Iστορία Β΄Γυμνασίου. Η διάδοση του χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βουλγάρους. Σχέδιο μαθήματος:

H διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και στους Βουλγάρους.

Α.Ο εκχριστιανισμός των Μοραβών:
Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων άρχισε από τη Μοραβία.

Εκτίμηση: Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του Βυζαντινού πολιτισμού διότι επηρέασε  δημιουργικά  και πολιτιστικά έναν γειτονικό λαό.

Αιτίες:

Ο ηγεμόνας Ρατισλάβος ζήτησε από το Βυζάντιο  ιεραποστόλους για να διδάξουν το λαό του το Χριστιανισμό(επιθυμούσε την πνευματική πρόοδο που αντιπροσώπευε ο χριστιανισμός αλλά και την πολιτική επιβεβαίωση).

Επίσης ήθελε με αυτόν τον τρόπο να προσεταιρισθεί το Βυζάντιο ενάντια σε άλλους λαούς (Γερμανοί-Βούλγαροι).

Το Βυζάντιο δέχθηκε:

Γιατί: Διότι θα μπορούσε να επεκτείνει την επιρροή του και την πνευματική του ακτινοβολία προς την κεντρική ευρώπη.

Πώς έγινε:

Ο Μεθόδιος και ο Κύριλλος(Κωνστντίνος) επειδή ήταν έμπειροι διπλωμάτες, λόγιοι, ήξεραν τη σλαβική γλώσσα, ανέλαβαν το έργο.

Πώς το χειρίσθηκαν:

Δημιούργησαν σλαβικό αλφάβητο

Μετέφρασαν στα σλαβικά τη θεία λειτουργία

Σημασία του εκχριστιανισμού:

1.Η χρήση της σλαβικής διευκόλυνε τους Μοραβούς να κατανοήσουν το χριστιανικό μήνυμα.

2.Οι σλάβοι μυήθηκαν στο μήνυμα του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού, άρα η πνευματική επιρροή του Βυζαντίου επεκτάθηκε.

3.Οι σλάβοι λόγω της κοινής πίστης ενώθηκαν και απετέλεσαν ενιαίο έθνος ομόνοιας και κοινών στόχων.
4.Το ιεραποστολικό έργο του Κυρίλλου και του Μεθοδίου πέτυχε.
5.Οργάνωσαν τη σλαβική εκκλησία.

Ο εκχριστιανισμός των Βουλγάρων.

Πώς έγινε:

Επειδή το Βυζάντιο προσπάθησε να εμποδίσει την εισχώρηση του πάπα στη Βουλγαρία υποχρέωσε το Βόρη τον ηγεμόνα των Βουλγάρων να δεχθεί το χριστιανισμό.

Διαφορά λοιπόν: οι μοραβοί θέλησαν από μόνοι τους να εκχριστιανισθούν ενώ οι βούλγαροι εξαναγκάσθηκαν για πολιτικούς λόγους.

Επειδή όμως τελικά ο πάπας εμφανίσθηκε και πάλι στη θρησκευτική ζωή της βουλγαρίας στη σύνοδο του 867  έχουμε το πρώτο σχίσμα διότι:(ο πατριάρχης Φώτιος υπερασπιζόμενος τα συμφέροντα της βυζαντινής εκκλησίας κατηγόρησε τη ρωμαϊκή εκκλησία για λειτουργικά και δογματικά λάθη).

1. Ο πάπας αναθεματίσθηκε

2.Απερρίφθη το δόγμα περί της εκπορεύσεως του Αγίου πνεύματος και εκ του Υιού.

3.Καταδικάσθηκε η επέμβαση του πάπα στη βουλγαρία.

4.Η εκκλησία της βουλγαρίας υπήχθη οριστικά στη δικαιοδοσία του βυζαντίου.

Ασκήσεις:

1.Ποιά η σημασία του εκχριστιανισμού γειτονικών λαών;

2. Στο παρακάτω κείμενο να σημειώσεις τις αιτίες και τις δυσκολίς του εκχριστιανισμού των σλάβων από τον  Κύριλλο και το Μεθόδιο:

«Το 862 οι αδελφοί ξεκίνησαν το έργο, που θα τους χάριζε την ιστορική τους σημασία. Εκείνη τη χρονιά ο Πρίγκιπας Ραστισλάβος της Μεγάλης Μοραβίας ζήτησε από τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄ και τον Πατριάρχη Φώτιο να στείλουν ιεραποστόλους για να μεταδώσουν το ευαγγέλιο στους Σλάβους υπηκόους του. Τα κίνητρά του για αυτό ήταν ίσως περισσότερο πολιτικά παρά θρησκευτικά. Ο Ραστισλάβος είχε γίνει βασιλιάς με την υποστήριξη του Φράγκου ηγεμόνα Λουδοβίκου του Γερμανικού, αλλά στη συνέχεια προσπάθησε να διεκδικήσει την ανεξαρτησία του από τους Φράγκους. Είναι εσφαλμένη η αντίληψη ότι ο Κύριλλος και Μεθόδιος ήταν οι πρώτοι που έφεραν τον Χριστιανισμό στη Μοραβία και η επιστολή του Ραστισλάβου προς το Μιχαήλ Γ΄ αναφέρει σαφώς ότι ο λαός του "είχε ήδη απορρίψει τον παγανισμό και να συμμορφώνονται με το χριστιανικό νόμο". Λέγεται ότι ο Ραστισλάβος απέλασε τους ιεραπόστολους της Εκκλησίας της Ρώμης και αντ 'αυτού στράφηκε στην Κωνσταντινούπολη για εκκλησιαστικά βοήθεια και, πιθανώς σε κάποιο βαθμό, πολιτική υποστήριξη. Ο Αυτοκράτορας έσπευσε αμέσως να στείλει τον Κύριλλο, συνοδευόμενο από τον αδελφό του Μεθόδιο. Το αίτημα του έδινε μια βολική ευκαιρία για να επεκτείνει τη βυζαντινή επιρροή. Το πρώτο του έργο τους φαίνεται να ήταν η εκπαίδευση των βοηθών τους. Το 863 ξεκίνησαν το έργο της μετάφρασης της Αγίας Γραφής στη γλώσσα που είναι σήμερα γνωστή ως Παλαιά Εκκλησιαστική Σλαβονική και ταξίδεψαν στη Μεγάλη Μοραβία για να την προωθήσουν. Είχαν σημαντική επιτυχία στην προσπάθεια αυτή. Ωστόσο, ήρθαν σε σύγκρουση με Γερμανούς κληρικούς που αντιτάχθηκαν στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν μια ειδικά σλαβική λειτουργία.».
3.Ποιά είναι η διαφορά ανάμεσα στον εκχριστιανισμό των Σλάβων και των Βουλγάρων;

Βασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.