώα καθώς και κατοικίες. Στην ουσία η προίκα ήταν μια αποζημίωση στον άντρα, καθώς εξασφάλιζε την ελάφρυνση της οικογένειας σε πολλούς τομείς και του συζύγου από τα βάρη της.

Ωστόσο, ο θεσμός της προίκας δεν είχε θετικά αποτελέσματα στις ζωές των γυναικών, αφού ο γάμος τους δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια συνθηκολόγηση μεταξύ των εμπλεκομένων οικογενειών μόνο για λόγους οικονομικούς. Ο ρόλος της γυναίκας μέσα στην οικογένεια ήταν απαξιωμένος ,υποταγμένος στον άντρα σαν αφεντικό, ελάσσονος σημασίας, ταπεινωτικός, εξευτελιστικός, υπόδουλος και δεν διέθετε δικαιώματα. Ήταν ένα άβουλο ον που αποτελούσε μέσο απόκτησης περιουσίας και καλύτερης ευπορίας του άντρα.

Πέρα από το λόγο της προίκας, οι γυναίκες βρίσκονταν στον πάτο της κοινωνικής πυραμίδας λόγω της πανίσχυρης τότε κυριαρχίας του αρσενικού φύλου. Απόρροια αυτής της δύναμης, που κατείχαν οι άρρενες της εποχής, ήταν τα βασανιστήρια, οι τραυματισμοί ή ακόμη και δολοφονία, σε περιπτώσεις που η προίκα των κοριτσιών δεν τους ικανοποιούσε οικονομικά ή δεν εκπλήρωναν τα συζυγικά τους καθήκοντα. Εν έτη 2012, οι αντιλήψεις γύρω από το θεσμό της προίκας και η εφαρμογή της, έχουν εκλείψει στην Ελλάδα. Ωστόσο σε κάποιες χώρες/περιοχές της γης, όπως στην Ινία, τηρείται ο θεσμός αυτός ακόμη και σήμερα. Οι σημερινοί άνθρωποι δεν πιστεύουν στην προίκα καθώς υποστηρίζει τον υποβιβασμό της θέσης της γυναίκας και την απόλυτη εξάρτησή της από τον σύζυγό της. Επιπλέον, δηλώνεται έτσι η κατώτερη θέση της, καταρρίπτεται η ισοτιμία ανάμεσα στα δύο φύλα και χαρακτηρίζεται η γυναίκα ως δεύτερης κατηγορίας άνθρωπος.