Nεοελληνική γλώσσα Α΄Γυμνασίου. Διαγραμματική απεικόνιση εννοιών και δομών.

Μέσα σε σχέδιο πυραμίδας  μπορούμε να απεικονίσουμε τα δεδομένα ενός θέματος  ή κειμένου προκειμένου να προχωρήσουμε στη διαγραμματική απεικόνιση ενός κειμένου ή στη γραφή μιάς έκθεσης.

Α.Πώς δημιουργώ πυραμιδικό διάγραμμα κειμένου προς κατανόηση.

Δίδεται το παρακάτω κείμενο:

Α. Ο μύθος λέει πως στα νερά των Κυθήρων γεννήθηκε η Αφροδίτη και από το νησί αυτό φαίνεται να πήρε και το όνομα Κυθέρεια. Το αναφέρουν ο Όμηρος, στο έπος της Ιλιάδας αλλά και ο Ηρόδοτος, ο Διόνυσος, ο Αριστοτέλης και ο Ξενοφών.

Β. Τα Κύθηρα- ή Τσιρίγο, σύμφωνα με την ενετική ονομασία- βρίσκονται νότια της Πελοποννήσου, στο σημείο που ενώνονται τρία πελάγη. Με μήκος ακτογραμμής που φτάνει τα 90 χιλιόμετρα, είναι προφανές γιατί το νησί είναι πολύ αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμός.

Γ. Δεν είναι όμως μόνο οι θάλασσες και οι παραλίες του που προσελκύουν σαν μαγνήτης τους ταξιδιώτες. Οροσειρές- μία στα ανατολικά και μία στα δυτικά- οροπέδια, βαθιά φαράγγια, ποτάμια, καταρράκτες, λιμνούλες, μεγάλα πλατάνια και πλούσια βλάστηση συνθέτουν το πολύ ενδιαφέρον φυσικό ψηφιδωτό των Κυθήρων, που σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη ενέργεια του νησιού, τα κάνει ακαταμάχητα.

                                 Πυραμιδικό διάγραμμα

               Παράδοση                  που βρίσκονται                     τι άλλο έχει

     Κυθέρεια Αφροδίτη        νότια Πελοπόννησο                οροσειρές-φαράγγια κ.α.

Β. Πώς αναλύω πυραμιδικά τα δεδομένα μου προκειμένου να γράψω έκθεση:

Θέμα: Μιλάω για το σχολείο μου.

                                 Πυραμιδικό διάγραμμα

                                            Σχολείο

Καθηγητές                          Μαθητές                               Υποδομές                          Κτίριο

Χαρακτηριστικά        σχέσεις μεταξύ μαθητών    τι διαθέτει το σχολείο       περιγραφή.

Ασκήσεις.

Δίδεται το παρακάτω κείμενο:

Κείμενο

 Όταν πρωτοήρθα στο γυμνάσιο ένιωθα πάρα πολύ ωραία. Ήξερα ότι θα είχα την ευκαιρία να κάνω μια καινούρια αρχή. Αυτή τη φορά όμως θα μπορούσα να κάνω παρέα και με μεγαλύτερα, πιο ώριμα παιδιά.  Ακόμα και εγώ ο ίδιος ένιωθα πιο ώριμος. Ήμουν σίγουρος ότι μαζί με εμένα θα είχαν αλλάξει και οι συμμαθητές μου! Όμως…να μην υπερβάλουμε κιόλας!

 Με περίμενε μια τεράστια γκάμα εμπειριών που δε θα μπορούσα με τίποτα να φανταστώ. Τις πρώτες μέρες σχολείου ήθελα απλά να γνωρίσω τους δασκάλους, να θυμηθώ τους συμμαθητές μου και να μάθω τους κανόνες του γυμνασίου. Οι συμμαθητές μου δεν ήταν όπως είχα προβλέψει. Μερικοί είχαν αλλάξει, προς το καλύτερο ή το χειρότερο, ενώ δεν το περίμενα, και το αντίθετο. Οι κανόνες ήταν αμέτρητοι και αυστηροί. «Κάνε τις ασκήσεις σου!», «θα γράφεις τις εκφωνήσεις των ασκήσεων στο τετράδιό σου», «θα γράφεις με στυλό!», «Δεν θα σηκώνεται κανένας κατά τη διάρκεια του μαθήματος!». Θα μπορούσα να αναπνεύσω για τα επόμενα τρία χρόνια;

Οι καθηγητές ήταν πιο επιβλητικοί από τις δασκάλες του δημοτικού. Δεν ήταν πια τυχαίοι, αλλά άνθρωποι με σπουδές και γνώσεις μεγάλου επιπέδου. Ήταν άλλη κατηγορία. Πραγματικοί καθηγητές, με όλη τη βαρύτητα της λέξης. Και αυτό μου το περνούσαν κυρίως κάνοντάς με να δω πόση τρέλα και μανία είχαν με το αντικείμενό τους αλλά και με την επιθυμία τους να το διδάξουν και να μεταφέρουν τις γνώσεις τους στα παιδιά ως σύνολο αλλά και στον καθένα ξεχωριστά.

 Τα μαθήματα στην αρχή τα λάτρευα και όντως ήταν πολύ ωραία. Αλλά μετά πέρασε κάποιος καιρός και παρότι ήταν υποφερτά, χρειαζόμουν οπωσδήποτε ένα μεγάλο διάλειμμα. Και με το μεγάλο εννοώ περισσότερο από δύο μέρες! Ο τελευταίος μήνας πριν τα Χριστούγεννα ήταν τραγικός. Όπως καταλαβαίνετε, τα Χριστούγεννα ήταν ευλογία. Δεν φανταζόμουν όμως καθόλου πως το διάστημα μετά θα ήταν πέντε φορές χειρότερο. Πέρασαν τρεις μήνες που δεν είχαμε ούτε τριήμερο! Και μετά ήρθαν οι εξετάσεις! Είχα όμως πρόγραμμα διαβάσματος και έτσι κατάφερα χωρίς πολύ κόπο να γράψω καλά και να βγάλω έναν άριστο βαθμό.

 Μέσα στη χρονιά αντιμετώπισα πάρα πολλές δυσκολίες, κυρίως ψυχικές, που αν και με αποδυνάμωσαν, τώρα πιστεύω πως ήταν για καλό και στην τελική μάλλον με έχουν κάνει δυνατότερο. Για την ώρα δεν ανυπομονώ ιδιαίτερα για τη Δευτέρα Γυμνασίου. Φαντάζομαι το ίδιο πιστεύουν και οι συμμαθητές μου!

1.Να γράψετε την περίληψη του κειμένου.

2.Να δώσετε τρία επιχειρήματα τα οποία πείθουν για το διαφορετικό επίπεδο του γυμνασίου σε σχέση με το δημοτικό.

3.Να δώσετε αντώνυμα και συνώνυμα για τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.