Νεοελληνική γλώσσα Α΄Γυμνασίου. Γραπτός και προφορικός λόγος.

Στοιχεία γραπτού λόγου:

Συστηματικότητα

Μεθοδικότητα

Επισημότητα

Επιτήδευση

Συγκεκριμένα επικοινωνιακά πλαίσια, υπακοή σε γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες.

Επιλεγμένες λέξεις και σχήματα λόγου, υλικό από βιβλιοθήκες και άλλες πηγές,όλα προσχεδιασμένα.

Στοιχεία προφορικού λόγου.

Πεζότητα

Απλότητα

Μη συστηματικός- αυθόρμητος

Ανεπιτήδευτος, λιτός και απροσχημάτιστος.

Ελεύθερος και αυθόρμητος.

Προσέχω τα δύο παρακάτω κείμενα. Το πρώτο μεταφέρει το διάλογο δύο φίλων οι οποίοι συναντήθηκαν τυχαία στο δρόμο, το δεύτερο επιστολή ενός φίλου προς ένα άλλο.

1^ο κείμενο:

Α: τι κάνεις; Όλα καλά; Πώς πάει το σχολείο;οι δικοί σου είναι όλοι καλά;

Β: ναι μία χαρά όλα.Το σχολείο ξέρεις, διαβάσματα και διαγωνίσματα, εντάξει καλά. Εσύ τι κάνεις;

2^ο κείμενο:

Φίλε Α

Είμαι καλά, εύχομαι και εσύ να είσαι μία χαρά. Σου γράφω για να σε ενημερώσω ότι πήρα το πτυχίο μου στα Αγγλικά, κάτι που μου έδωσε μεγάλη χαρά.Περιμένω με ανυπομονησία να τα πούμε.

Σε χαιρετώ

Φιλικά, Β.

Παρατηρούμε λοιπόν:

Το κείμενο 1 είναι απλό, χωρίς ουσιαστική σύνδεση των γραμματικών όρων, αυθόρμητο, «ανακατεύει» πολλές σκέψεις, έχει πεζότητα και ανεπιτηδειότητα. Είναι προφορικός λόγος.

Το κείμενο 2 έχει σαφές επικοινωνιακό πλαίσιο, υπακοή σε γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες, είναι προσχεδιασμένος και όχι αυθόρμητος, επιλεγμένες λέξεις, είναι σαφώς γραπτός λόγος.

Θα πρέπει όμως να προσέξουμε ότι υπάρχει διαφορά στον έντυπο γραπτό λόγο και στον ηλεκτρονικό. Στον ηλεκτρονικό γραπτό λόγο μπορώ να διορθώνω άμεσα ό,τι γράφω και αυτό προσφέρει στο λόγο μία προφορική απλότητα, η διαδικτυακή επικοινωνία –ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης- προσφέρει μία προφορική απλότητα και αμεσότητα στον ηλεκτρονικό γραπτό λόγο.Αντίθετα  ο έντυπος γραπτός λόγος παραμένει πάντα υπάκουος σε γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες, προσχεδιασμένος και υπάκουος επίσης σε επικοινωνιακά πλαίσια, χωρίς πολλούς αυθορμητισμούς και πεζότητες στο ύφος.

Ασκήσεις.

1.Να διακρίνεις χαρακτηριστικά του πεζού λόγου στο παρακάτω μήνυμα σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

«Τι κάνεις; Πότε θα τα πούμε; Το ΣΚ τι κάνεις;».

2. Ποια στοιχεία του γραπτού λόγου διακρίνεις στην παρακάτω επιστολή;

«Κύριε Υπουργέ.

Σας γράφουμε για να σας υπενθυμίσουμε το σημαντικό για εμάς ζήτημα για το εργοστάσιο χημικών αποβλήτων που δημιουργήθηκε στην περιοχή μας.

Με εκτίμηση

Οι κάτοικοι».

3.Να κάνετε προτάσεις με τις παρακάτω λέξεις:

Αδημονώ

Αλλαζόνας

Παράρτημα.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.