Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου. Κριτήριο Αξιολόγησης (με ενδεικτικές απαντήσεις).

Α΄Κείμενο:

Επιστολή του Αϊνστάιν προς το Φρόϋντ:

                                                                          Πότσνταμ, 30 Ιουλίου, 1932.

Αγαπητέ κύριε Φρόϋντ:

Η πρόταση που μου έγινε από την κοινωνία των Εθνών και από το διεθνές ινστιτούτο πνευματικής συνεργασίας του Παρισιού,να καλέσω  δηλαδή ένα πρόσωπο της αρεσκείας μου σε μία ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων,  με θέμα ένα οποιοδήποτε πρόβλημα από μένα διαλεγμένο, μου προσφέρει την καλοδεχούμενη ευκαιρία να συνομιλήσω μαζί σας, αντιμετωπίζοντας μία ερώτηση, η οποία φαίνεται στη σημερινή κατάσταση του κόσμου ,η πιο επείγουσα από όλες όσες αντιμετωπίζει ο πολιτισμός. Η ερώτηση είναι : Υπάρχει ένας τρόπος για να ελευθερωθούν οι άνθρωποι από το κακό πεπρωμένο του πολέμου;

Τώρα πιά είναι γνωστό ότι με την πρόοδο της της σύγχρονης επιστήμης η απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για τον πολιτισμό που ξέρουμε, και όμως , παρ΄όλη την καλή  θέληση που υπάρχει , καμμία προσπάθεια λύσης δεν έχει οδηγήσει σε κάτι το συγκεκριμένο. Μία και δεν έχω εθνικιστικές προκαταλήψεις , βλέπω  προσωρινά έναν απλό τρόπο να αντιμετωπισθεί η εξωτερική , δηλαδή η οργανωτική άποψη του προβλήματος : τα κράτη θα δημιουργήσουν μία  δικαστική και νομοθετική εξουσία , αρμοδιότητα της οποίας θα είναι να αντιμετωπίζει όλες τις συγκρούσεις που θα δημιουργούνται μεταξύ τους.

Σήμερα όμως απέχουμε πάρα πολύ από το να διαθέτουμε μία υπερκρατική οργάνωση , μία οργάνωση υπερεθνική που θα  μπορεί να εκδίδει αποφάσεις και να επιβάλει με τη βία την εκτέλεση των αποφάσεων αυτών. Έτσι λοιπόν φθάνω στο πρώτο αξίωμά μου: η επιδίωξη της διεθνούς ασφαλείας συνεπάγεται ότι  το κάθε κράτος θα πρέπει να απαρνηθεί μέσα σε ορισμένα  όρια την ελευθερία των ενεργειών του , δηλαδή την κυριαρχία του,  είναι φανερό πέρα από κάθε αμφιβολία , ότι δεν  υπάρχει άλλος δρόμος να πετύχουμε μία μέτρια ασφάλεια.

Προτεινόμενο Διαγώνισμα στην Έκφραση-Έκθεση Β΄Λυκείου.

Α΄Κείμενο.

Η κατασκευή της πραγματικότητας των ειδήσεων

Το παράδειγμα των ειδήσεων, το πιο γνωστό και πολυχρησιμοποιημένο παράδειγμα στην έρευνα των μέσων, δείχνει ότι η κατασκευή της κοινωνικής πραγματικότητας αποτελεί μια ιδιαίτερα πολυσύνθετη διαδικασία επιλογών. Όλες οι θεωρίες των ειδήσεων παρουσίασαν ορισμένα επιμέρους ενδιαφέροντα συμπεράσματα, με προβληματική ωστόσο την επιστημονική επαλήθευσή  τους. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι φανερή η αδυναμία εξαγωγής ασφαλών  και αδιάβλητων συμπερασμάτων, που θα προϋπέθεταν την ύπαρξη μιας συνολικά αποδεκτής θεωρίας για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης . Ο άλλοτε πλούσιος διάλογος των ειδικών αποδεικνύεται - παρ’ όλες τις εντάσεις που υπάρχουν ακόμα - αδιέξοδος, επειδή η μαζική επικοινωνία μετατρέπεται σε συστατικό χαρακτηριστικό του πολιτισμού μας και μεταλλάσσει, προς το καλό ή το κακό - άγνωστο προς το παρόν - τον δημόσιο, αλλά και τον ιδιωτικό, προσωπικό μας χώρο.

    Ασφαλώς, δεν αποδέχομαι την απαισιοδοξία κάποιων θεωριών οι οποίες πιστεύουν πως οι δημοσιογράφοι αλλά και οι αποδέκτες των μέσων είναι παθητικά, αδύναμα και άβουλα υποχείρια της μαζικής επικοινωνίας ή μηχανοποιημένα τμήματα κάποιου «ξένου» και «αυτόνομου» υποσυστήματος. Το γεγονός ότι τόσο η παραγωγή όσο και η αποδοχή των ειδήσεων από τους τηλεθεατές, ακροατές και αναγνώστες είναι διαδικασίες συνεχούς και δυναμικής επιλεκτικότητας δικαιολογεί κατά τη γνώμη μου αισιοδοξία, έστω και «επιστημονικά αναπόδεικτη».

    Από την πλευρά τους, λοιπόν, οι δημοσιογράφοι επιλέγουν από την υπερπληθώρα γεγονότων και ανακοινώσεων των πρακτορείων ειδήσεων, που αποτελούν ήδη «κατασκευασμένη κοινωνική πραγματικότητα», τα πλέον αξιοπερίεργα και οικεία προς αυτούς γεγονότα. Μ’ αυτόν τον τρόπο κατασκευάζουν την κοινωνική πραγματικότητα των ειδήσεών τους, με στόχο την ενημέρωση αλλά και την ψυχαγωγία του κοινού τους· την προστασία του πολίτη από κάθε είδους διαστρέβλωση και επιβουλή εξαπάτησης ή χειραγώγησης αλλά και τη συγκίνησή του.

Θέματα Πανελληνίων εξετάσεων.

 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ- ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ 
ΟΡΙΣΜΟΙ

Οικολογία:Η επιστήμη που ασχολείται με την προστασία και την ισορρο­πία της φύσης καθώς και την εναρμόνιση της φύσης και του ανθρώπου.

Περιβάλλον:Το σύνολο των γεωγραφικών, φυσικών και κοινωνικών συνθηκών μέσα στις οποίες γεννιέται, ζει και αναπτύσσεται ένα άτομο.

ΜΟΡΦΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

-Φυσικό περιβάλλον (έδαφος, θάλασσα, κλίμα, γεωγραφική θέση).

-Κοινωνικό περιβάλλον (οικογένεια, κοινωνία, πολιτεία, εκκλησία, σχο­λείο).

-Πολιτιστικό περιβάλλον (παραδόσεις, ήθη-έθιμα, καλλιτεχνική ζωή και δημιουργία).

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

-Υλικές -» πηγή ζωής, προσφορά πρώτων υλών.

-Αισθητικές -» ομορφιά, αγαλλίαση, απόλαυση, ηρεμία ψυχική.

- Πνευματικές – πηγή έμπνευσης, στοχασμού, δημιουργίας.

- Κοινωνικές -» αγωγή, συμπεριφορά, διαμόρφωση προσωπικότητας.

- Πολιτικές -» οργάνωση, ιεραρχία, αρχές και κανόνες.

Tα σημεία στίξης στο Λόγο.

Γ) Σημεία στίξης.

Κατά τη γραφή αλλά και την ανάγνωση της είδησης η χρήση των σημείων στίξης είναι καθοριστική για την απόδειξη  του συγκεκριμένου κάθε φορά νοήματος. Τα σημεία στίξης εκφράζουν κάποιο σχόλιο, «σχολιάζουν» την  είδηση καθώς δηλώνουν :

1.Ερωτηματικό:εκφράζει την απορία ή την δυσπιστία. Σε παρένθεση (;) δείχνει ειρωνεία, την αμφιβολία για την αξιοπιστία ή γενικά για κάτι που αναφέρεται.

Καμάρωνε πώς ήταν ο καλύτερος (;) ποδοσφαιριστής.

2.Θαυμαστικό: Το χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να υπογραμμίσουμε και να τονίσουμε την εντύπωση από κάτι το απίστευτο  και το ανόητο που ακούσαμε.Το θαυμαστικό σε παρένθεση (!) χρησιμοποιείται για να δηλώσει απορία αμφισβήτηση και ειρωνεία.

Π.χ : Με ένα χέρι ο δείνα ποδοσφαιριστής διαπρέπει στα γήπεδα!

Προσοχή: Το θαυμαστικό και  το ερωτηματικό σημειώνονται μέσα από τα εισαγωγικά όταν αναφέρονται σε όσα σχετίζονται με τα λόγια που κλείνονται σε αυτά και έξω από αυτά όταν αναφέρονται στο κείμενο.

3.Εισαγωγικά: Χρησιμοποιούνται όταν περικλείουμε τα λόγια κάποιου όπως σε ρητά και παροιμίες/σε φράσεις ή λέξεις που δεν χρησιμοποιούνται με το συνηθισμένο τους νόημα ή χρησιμοποιούνται ειρωνικά /αλλά και σε τίτλους βιβλίων ονόματα εφημερίδων και περιοδικών κ.λ.π.

Π.χ Και στην Αθήνα παιδιά «κατά παραγγελίαν».

4.Aποσιωπητικά: Χρησιμοποιείται όταν η φράση δεν ολοκληρώνεται από συγκίνηση ντροπή ή αποδοκιμασία αγανάκτηση, περιφρόνηση και απειλή,ανησυχία ή για να δείξουν ότι διακόπηκε ή συνομιλία απότομα χωρίς να ολοκληρωθεί.

Συντήρηση τροφίμων…..με ακτινοβολία.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Τα εν οίκω... εν δήμω;

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για την μεγάλη επιτυχία γνωστού τηλεοπτικού σταθμού ο οποίος αποκάλυψε σκάνδαλα – ή έτσι διατείνεται τουλάχιστον – που σχετίζονται με την ιδιωτική ζωή ενός νέου και πολλά υποσχόμενου πολιτικού. Αυτό όμως δεν είναι το μόνο κρούσμα. Και εκείνο που γίνεται πλέον σαφές είναι ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται στα δημόσια πρόσωπα αλλά επεκτείνεται στους αναγνωρίσιμους -κυρίως από τον χώρο του θεάματος – και στους ανθρώπους της διπλανής πόρτας, των οποίων κοινοποιούνται, και μάλιστα με άνεση, προσωπικά και οικογενειακά ζητήματα. Τίθεται, λοιπόν, ζήτημα παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και γι' αυτό αποτελεί άμεση ανάγκη ο προσδιορισμός τρόπων προστασίας των νέων.

KΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ Α ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ • Ιδιωτική ζωή σημαίνει μια σειρά δραστηριοτήτων και επιλογών που ο άνθρωπος επιθυμεί και δικαιούται να κρατά μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των άλλων γιατί μόνο έτσι απολαμβάνει ο ίδιος βασικά αγαθά της ζωής (π.χ. δημιουργία, ξεκούραση, χαλάρωση, ηρεμία, συναισθηματική πληρότητα κ.ά.) • Δικαίωμα είναι οποιαδήποτε λογική και ηθική απαίτηση, που διεκδικεί ο άνθρωπος από τον εαυτό του και κυρίως από το περιβάλλον του. Αναντίρρητα η αποκάλυψη της ιδιωτικής ζωής συνιστά παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων για πολλούς λόγους. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους παρακάτω: •

Οργάνωση του Λόγου.

Η οργάνωση του λόγου γίνεται με

Α) με ορισμό

Β) με διαίρεση.

Α) οργάνωση του λόγου με ορισμό:

Ορισμός είναι ο καθορισμός και η έκθεση των κυρίων γνωρισμάτων μίας έννοιας.

Π.χ άμιλλα είναι ο ευγενής συναγωνισμός η προσπάθεια ανάμεσα σε  άτομα ή λαούς   για διάκριση και υπεροχή σε κάποιο τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Κάθε ορισμός διακρίνεται από τρία στοιχεία:

1.την οριστέα  έννοια.

2.το γένος ή την τάξη στην οποία ανήκει.

3.την ειδοποιό διαφορά δηλαδή το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που την κάνει να ξεχωρίζει από τις άλλες  έννοιες

Παράδειγμα:

Οριστέα έννοια :       άμιλλα είναι

Γένος :                         ο ευγενής συναγωνισμός

Ειδοποιός διαφορά:  η προσπάθεια ανάμεσα σε άτομα ή λαούς για διάκριση και υπεροχή σε κάποιο τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Τα είδη των ορισμών:

Λογοτεχνικά ρεύματα.

Ο υπερρεαλισμός ή σουρρεαλισμός, από τις γαλλικές λέξεις sur (επάνω, επί) και réalisme (ρεαλισμός, πραγματικότητα) όπου στα ελληνικά θα μπορούσε να αποδοθεί ως «πάνω ή πέρα από την πραγματικότητα», ήταν ένα κίνημα που αναπτύχθηκε κυρίως στο χώρο της λογοτεχνίας αλλά εξελίχθηκε σε ένα ευρύτερο καλλιτεχνικό και πολιτικό ρεύμα. Άνθισε κατά κύριο λόγο στη Γαλλία των αρχών του 20ου αιώνα, κατά την περίοδο μεταξύ του πρώτου και δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Στη φύση του επαναστατικό κίνημα, ο υπερρεαλισμός επιδίωξε πολλές ριζοσπαστικές αλλαγές στο χώρο της τέχνης αλλά και της σκέψης γενικότερα, ασκώντας επίδραση σε μεταγενέστερες γενιές καλλιτεχνών. Τα μέλη του αντέδρασαν σε αυτό που οι ίδιοι ερμήνευαν ως μία βαθιά κρίση του Δυτικού πολιτισμού, προτείνοντας μία ευρύτερη αναθεώρηση των αξιών, σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής, στηριζόμενοι στις ψυχαναλυτικές θεωρίες του Φρόυντ και στα πολιτικά ιδεώδη του Μαρξισμού^[1]. Ως κύριο μέσο έκφρασης, τόσο στη λογοτεχνία όσο και στις εικαστικές τέχνες, προέβαλαν τον «αυτοματισμό», επιδιώκοντας τη διερεύνηση του ασυνειδήτου, την απελευθέρωση της φαντασίας «με την απουσία κάθε ελέγχου από τη λογική»^[2] και διακηρύτοντας τον απόλυτο μη κομφορμισμό.

Υλικό γραφής έκθεσης για Μουσεία και Αρχαιολογικούς χώρους.

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Μνημεία – Αρχαιολογικοί χώροι – Μουσεία

Κωνσταντίνος Μάντης | Εκθεση Γ΄ Λυκείου 

Ναός της Αφαίας, Αίγινα 

Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Μνημεία – Αρχαιολογικοί χώροι – Μουσεία

Με τον όρο «μνημεία» εννοούμε τα υλικά εκείνα δημιουργήματα παλαιότερων πολιτισμικών περιόδων
 που έχουν ξεχωριστή ιστορική ή και καλλιτεχνική αξία εφόσον είτε φανερώνουν το επίπεδο ανάπτυξης
 και τα αισθητικά κριτήρια μιας συγκεκριμένης εποχής είτε με το κάλλος και την καλλιτεχνική αρτιότητά
 τους αναδεικνύονται σε έργα που συγκινούν διαχρονικά τόσο τους ανθρώπους του τόπου όπου βρίσκονται
 όσο και τους ανθρώπους κάθε άλλης χώρας.

Πρόκειται, ειδικότερα, για μεμονωμένα κτίσματα ή σύνολα κτισμάτων, που έχουν διασωθεί και διατηρηθεί
 από προηγούμενη ιστορική στιγμή και παρουσιάζουν αρχαιολογικό ενδιαφέρον.

Με τον όρο μνημείο, πάντως, δηλώνουμε, επίσης, και το οικοδόμημα, τη στήλη, το άγαλμα ή όποιας άλλης
 μορφής γλυπτό, το οποίο δημιουργείται προς τιμήν και ανάμνηση προσώπου που έχει πεθάνει ή σημαντικού
 γεγονότος.

Η ιδιαίτερη σημασία των μνημείων

Πηγή ιστορικών γνώσεων – Πληρέστερη κατανόηση της ιστορικής περιόδου στην οποία
 ανήκουν:
 Πέρα από τις ειδικές γνώσεις και πληροφορίες που αντλούν οι επιστήμονες μέσα από την ενδελεχή
 μελέτη των μνημείων, ακόμη κι ο απλός επισκέπτης μπορεί να αποκομίσει σημαντικές γνώσεις μέσα 
από την επαφή του με αυτά. Ένα μνημείο, είτε έχει θρησκευτικό χαρακτήρα, όπως είναι οι ναοί, είτε 
σχετίζεται με την κοσμική εξουσία, όπως είναι ένα ανάκτορο, είτε σχετίζεται με την τέχνη και τον 
πολιτισμό, όπως είναι για παράδειγμα το Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού, επιτρέπει στον επισκέπτη
 να αντιληφθεί το επίπεδο τεχνογνωσίας των ανθρώπων που το δημιούργησαν, το μέγεθος της 
οικονομικής δαπάνης που απαιτήθηκε, τα αισθητικά κριτήρια της εποχής, αλλά και την αξία που 
αναγνώριζαν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής στους θεούς, στους βασιλείς, στην τέχνη και στην 
πολιτεία τους εν γένει. 

Ο επισκέπτης ενός μνημείου, ακόμη κι αν έχει προηγουμένως μελετήσει τα σχετικά ιστορικά 
στοιχεία, μόνο όταν το αντικρίζει από κοντά μπορεί να εκτιμήσει την πραγματική του αξία 
και να συνειδητοποιήσει την έκταση των εργασιών που χρειάστηκαν για τη δημιουργία του. 
Έτσι, η άμεση αυτή επαφή με το μνημείο προσφέρει ουσιαστική κατανόηση του χώρου και 
της λειτουργικότητάς του, της αισθητικής αξίας του μνημείου, αλλά και του μεγέθους του, κατά 
τρόπο που η απλή παράθεση πληροφοριών σ’ ένα βιβλίο δεν θα μπορούσε ποτέ να προσφέρει.

Περίληψη. Σημειώσεις – Περίληψη.

Ο μαθητής ο οποίος    έχει μελετήσει την  ενότητα  «Σημειώσεις-Περίληψη» θα πρέπει :Να

1) Να έχει κατανοήσει ότι η περίληψη είναι ένα δικό του κείμενο που δεν προδίδει όμως το πνεύμα του συγγραφέα.

2)Να έχει αντιληφθεί ότι η περίληψη είναι μία αφαιρετική διαδικασία και συνεπώς πρέπει να εντοπίζει το καίριο με τις σημαντικές λεπτομερειες τους πλαγιοτίτλους των παραγράφων, τις λέξεις-κλειδιά.

3)Να έχει εντοπίσει τα βασικά στοιχεία που πρέπει να προσέχει στη σύνταξη  της περίληψης.

4)Να έχει ασκηθεί σε ένα λόγο σαφή και νοηματικά πυκνό,οξύνοντας ταυτόχρονα και την κριτική του ικανότητα.

Περιεχόμενο-μεθοδολογία.

Περίληψη και έκταση.

Αν η περίληψη που πρόκειται να γράψει είναι εκτενής τότε βασίζεται στη θεματική περίοδο και στις σημαντικές λεπτομέρειες κάθε παραγράφου του κειμένου, από το οποίο θα προέλθει η περίληψη(όπως και στις σημειώσεις από μία παράγραφο).

Αν η περίληψη είναι συνοπτική τότε βασίζεται στα θεματικά κέντρα των παραγράφων ή των ευρυτέρων νοηματικών ενοτήτων του κειμένου.

Προετοιμάζω την περίληψη.

Λατινικά Γ΄ Λυκείου. Μάθημα 45. Μετάφραση- Γραμματικά και Συντακτικά στοιχεία-Ασκήσεις.

Α.Μετάφραση:

Ο Καίσαρας πληροφορείται από τους αιχμαλώτους αυτά που γίνονται στο στρατόπεδο του Κικέρωνα,και σε πόσο μεγάλο κίνδυνο ευρίσκονται τα πράγματα. Τότε πείθει κάποιον από τους Γαλάτες ιππείς να μεταφέρει μία επιστολή στον Κικέρωνα. Φροντίζει και προνοεί να μη μαθευτούν από τους εχθρούς τα σχέδιά μας αν πέσει στα χέρια τους η επιστολή. Γι αυτό το λόγο στέλνει επιστολή γραμμένη με ελληνικά στοιχεία. Συμβουλεύει τον αγγελιαφόρο αν δεν μπορέσει να πλησιάσει να δέσει το γράμμα στον ιμάντα του ακοντίου και να το ρίξει μέσα στο στρατόπεδο. Γράφει στην επιστολή ότι θα έλθει γρήγορα με τις λεγεώνες του. Ο Γαλάτης επειδή φοβήθηκε τον κίνδυνο αποφάσισε να ρίξει το ακόντιο. Το ακόντιο καρφώθηκε τυχαία σε ένα  πύργο και γίνεται αντιληπτό τρείς ημέρες αργότερα από έναν στρατιώτη και μεταφέρεται στον Κικέρωνα. Εκείνος διαβάζει όλο το γράμμα και παρακινεί τους στρατιώτες να ελπίζουν στη σωτηρία τους.

Αντιγόνη Σοφοκλέους. Προτεινόμενο διαγώνισμα.

Α΄Κείμενο:

Δώσειν· θανουμένη γὰρ ἐξῄδη, τί δ’ οὔ;
κεἰ μὴ σὺ προὐκήρυξας. Εἰ δὲ τοῦ χρόνου
πρόσθεν θανοῦμαι, κέρδος αὔτ’ ἐγὼ λέγω·
ὅστις γὰρ ἐν πολλοῖσιν ὡς ἐγὼ κακοῖς
ζῇ, πῶς ὅδ’ οὐχὶ κατθανὼν κέρδος φέρει;
(465) Οὕτως ἔμοιγε τοῦδε τοῦ μόρου τυχεῖν
παρ’ οὐδὲν ἄλγος· ἀλλ’ ἄν, εἰ τὸν ἐξ ἐμῆς
μητρὸς θανόντ’ ἄθαπτον ἠνσχόμην νέκυν,
κείνοις ἂν ἤλγουν· τοῖσδε δ’ οὐκ ἀλγύνομαι.
Σοὶ δ’ εἰ δοκῶ νῦν μῶρα δρῶσα τυγχάνειν,
(470) σχεδόν τι μώρῳ μωρίαν ὀφλισκάνω.
ΧΟ. Δηλοῖ τὸ γέννημ’ ὠμὸν ἐξ ὠμοῦ πατρὸς
τῆς παιδός· εἴκειν δ’ οὐκ ἐπίσταται κακοῖς.

Β.Ερωτήσεις;