Νεοελληνική γλώσσα Α΄Γυμνασίου. Oι προτάσεις ανάλογα με τα συστατικά τους

Απλή= Υ-Ρ-Α (Κ)

Εγώ παίζω κιθάρα-Εγώ είμαι καλός.

Επαυξημένη= Υ-Ρ-Α-Προσδιορισμοί

Ο καλός μαθητής διαβάζει τα μαθήματά του κάθε μέρα.

Ελλειπτική= απουσιάζει είτε το Υ –Ρ-Α

Καλημέρα (ενν. εγώ σου λέω καλημέρα).

Σύνθετη= Υ1 Υ2 –Ρ-Α(Κ)

Ο Κώστας και η Μαρία πηγαίνουν στην εκδρομή.

Ανάλογα με τη σημασία τους

Αποφαντική (Ο Κώστας είναι καλός μουσικός).(τελεία)

Ερωτηματικές (τι κάνεις;)(ερωτηματικό).

Επιφωνηματικές (τι καλός άνθρωπος που είσαι!)(θαυμαστικό).

Προστακτική (πήγαινε  να το φέρεις ) ( τελεία).

Ανάλογα με την ποιότητά τους

Αρνητικές (δεν θέλω να πάω)

Καταφατικές (θα πάω αύριο στην εκδρομή).

Ασκήσεις

1.Να γράψεις μία πρόταση για κάθε είδος προτάσεως.

2.Να χαρακτηρίσεις τις παρακάτω προτάσεις  σύμφωνα με τη σημασία τους.

Ο πίνακας είναι  ωραίος.

Δεν θέλεις να έλθεις;

Στάσου στη σειρά σου.

Πόσο όμορφα είναι εδώ!

Πήγαινε στη σειρά σου.

Δεν θέλεις να πετύχεις σε κάποιο πανεπιστήμιο;

Πόσο ωραία ήταν στο γάμο σου!

3.Στο παρακάτω κείμενο να σημειώσεις  από μία αποφαντική, ερωτηματική,προστακτική και επιφωνηματική πρόταση.

«Στον Κώστα άρεσε πολύ η κατασκήνωση.Πόσο όμορφα περνούσε με τα παιδιά της ηλικίας του! Δεν ήθελε να γυρίσει σπίτι του. Η μάνα του πάντα παραπονιόταν: «Κώστα μας ξέχασες πιά;». Εκείνος ήταν αμέσως κοφτός, απότομος θα λέγαμε: «Μάνα σταμάτα, θα γυρίσω και το ξέρεις». Έκαναν πολλά πράγματα στην  κατασκήνωση. Πόσο δημιουργικά όλα ήταν! Ποιο άραγε να ξεχωρίσεις; «Πάψε» έλεγε στον εαυτό του. «Όλο θέλεις να ταξινομείς τα πράγματα». Τελικά η κατασκήνωση τελείωνε όταν άρχιζε το σχολείο και αυτό αποτελούσε πράγματι κακή,κάκιστη σύμπτωση.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.