Oμήρου Οδύσσεια. Συνάντηση του Οδυσσέα με τη Ναυσικά. ζ 139-259.

Σύνδεση με τα προηγούμενα:

Ο Οδυσσέας αφού κατάφερε να βγεί από τις εκβολές ενός ποταμού στη στεριά, γυμνός και εξαντλημένος, κατευθύνθηκε στο δάσος που βρισκόταν κοντά στο ποτάμι και πέρασε τη νύχτα ανάμεσα στα πυκνά κλαδιά δύο θάμνων χωμένος μέσα σε έναν σωρό από ξηρά φύλλα. Στο μεταξύ η Αθηνά σε όνειρο παρότρυνε τη βασιλοπούλα των Φαιάκων τη Ναυσικά να πλύνει τα ρούχα γιατί πλησίαζε η ώρα του γάμου της. Πρωί πρωί η βασιλοπούλα, αφού ζήτησε από τον πατέρα της μία άμαξα πήγε στο ποτάμι συνοδευομένη από υπηρέτριές της, για να πλύνει τα ρούχα.Αφού τελείωσαν την εργασία τους, περιμένοντας να στεγνώσουν τα ρούχα, λούστηκαν, κολάτσισαν και άρχισαν να παίζουν με το τόπι.

Περιληπτική απόδοση ζ 139-259.

Το  παιχνίδι στην όχθη του ποταμού πλησιάζει στο τέλος του καθώς έφθασε η ώρα της επιστροφής. Τη στιγμή εκείνη η Ναυσικά ρίχνει τη μπάλλα σε κάποια κοπέλα, όμως η Αθηνά φροντίζει να αστοχήσει και η μπάλλα πέφτει στο ποτάμι. Οι κοπέλες βάζουν τις φωνές και ξυπνούν έτσι τον Οδυσσέα. Αυτός αναρωτιέται που βρίσκεται και αποφασίζει να βγεί από τους θάμνους. Με ένα κλαδί κρύβει τη γύμνια του και βγαίνει από την κρυψώνα του. Οι κοπέλες μόλις τον βλέπουν φριχτό και άγριο στην όψη σκορπίζουν τρομαγμένες. Μόνον η Ναυσικά στέκεται άτρομη και άφοβη καθώς της δίδει θάρρος η θεά Αθηνά. Ο Οδυσσέας αναλογίζεται για μία στιγμή ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να απευθυνθεί στη Ναυσικά και επιλέγει να μην την πλησιάσει αλλά να της μιλήσει από μακριά με τρόπο έξυπνο και γλυκό. Την επαινεί λοιπόν αρχικά για την ομορφιά της, που τον θάμπωσε, και έπειτα της μιλά για όσα τράβηξε στη θάλασσα, της αποκαλύπτει πώς έφθασε στον τόπο ναυαγός και της ζητά να του δείξει την πόλη και να του δώσει κάποιο ρούχο. Της εύχεται τέλος να έχει ένα γάμο όπως τον επιθυμεί όπου θα κυριαρχεί η ομόνοια ανάμεσα στο ζευγάρι.

Η Ναυσικά του απαντά ευγενικά και του υπόσχεται πώς θα έχει όσα ζήτησε. Με περηφάνεια του συστήνεται και τον πληροφορεί για το λαό της. Στη συνέχεια επιπλήττει φιλικά τις κοπέλες για την τρομαγμένη τους αντίδραση και τις καλεί να περιποιηθούν τον ξένο όπως πρέπει.

Ασκήσεις επαναληπτικές:  

1.Με ποιόν τρόπο προωθείται ο μύθος στη συνάντηση του Οδυσσέα με τη Ναυσικά;

2.Ποιά κοινά σημεία ανάμεσα στη φιλοξενία που υπόσχεται η Ναυσικά στον Οδυσσέα και σε όσα αναφέρονται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον για αυτό το θέμα στο παρακάτω απόσπασμα (Ματθαίος,κε, 34-40): Δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου κληρονομήσατε την ετοιμασμένη σε εσάς βασιλεία του θεού. Επείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιώ, ήμουν ξένος και με μαζέψατε, ήμουν γυμνός και με ντύσατε, ασθένησα και με βοηθήσατε».

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.

Νεοελληνική Γλώσσα Γυμνασίου, το φαινόμενο της παραγωγής.

α) παράγωγα ουσιαστικά

Τα παράγωγα ουσιαστικά παράγονται από: α) άλλα ουσιαστικά, β) επίθετα, γ) ρήματα.

α) Ουσιαστικά που παράγονται από άλλα ουσιαστικά:

Τα ουσιαστικά που παράγονται από άλλα ουσιαστικά χωρίζονται, ανάλογα με τη σημασία τους στις εξής κατηγορίες.

1. Υποκοριστικά ή χαϊδευτικά:

	ριζική λέξη	παραγωγική κατάληξη	παράγωγη λέξη
01	σπίτι	-άκι	σπιτ-άκι
02	πόρτα	-ίτσα	πορτ-ίτσα
03	Κώστας	-άκης	Κωστ-άκης
04	βροχή	-ούλα	βροχ-ούλα
05	δρόμος	-άκος	δρομ-άκος
06	κοπέλα	-ούδα	κοπελ-ούδα
07	άγγελος	-ούδι	αγγελ-ούδι
08	λαγός	-ουδάκι	λαγ-ουδάκι
09	αδερφός	-ούλης	αδερφ-ούλης
10	σάκος	-ούλι	σακ-ούλι
11	μήλο	-αράκι	μηλ-αράκι
12	λαός	-τζίκος	λαου-τζίκος
13	μπαμπάς	-άκας	μπαμπ-άκας
14	γιος	-όκας	γι-όκας
15	βιβλίο	-άριο	βιβλι-άριο
16	σάκος	-ίδιο	σακ-ίδιο
17	αστέρι	-ίσκος	αστερ-ίσκος

2. Μεγεθυντικά:

Ιστορία Β΄ Γυμνασίου. Η ενετική οικονομική διείσδυση και το σχίσμα των Εκκλησιών.

Α. Εμπορικά προνόμια στους Βενετούς.

Βενετοί:

Βοήθησαν με το στόλο τους τους Βυζαντινούς στην αντιμετώπιση των Νορμανδών που είχαν αποβιβασθεί στα παράλια της Ηπείρου.

Βυζαντινοί:

Ο Αλέξιος ο Α΄με το χρυσόβουλο (επίσημη έγγραφη συμφωνία που είχε την υπογραφή και τη χρυσή βούλα του αυτοκράτορα)  το 1082 παραχώρησε προνόμια στους Βενετούς:

1.Έδωσε τίτλους και χρηματικές χορηγίες σε Ενετούς άρχοντες.

2. Παραχώρησε αποβάθρες και εμπορικά καταστήματα στην πρωτεύουσα.

3. Απάλλαξε το ενετικό εμπόριο από όλους τους δασμούς σε τα βυζαντινά λιμάνια.

Σημασία της συνθήκης:

Το Βυζάντιο παραιτήθηκε από τα ναυτιλιακά, φολολογικά και οικονομικά δικαιώματά του.

Οι Βενετοί ίδρυσαν πανίσχυρη αποικιακή αυτοκρατορία.

Το Βυζάντιο έχασε το ρόλο του μεσάζοντα στο εμπόριο μεταξύ των Αράβων και της δυτικής ευρώπης και την κυρίαρχη θέση του στη Μεσόγειο.

Περικείμενο – Συγκείμενο – Νεοελληνική Γλώσσα Θεωρία - Αναλυτική παρουσίαση

Περικείμενο – Συγκείμενο – Νεοελληνική Γλώσσα Θεωρία - Αναλυτική παρουσίαση (πατήσθε στο σύνδεσμο).

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1. Ταυτότητα σεναρίου Τίτλος: «Η αγάπη του Αλεξάνδρου για τον Βουκεφάλα»

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

 ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

1. Ταυτότητα σεναρίου

Τίτλος: «Η αγάπη του Αλεξάνδρου για τον Βουκεφάλα»

Διδακτικό αντικείμενο: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου

Διδακτική ενότητα: «Ενότητα 11: (α) Κείμενο: Αρριανός Αλεξάνδρου Ανάβασις 5.19.4-6 (διασκευή) (β) Λεξιλογικά, Ετυμολογικά, (γ) Σύνταξη»

Πρόκειται και μία διαθεματική προσέγγιση καθώς εμπλέκεται η Πληροφορική, η  Λογοτεχνία, η Νεοελληνική Γλώσσα, τα Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση και η Ιστορία.

Τάξη: Α΄ Γυμνασίου 

Χρονική διάρκεια: τέσσερις διδακτικές ώρες

Προϋποθέσεις υλοποίησης:

Οι μαθητές:

Ø  Πρέπει να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών προκειμένου να εντοπίζουν, να επιλέγουν και να καταγράφουν  δεδομένα από το διαδίκτυο- μηχανές αναζήτησης- εκπαιδευτικά λογισμικά ή να επεξεργάζονται κείμενα χρησιμοποιώντας ανάλογα περιβάλλοντα.

Ø  Πρέπει να  συμμετέχουν ενεργά και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες (αυτενέργεια) σε μια διερευνητική- ανακαλυπτική μάθηση,

Ø  Πρέπει  να μάθουν να αποτελούν μέλη μιας  ομάδας εργασίας (ομαδοσυνεργατική διδασκαλία)

 Ο εκπαιδευτικός:

Ø  Πρέπει να είναι εξοικειωμένος με τη χρήση μηχανών αναζήτησης, με τα ηλεκτρονικά λεξικά, τα σώματα κειμένων, καθώς και με τον επεξεργαστή κειμένου (word), το λογισμικό παρουσίασης (ppt). 

Κριτήριο έκφρασης-έκθεσης Γ' Λυκείου (με απαντήσεις). Μία διαφορετική ανάγνωση του Φινλανδικού συστήματος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Κείμενο:
Στην Ελλάδα οι περισσότερες αναφορές για τα Φινλανδικά εκπαιδευτικά συστήματα συνήθως προκαλούν πολιτική φόρτιση. Κατά τη διάρκεια της βαθύτατης οικονομικής,κοινωνικής και θεσμικής κρίσης, επιχειρήθηκε η επίλυση των προβλημάτων με την ενεργοποίηση κοινωνικών αυτοματισμών οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν για τη στοχοποίηση επαγγελματικών ομάδων (π.χ. εκπαιδευτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι κ.λ.π).
Αντίθετα στη δεκαετία του 1990 η Φινλανδία αποφάσισε να αντιμετωπίσει τη δική της οικονομική κρίση χρησιμοποιώντας την εκπαίδευση ως βασικό πυλώνα επαναχάραξης του παραγωγικού της μοντέλου. Τα αποτελέσματα της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που επιχείρησε η Φινλανδική κοινωνία διαπερνούν την κουλτούρα της σημερινής Φινλανδίας και αποτυπώνονται στο σύνθημα: "όλα είναι εκπαίδευση".
Οι σχεδιαστές του Φινλανδικού μοντέλου αποφάσισαν να δώσουν προτεραιότητα στην αναμόρφωση των ωρολογίων προγραμμάτων δημιουργώντασ θεματικές ενότητες και προσεγγίζοντας ολιστικά τα γνωστικά αντικείμενα. Εστίασαν στην κινητικότητα του μαθητικού δυναμικού μεταξύ  διαφορετικών τύπου σχολείων, στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, σε θέματα παιδαγωγικού χαρακτήρος, διδακτικών προσεγγίσεων και συμβουλευτικής, στην κοινωνική συνεργασία και στην εξατομικευμένη μαθησιακή διαδικασία.
Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού απολαμβάνει υψηλό βαθμό κοινωνικού κύρους ως αποτέλεσμα των επαγγελματικών προσόντων του, τη συχνή επικοινωνία με τους γονείς και την τοπική κοινωνία. Ο Φινλανδός εκπαιδευτικός μπαίνει σε τάξεις των 10/15 μαθητών, συνεργάζεται με τους γονείς των μαθητών στο πλαίσιο συναντήσεων που ορίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής σε συγκεκριμένες ομάδες μαθητών. Ο συγκεκριμένος αριθμός επαγγελματικών προσόντων του Φινλανδού εκπαιδευτικού και η συχνή επικοινωνία με τους γονείς και την τοπική κοινωνία αποτελούν τις μεταβλητές της διαδικασίας αξιολόγησής του.
Στη συζήτηση με εκπαιδευτικούς και μαθητές/τριες μπορείς να εντοπίσεις το κλίμα που χαρακτηρίζει κατά κανόνα τις σχέσεις εκπαιδευτικών και μαθητικού δυναμικού κατά τη διάρκεια της μαθητικής διαδικασίας εντός και εκτός  της τάξης.
Συγκεκριμένα το ωρολόγιο πρόγραμμα περιλαμβάνει έναν ικανοποιητικό αριθμό θεματικών ενοτήτων που καλούνται οι μαθητές/τριες να επιλέξουν με  σκοπό την απόκτηση και την ενδυνάμωση των γνωστικών επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων τους. H μετωπική διδασκαλία έχει αντικατασταθεί από την εργασία μέσω ομάδων και την εξατομικευμένη μάθηση που προσαρμόζεται στους προσωπικούς στόχους κάθε μαθητή/τριας. Άλλωστε αυτό το οποίο  ενδιαφέρει τους περισσοτέρους μαθητές/τριες είναι η απόκτηση του εθνικού απολυτηρίου  δηλαδή  δεξιοτήτων που θα τους επιτρέψουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις στα δικαιώματα και στις ευθύνες που απορρέουν από την ιδιότητά τους ως πολίτες της Φινλανδικής Δημοκρατίας και της ΕΕ.
Κυκλοφορώντας στο εσωτερικό των σχολείων παρατηρείς παιδιά να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικούς υπολογιστές, tablets, smatrphones, ή να χαλαρώνουν σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους. Φαινόμενα αποκλίνουσας συμπεριφοράς που δημιουργούνται σε σχολικές μονάδες μεγάλου μεγέθους αντιμετωπίζονται μέσω των εθνικών προγραμμάτων που προσαρμόζονται στο σχολικό περιβάλλον του Φινλανδικού σχολείου (πρόγραμμα αντιμετώπισης σχολικού εκφοβισμού, πρόσθετη υποστήριξη των μαθητών/τριών που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες,προγράμματα συμβουλευτικής εντός του εκπαιδευτικού ωραρίου).

I. Η εξασθένηση του Βυζαντίου και το σχίσμα με τη Δύση.Iστορία Β΄Γυμνασίου.

1.  Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11^ο αι. (1025-1081).

Α.Η εσωτερική κρίση.

Το Βυζάντιο μετά το θάνατο του Βασιλείου του Β’.

.Νικήτρια δύναμη στα πεδία των μαχών.

.Παγκόσμια δύναμη με διεθνές κύρος στον οικονομικό τομέα.

Εσωτερικά προβλήματα εποχής διαδόχων.

1.Αποστρατικοποίηση Βυζαντίου , εξαιτίας της ψευδαίσθησης που είχε δημιουργηθεί ότι θα υπάρχει διαρκής ειρήνη. Έγιναν οι εξής ενέργειες αποστρατικοποίησης:

Παραμέληση του στόλου που ήταν η δόξα της Ρωμανίας

Διάλυση των θεμάτων και του θεματικού στρατού

Αντικατάσταση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας από ένα φόρο που χρησιμοποιήθηκε για τη στρατολογία ξένων μισθοφόρων.

Τοποθέτηση ξένων σε ανώτερες θέσεις.

2. Νέοι φόροι διότι η επιβολή τους προκάλεσε εξεγέρσεις.

3.Πολιτική αστάθεια: Προκλήθηκαν ταραχές και συγκρούσεις το 1060 που δημιούργησαν κλίμα γενικευμένης κρίσης.

Β.Οι στρατιωτικές αποτυχίες.

Ήττα από τους  σελτζούκους τούρκους στο Ματζικέρτ.

Γραπτή δοκιμασία στο μάθημα της Α΄γυμνασίου : «Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο». Ουσιαστικά α΄κλίσεως.

Ασκήσεις.

1.Να κλί­νε­τε τα ο­νό­μα­τα πο­λί­της και μέ­λισ­σα .

ονομ.
γεν.
δοτ.
αιτιατ.
κλητ. 3.Να βάλετε στη σωστή πτώση του ενικού ή του πληθυντικού τα ονόματα που είναι σε παρένθεση: 1.       Ἐν τοῖς γυμνασίοις οἱ ……………..…………(θεατής) τὰς …………………..………… (ἀρετή) τῶν …………………..…………(νεανίας) θαυμάζουσιν. 2.      Οἱ …………………..………… (πολίτης) πείθονται τοῖς λόγοις τῶν …………………..………… (νομοθέτης) καὶ τῶν …………………..………… (δικαστής). 3.      Σωκράτης ἐδίδασκε τοὺς …………………..………… (νεανίας) τὴν …………………..………… (ἀρετή), τὴν …………………..………… (ἀλήθεια) καὶ τὴν …………………..………… (δικαιοσύνη) οὐκ ἐν τῇ …………………..………… (οἰκία) οὐδ’ ἔν τινι …………………..………… (σχολή) ἀλλ’ ἐν τῇ …………………..………… (ἀγορά) δ’ ὅλης τῆς …………………..………… (ἡμέρα) εἰς τὴν …………………..………… (ἑσπέρα). 4.      Μέγα τὸ τῆς…………………..…………κράτος (θάλασσα).

Κλίση Ουσιαστικών.

α. Κλίση αρσενικών

Ουσιαστικά σε -ας (ισοσύλλαβα)

Ενικός αριθμός
Ονομ.	ο	πατέρας	μήνας	κήρυκας
Γεν.	του	πατέρα	μήνα	κήρυκα
Αιτ.	τον	πατέρα	μήνα	κήρυκα
Κλητ.		πατέρα	μήνα	κήρυκα
Πληθυντικός αριθμός
Ονομ.	οι	πατέρες	μήνες	κήρυκες
Γεν.	των	πατέρων	μηνών	κηρύκων
Αιτ.	τους	πατέρες	μήνες	κήρυκες
Κλητ.		πατέρες	μήνες	κήρυκες

Τα ουσιαστικά αυτής της κατηγορίας είναι παροξύτονα και προπαροξύτονα.

Διακρίνονται σε δύο υποκατηγορίες: σε όσα στη γενική πληθυντικού τονίζονται στην παραλήγουσα και σε όσα τονίζονται στη λήγουσα. Στην πρώτη υποκατηγορία ανήκουν όλα τα ουσιαστικά που έχουν κατάληξη -ας, εκτός από τα δισύλλαβα, ενώ στη δεύτερη όλα τα δισύλλαβα σε -ας και όσα λήγουν σε –ίας και -ίστας.

Σύμφωνα με το πατέρας κλίνονται τα ουσιαστικά αγώνας, αιώνας, κανόνας, χαρακτήρας, χειμώνας κ.ά.

Σύμφωνα με το μήνας κλίνονται τα ουσιαστικά λοχίας, επαγγελματίας κ.ά.

Σύμφωνα με το κήρυκας κλίνονται τα ουσιαστικά άξονας, γείτονας, ελέφαντας, λέκτορας, πρόσφυγας, ρήτορας, φύλακας κ.ά.

Μορφολογική ποικιλία

Ορισμένα ουσιαστικά αυτής της κατηγορίας παρουσιάζουν, σε περιπτώσεις τυπικού ή χιουμοριστικού ύφους, στη γενική του ενικού και κατάληξη -ος, π.χ. πρίγκιπος, μηνός, κηδεμόνος, μάρτυρος σε φράσεις όπως: Μένει στην (οδό) Πρίγκιπος Νικολάου. Το συμβάν έγινε παρουσία μάρτυρος.

Πολύ λίγα προπαροξύτονα ουσιαστικά παρουσιάζουν, κυρίως σε οικείο ύφος και κατά κανόνα στον προφορικό λόγο, στην ονομαστική και στην αιτιατική του πληθυντικού μορφολογικούς τύπους με καταλήξεις σε -οι και -ους αντίστοιχα, με παράλληλη μετακίνηση του τόνου στην παραλήγουσα (π.χ. οι γειτόνοι, τους γειτόνους, οι μαστόροι, τους μαστόρους), σε φράσεις όπως: Έχω πέντε έξι καλούς γειτόνους και πορεύομαι στη ζωή.

Ουσιαστικά σε -ης (ισοσύλλαβα)

Ενικός αριθμός				Πληθυντικός αριθμός
Ονομ.	ο	μαθητής	επιβάτης		οι	μαθητές	επιβάτες
Γεν.	του	μαθητή	επιβάτη		των	μαθητών	επιβατών
Αιτ.	τον	μαθητή	επιβάτη		τους	μαθητές	επιβάτες
Κλητ.		μαθητή	επιβάτη			μαθητές	επιβάτες

Τα ουσιαστικά αυτής της κατηγορίας είναι οξύτονα και παροξύτονα.

Όλα τονίζονται στη γενική πληθυντικού στη λήγουσα.

Ορισμένα ουσιαστικά σε -ης που δηλώνουν επάγγελμα σχηματίζουν, σε ύφος κατά κανόνα οικείο, και θηλυκό ουσιαστικό σε -ισσα και σε -ίνα, π.χ. η γυμνασιάρχης και η γυμνασιάρχισσα, η βουλευτής και η βουλευτίνα.

Σύμφωνα με το μαθητής κλίνονται τα ουσιαστικά βουλευτής, σπουδαστής κ.ά.

Σύμφωνα με το επιβάτης κλίνονται τα ουσιαστικά βιβλιοπώλης, στρατιώτης κ.ά.