‘Εκθεση-Έκφραση Γ΄Λυκείου. Θέμα προς ανάπτυξη: «Σε μια ανοιχτή συζήτηση που συνδιοργανώνουν τα σχολεία της περιοχής σας με θέμα «ελευθερία και νέοι» παίρνετε το λόγο. Να αναφέρετε κυρίαρχα φαινόμενα καταπάτησης των ορίων της ελευθερίας στην σύγχρονη εποχή. Ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στη γιγάντωση αυτού του φαινομένου;».

Αγαπητές συμμαθήτριες

Αγαπητοί συμμαθητές.

Μέσα στην ανθρώπινη ιστορία λίγα αγαθά υμνήθηκαν τόσο όσο η ελευθερία. Η ελευθερία σημαίνει ότι ο άνθρωπος είναι ικανός πάντα να επιλέγει, να κρίνει και να πράττει όσα θεωρεί ότι είναι πρέποντα και σωστά για τον ίδιο και τη λοιπή κοινωνία. Το μέτρο της προόδου της κάθε κοινωνίας είναι ιστορικά η ελευθερία. Σήμερα όμως παρατηρούμε ότι καταστρατηγείται η σημαντική αυτή ανθρώπινη  κατάκτηση σε σημαντικούς τομείς, και αυτή η διαπίστωση θα πρέπει να ερευνηθεί και να εκτιμηθεί ανάλογα.

Η περίφημη φράση του Βολταίρου: «διαφωνώ μαζί σου αλλά θα αγωνιστώ για το δικαίωμά σου να λές αυτό που πιστεύεις» παρατηρούμε ότι στις ημέρες μας δεν έχει μόνο φίλους αλλά και πολεμίους. Συχνά, ακόμα και στην εποχή της ραγδαίας διά της τεχνολογίας διασποράς της τεχνολογίας, άνθρωποι και κράτη, φορείς και θεσμοί καταπατούν το δικαίωμα της ανθρώπινης έκφρασης. Άνθρωποι βασανίζονται και κλείνονται στα κάτεργα μόνο και μόνο επειδή τόλμησαν να αρθρώσουν λόγο και να υποστηρίξουν τις ιδέες τους. Όσο αυτό και αν ακούγεται παράξενο και παράδοξο διότι ζούμε στην εποχή όπου η ελευθερία του λόγου είναι πλέον κατάκτηση.

Ο Περικλής στον περίφημο Επιτάφιό του υπερηφανεύθηκε ότι στην Αθηναϊκή Δημοκρατία συμμετέχουν όλοι σύμφωνα με την αξία τους. Σήμερα παρατηρούμε ότι συχνά καταστρατηγείται η ελευθερία της πολιτικής συμμετοχής στα κοινά επειδή δεν έχουν όλοι οι πολίτες την ίδια οικονομική επιφάνεια. Αποτελεί κοινωνική παθογένεια το γεγονός ότι η οικονομίστικη άποψη της ζωής στερεί από αξίους συμπολίτες μας και συνανθρώπους μας το δικαίωμα της πολιτικής συμμετοχής. Ειδικά στην εποχή της επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης αποτελεί τεράστια οπισθοδρόμηση ο διαχωρισμός των ανθρώπων σε έχοντες και μη έχοντες τη στιγμή κατά την οποία ο πλούτος του σημερινού ανθρώπου είναι η πληροφορία και η εκμετάλλευση αυτής.

Η πλήρης μηχανοποίηση της ζωής φέρει πολλούς ανθρώπους αντιμέτωπους και  με τη σκλαβιά της ανεργίας. Ένα από τα πλέον ελευθεριακά δικαιώματα του ανθρώπου , η εργασία, χάνεται αρκετές φορές διότι η μηχανή αντικαθιστά το ανθρώπινο δυναμικό. Οι συνέπειες είναι καταστροφικές και για το άτομο και για την κοινωνία. Πλήττεται ο θεσμός της οικογένειας, άξιοι συνάνθρωποί μας μεταναστεύουν, η κοινωνία παρουσιάζει διαλυτικά φαινόμενα και συμπτώματα όπως είναι η βία και η εγκληματικότητα.

Δυστυχώς η ελευθερία της «καλής ζωής και καθημερινότητας» πολλές φορές καταστρατηγείται μέσα από το  ξέσπασμα διαφόρων κρίσεων, κυρίως της οικονομικής κρίσης.Οι άνθρωποι ειδικά στις μεγαλουπόλεις είτε δεν έχουν τα αναγκαία προς το ζήν, είτε κυριολεκτικά λιμοκτονούν κάτω από την πίεση των αυξημένων αναγκών, φόρων και λοιπών υποχρεώσεων. Τα αυτονόητα φυσικά αγαθά , όπως είναι η οικία και η ιδιοκτησία της περιουσίας, αρκετές φορές πλειστηριάζονται και χάνονται από τους ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι οδηγούνται στην έσχατη πενία και απώλεια.

Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τα  φαινόμενα που παρατηρούνται της  συχνής καταστρατήγησης των ανθρωπίνων ελευθεριών.

Θα μπορούσαμε πρωταρχικά να αναφέρουμε την τεχνοκρατική άποψη της ζωής.Οι άνθρωποι σήμερα αντικατέστησαν την παλαιά τυραννία των μέσων με την τυραννία του πλούτου. Άνθρωποι που κυβερνούν λόγω του οικονομικού τους κεφαλαίου και ως εκ τούτου ελέγχουν και την οικονομία των ΜΜΕ,  νοιώθουν ανασφαλείς και οδηγούνται στο  να περιορίζουν την ελευθερία έκφρασης αυτών που τους ελέγχουν.

Επίσης η οικονομική άποψη της ζωής έχει πλήρως υποκαταστήσει την ανθρώπινη αντιμετώπιση της ζωής. Οι μηχανές αντικαθιστούν τους ανθρώπους επειδή συμφέρουν ως κόστος, οι υπολογιστές υποκαθιστούν το ανθρώπινο μυαλό και νοημοσύνη. Η οικονομίστικη άποψη της ζωής οδηγεί και στον αποκλεισμό των  «φτωχών» και των μη  αρεστών στο σύστημα. Η χειρότερη συνέπεια όλων αυτών είναι η αποθέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία υφαρπάζουν την περιουσία των οφειλετών στο βωμό της επ΄άπειρον διατήρησης της οικονομικής εξουσίας των.

Αναμφίβολα είναι παράδοξο στον αιώνα της πανθομολογουμένης κατακτηθείσης ελευθερίας να καταστρατηγούνται σημαντικές ανθρώπινες κατακτήσεις. Γύρω από το αγαθό της ελευθερίας. Ειδικά σε θέματα έκφρασης, πολιτικής συμμετοχής, εργασίας, φυσικών δικαιωμάτων.  Όμως τίποτε δεν θα αλλάξει εάν δεν  επιστραφούν τα σκήπτρα της κοινωνικής ανάπτυξης στον ανθρωποκεντρισμό και στην ανθρώπινη θέαση της ζωής, διότι η οικονομία υπάρχει προκειμένου να υπηρετεί τον άνθρωπο και όχι να υπηρετείται από αυτόν.

Σας ευχαριστώ διότι με ακούσατε.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.