Σχέδιο μαθήματος: Iστορία Β΄Γυμνασίου 2.Το εμπόριο και ο πολιτισμός του Ισλάμ.

Το εμπόριο και ο πολιτισμός του ισλάμ.

Α) Ανάπτυξη  εμπορίου (Αράβων και Εβραίων): (έγιναν μεταπράτες(=έμποροι του διεθνούς εμπορίου).

Αίτια: εξαίρετη γεωγραφική θέση του χαλιφάτου μεταξύ Ανατολής και Δύσης

            Εκμετάλλευση των ορυχείων χρυσού και αργύρου της Δυτικής Αφρικής και Σαχάρας.

            Από τα μέσα του 9^ου αι.οι  Άραβες ίδρυσαν εμπορικές αποικίες στις Ινδίες,Κίνα και Ν.Α Ασία μεταφέροντας μπαχαρικά και άλλα είδη πολυτελείας.

Β) Ανάπτυξη των εμπόρων του Ισλάμ:

Αίτια:  συγκρότησαν εμπορικές εταιρείες

              Εμπορική επιταγή

              Ανέπτυξαν πιστωτικό σύστημα

Γ) Γράμματα, επιστήμες και τέχνες.

1.Τα γράμματα οι επιστήμες και οι τέχνες (βιβλιοθήκες-πανεπιστήμια) αναπτύχθηκαν με επίκεντρο την Κόρντοβα και τη Βαγδάτη επειδή αναπτύχθηκαν πανεπιστήμια και  βιβλιοθήκες.

2.Η αραβική λογοτεχνία ήταν της μόδας ακόμη και ανάμεσα σε χριστιανούς υπηκόους των αραβικών κρατών. Υπήρχαν βιβλιοπωλεία σε όλες τις μεγάλες πόλεις.

3.Οι Άραβες μετέφρασαν το έργο σημαντικών Περσών και Ελλήνων. Πολλοί χαλίφες ήσαν μανιώδεις συλλέκτες χειρογράφων.

Δ) Χαρακτηριστικά της Αραβικής τέχνης.

1.Ανεικονική τεχνοτροπία (ο θεός δεν μπορεί να εικονισθεί, απουσία ανθρωποκεντρισμού).
2.Έργα: Τα τεμένη όπως της Κόρδοβας και της Δαμασκού. Τα αραβουργήματα (έργα μικροτεχνίας από ελεφαντόδοντο και άλλα υλικά).

Ε) Επίδραση του Αραβικού πολιτισμού.

1.Μαθηματικά, (ινδική αρίθμηση) 

2.Γεωγραφία (οργάνωσαν μακρινά ταξίδια) 

3.Αστρονομία (υπολόγισαν ακριβώς την τροχιά του ηλίου και των πλανητών)

4.Χημεία (ανακάλυψαν το θειϊκό οξύ και το οινόπνευμα)

5Ιατρική.(καθιέρωσαν νέα φάρμακα και έκαναν πολύπλοκες εγχειρήσεις).

6. Εισήγαγαν στο Βυζάντιο το χαρτί, και πολλές καλλιέργειες (ζαχαροκάλαμο , βερίκοκο, αγκινάρα, βαμβάκι, λεμόνι κ.α).

Ασκήσεις.

1.Τι κοινό παρατηρείς ανάμεσα στην πρώϊμη αραβική λογοτεχνία και την αντίστοιχη ομηρική σύμφωνα και με το παρακάτω απόσπασμα: «Μιλώντας για την Αραβική λογοτεχνία, μιλάμε για πεζογραφία και ποίηση. Η αραβική λέξη που χρησιμοποιείται για τη λογοτεχνία είναι η λέξη «άνταμπ» που σημαίνει ευγένεια, καλοί τρόποι, καλλιέργεια. Η Αραβική λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε τον 5ο αιώνα, πριν από τον οποίο είχαμε μόνο σκόρπια κομμάτια γραπτού λόγου. Τα αρχαιότερα λογοτεχνικά κείμενα ωστόσο είναι ποιητικά με θέμα τους τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων, τις περιπλανήσεις και τα ταξίδια τους, τον έπαινο ή όχι ενός ανθρώπου ή μιας φυλής. Στα νυχτέρια και τους ποιητικούς διαγωνισμούς έδειχναν οι Άραβες από παλιά την αγάπη τους στο λόγο. Οι παραμυθάδες αναφέρονταν στο βίο και την πολιτεία των Αράβων, ένδοξες πράξεις του παρελθόντος, πολέμους φυλών, διαμάχες οικογενειών. Η ποίησή τους ήταν προφορική και πήγαινε από στόμα σε στόμα. Η πιο χαρακτηριστική ποιητική μορφή είναι η λεγόμενηκασίντα. Ενίοτε τα ποιήματα απαγγέλλονταν από τον ποιητή ή τον εκφωνητή που ακολουθούσε τον ποιητή και μάθαινε κάποια από τα έργα του. Οι ποιητές είχαν και υλικές απολαβές κι επιβράβευση για το έργο τους. Η ποίηση μπορεί να ήταν πανηγυρική, σατιρική, ελεγειακή, θρησκευτική, της οινοποσίας και του έρωτα. Η προ-ισλαμική ποίηση διασώθηκε χάρη στους ραψωδούς που απομνημόνευαν ή κατέγραφαν την ποίηση.».

2.Γιατί αναπτύχθηκαν οι Άραβες;

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.