Nέα Ελληνικά κείμενα Β΄Λυκείου. Κωνσταντίνου Θεοτόκη, Η τιμή και το χρήμα.

1.Γενική θεώρηση και αποτίμηση του έργου του.

Ο Κωνσταντίνος  Θεοτόκης (1872-1923) ήταν ρωμαλαία φυσιογνωμία της δημοτικής πεζογραφίας.Δημοτικιστής  με ευρεία μόρφωση ασχολήθηκε με τη συγγραφή και με μεταφράσεις. Πατριώτης πήρε μέρος στον πόλεμο του 1898.Σοσιαλιστής , ιδεολόγος , και ονειροπόλος, έκλεισε στα έργα του τους οραματισμούς για μία κοινωνία στηριγμένη σε βάσεις δικαιοσύνης και ευτυχίας.

2.Ο Θεοτόκης διακρίνεται για την ρεαλιστική και νατουραλιστική του γραφή.

Αυτό ευρύτατα φαίνεται μέσα στο έργο του.  Οι χαρακτήρες και οι πράξεις των ηρώων του είναι πραγματικές και δεν γίνεται καμμία προσπάθεια εξωραϊσμού.  Ο Ανδρέας ξηρά και χωρίς συναίσθημα ζητεί χρήματα προκειμένου να παντρευθεί τη Ρήνη.

3. Σημαίνουσες ιδέες του έργου:

Ανθρωποκεντρισμός

Αξιοκρατία

Εσωτερική καλλιέργεια.

4.  Αφηγηματικές τεχνικές:

Αντιγόνη Σοφοκλέους. Α΄επεισόδιο 162-222. Νοηματική Ανάλυση

:

1. Τα επιχειρήματα του Κρέοντος:

Α) Η τυραννισμένη Θήβα εστάθη και πάλι στα πόδια της μέσα από την πρόνοια των θεών. Άρα  δεν θα πρέπει να ξαναδοκιμασθεί.

2. Ο Λαός της Θήβας πάντα ήθελε και θα θέλει το καλό της Πατρίδος του.

3.Ο Κρέοντας λόγω συγγένειας και εθιμοτυπίας θεωρεί ότι δικαίως έλαβε την εξουσία ως αδελφός της βάσιλισσας Ιοκάστης.

4.Επειδή ο άνθρωπος δείχνει το ποιος είναι όταν λάβει την εξουσία , θα προσπαθήσει να είναι αποφασιστικός και πιστός στο καλό της Θήβας, διότι τώρα ως Βασιλεύς θα πρέπει να αποδείξει το χαρακτήρα του και τις προθέσεις του.

5.Θεωρεί  ότι η απόσταση λόγων και πράξεων και η ανυπαρξία των αρετών στον ηγέτη είναι καταστρεπτική για την Πόλη , η οποία ως τον Αριστοτέλη φαντάζει ως το πλέον εύδαιμον αγαθόν.

6.Ο Κρέοντας απερίφραστα δηλώνει ότι τίποτε δεν θέτει  υπεράνω της Πατρίδος του, ούτε συγγενείς ούτε φίλους. Ο Όλυμπος από τον  καιρό του Ομήρου ως η Πατρίδα των θεών , κληρονόμησε στους ανθρώπους την αγάπη και αυτοί να έχουν υπεράνω όλων την Πατρίδα τους επί της γης.  Μας θυμίζει το Σωκράτη (Πλατωνικός Κρίτων « Μητρός  τε και Πατρός  και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον εστιν η Πατρίς». Η Πατρίδα αποτελεί σημείο αναφοράς, ο άνθρωπος καθορίζει τη ζωή του σύμφωνα με το χώρο και το χρόνο και τις δυνάμεις που η Πατρίδα αντιπροσωπεύει.

7. Το νόμιμο σύμφωνα με τον Κρέοντα είναι και το ηθικό, τίποτε και κανένας δεν τίθεται υπεράνω των νόμων.

Έκφραση-Έκθεση Β΄Λυκείου Ασκήσεις εμπέδωσης θεωρίας.

1. Στην παρακάτω πρόταση: «Ο άνθρωπος καταστρέφει το περιβάλλον» να προσδώσετε:

Α) χρονικό προσδιορισμό

Β) τρόπο

Γ) το βαθμό της χρονικής διάρκειας

Δ) το χρόνο κατά τον οποίο επαναλαμβάνεται κάτι

Ε) χρονική σχέση γεγονότων (προτερόχρονο, σύγχρονο, υστερόχρονο).

2.Να διατυπώσετε μία είδηση,πληροφορία, ερμηνεία, συλλογισμό, ο οποίος θα έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Επικαιρότητα

Έκφραση- Έκθεση Γ΄Λυκείου Θέμα έκθεσης: Τεχνολογία. Σχεδιάγραμμα

Θετικά αποτελέσματα

Εκμετάλλευση φυσικών δυνάμεων με αποτέλεσμα την αύξηση των οικονομικών πόρων και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας.

Ανακάλυψη νέων πηγών ενέργειας

Η μηχανή αύξησε την παραγωγή αγαθών και τα έκανε φθηνότερα και πιο προσιτά σε μεγαλύτερες και ευρύτερες κοινωνικές ομάδες.

Αυξήθηκε ο αριθμός των επαγγελμάτων , βελτιώθηκε η οικονομία ανθρώπων και κρατών με αποτέλεσμα την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Αυξάνεται το ενδιαφέρον του ανθρώπου για την επιστήμη διευρύνεται η επιστημονική έρευνα.

Καταπολεμείται ο αναλφαβητισμός , ο άνθρωπος αποδεσμεύεται από τις προκαταλήψεις , αναπτύσσει τον ορθολογισμό και την συνεπαγομένη  κριτική σκέψη του.

Απελευθερώνεται πνευματικά ο άνθρωπος γιατί οι τέχνες και τα γράμματα διαδίδονται σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Έχει καθημερινή ενημέρωση από και για όλο τον κόσμο (έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος, διαδίκτυο).

Αυξήθηκε ο ελεύθερος χρόνος και ο άνθρωπος αναπαύεται και ψυχαγωγείται περισσότερο.

Διευρύνθηκε και  εδραιώθηκε η δημοκρατία με τα ΜΜΕ (ενημέρωση, ανάπτυξη του διαλόγου, έλεγχος της εξουσίας) τη συμμετοχή όλο και περισσότερο ευρυτέρων μαζών λαού στα βιομηχανικά αγαθά , στην όλη παραγωγική και οικονομική διαδικασία.

Βελτίωση της ποιότητας της ζωής με την παρεχόμενη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την απόκτηση καταναλωτικών αγαθών.

Περιορισμός της χειρωνακτικής εργασίας και του μυϊκού μόχθου , βελτίωση των συνθηκών εργασίας.

Διεύρυνση του ελευθέρου χρόνου , ευαιασθητοποίηση και συμμετοχή στην επίλυση γενικοτέρων κοινωνικών προβλημάτων.

Γραπτή δοκιμασία στη Νεοελληνική Γλώσσα Β΄Γυμνασίου. Ενότητα 3η. Α΄Κείμενο. ΔΑΜΩΝΑΣ (ΔΑΜΩΝ) ΚΑΙ Ο ΦΙΝΤΙΑΣ

Ο Δάμωνας (Δάμων) και ο Φιντίας ήταν δύο πυθαγόρειοι φιλόσοφοι και φίλοι που έμειναν στην ιστορία για την μέχρι θανάτου πιστή φιλία τους, η οποία έγινε πρότυπο και ενέπνευσε πολλά έργα ζωγραφικής, μουσικής, αλλά και κινηματογραφικές ταινίες. Οι δύο φιλόσοφοι ζούσαν ή βρέθηκαν στις Συρακούσες την εποχή που αυτές διοικούνταν απολυταρχικά από τον Διονύσιο τον Νεότερο (367-357 και πάλι 346-343)[3] και ο Φιντίας δίκαια ή μη, κατηγορήθηκε ότι σχεδίαζε την ανατροπή του τυράννου. Συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά του ικανοποίησαν την τελευταία επιθυμία να επισκεφθεί τους συγγενείς του ή να τακτοποιήσει κάποιες σοβαρές υποθέσεις υπό τον όρο -αν δεν επιστρέψει εγκαίρως - να εκτελεστεί αντ'αυτού ο φίλος του Δάμωνας, που προσφέρθηκε επί τούτου εθελοντικά. Σύμφωνα με όσα γράφτηκαν (από τον Κικέρωνα, τον Βαλέριο Μάξιμο, τον Ιάμβλιχο τον φιλόσοφο Αριστόξενο, τον Πορφύριο και τον Διόδωρο το Σικελό) μετά την απόφαση του Διονυσίου να εκτελέσει τον Φιντία, ο Δάμωνας ίσως προσπαθεί να εκμαιεύσει χάρη, όμως δεν εισακούγεται. Επειδή ο Φιντίας έχει σοβαρές εκκρεμότητες σχετικές με τις ευθύνες του και στον κύκλο των Πυθαγορείων (δεν ξέρουμε τι λογής) ο Δάμων μένει ως όμηρος, ανθρώπινο αμανάτι ή εγγύηση, και εκείνος φεύγει να τις τακτοποιήσει. Αν δεν επιστρέψει εγκαίρως, στη θέση του θα εκτελεστεί ο Δάμων. Δεν είναι βέβαιο πώς ακριβώς βρέθηκε ο Δάμων σε αυτή τη θέση αν και όλοι συμφωνούν ότι ήταν προθυμότατος. Πιθανόν να προσφέρθηκε μόνος του ώστε να τακτοποιήσει ο φίλος του τις υποθέσεις του, πιθανόν και να το πρότεινε ο Φιντίας σίγουρος ότι δεν θα αμφισβητείτο ο λόγος της τιμής του ότι θα επιστρέψει, ίσως και να ήταν ιδέα του Διονυσίου -όταν δηλαδή ο Φιντίας ζήτησε αναστολή εκτέλεσης της ποινής για λίγες ώρες ώστε να ρυθμίσει σοβαρά ζητήματα, πιθανόν ο Διονύσιος να του είπε "εντάξει, αλλά θα κρατήσω όμηρο τον Δάμωνα". Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο Δάμων με φυσικότητα και εμπιστοσύνη αποδέχτηκε την ομηρία. Αν ο Φιντίας δεν επέστρεφε, θα σταύρωναν ή θα αποκεφάλιζαν εκείνον στη θέση του. Ο μυθιστορηματικές παραλλαγές του μύθου αναφέρουν ότι έφυγε με τα πόδια για το χωριό του που δεν ήταν ιδιαίτερα κοντά στις Συρακούσες και ότι αφού τακτοποίησε τα της μητέρας και της αδελφής του, την πάντρεψε δηλαδή, στο δρόμο της επιστροφής τον έπιασαν ληστές, ότι ξέφυγε αλλά βρέθηκε σε ένα φουσκωμένο ποτάμι και ταλαιπωρήθηκε να το διαβεί και ότι έβλεπε τον ήλιο να δύει και να πλησιάζει η ώρα της εκτέλεσης και να αγωνιά για το φίλο του. Όμως πιο τεκμηριωμένο φαίνεται πως έλειψε για λίγο και εκτός από τον Υγίνο κανείς δεν αναφέρεται σε γάμους, ληστές και ποτάμια. Στο μεταξύ ο Διονύσιος το έβρισκε διασκεδαστικό να λέει στο Δάμωνα ότι ήταν ανόητος να πιστέψει πως θα επέστρεφε ποτέ ο Φιντίας που "τώρα βρίσκεται κάπου πανευτυχής που γλίτωσε τη θανατική καταδίκη ενώ ο φίλος του είναι το ελάφι της υπόθεσης" -παραλληλίζοντας τις περιστάσεις με τη θυσία της Ιφιγένειας. Ο Δάμωνας υπερασπίζεται με σθένος τον Φιντία και λέει ότι σαν όλους τους πυθαγόρειους θα κρατήσει το λόγο του και ότι η μόνη περίπτωση να μην έρθει στην ώρα του, θα οφείλεται σε κάποιο απρόβλεπτο και μεγάλο εμπόδιο. Καθώς τον οδηγούν πια στο σταυρό ή στη λαιμητόμο της εποχής, παρακαλάει όντως

Έκθεση-Έκφραση Β΄Λυκείου. Ασκήσεις εμπέδωσης της θεωρίας.

1. Να ολοκληρώσεις τις παρακάτω δοθείσες  θεματικές  προτάσεις με τη γραφή παραγράφων:

Α)Η καταπάτηση των δικαιωμάτων του παιδιού συνιστά φαινόμενο με ανησυχητικές διαστάσεις  στις  ημέρες μας.

Β) Τα προγράμματα της τηλεόρασης με βάση το περιεχόμενό τους διακρίνονται σε ενημερωτικά και σε ψυχαγωγικά.

2. Να σημειώσεις τη μέθοδο ανάπτυξης της παρακάτω παραγράφου:

Η επιφυλλίδα είναι τύπος κειμένου που αναφέρεται σε διάφορα θέματα όπως φιλολογικά, επιστημονικά, κοινωνικά, καλλιτεχνικά, και γράφεται από πρόσωπα τα οποία δηλώνουν ειδικοί στα θέματα αυτά.  Δημοσιεύεται σε εφημερίδα σε ορισμένη θέση και χωρίζεται συνήθως από την υπόλοιπη  ύλη με ολοσέλιδη ή μικρή γραμμή. Ο επιφυλλιδογράφος μπορεί να ξεκινήσει από ένα επίκαιρο θέμα αλλά δεν μένει προσκολλημένος στην επικαιρότητα. Προχωρεί σε παρατηρήσεις και σκέψεις διαχρονικού χαρακτήρα και γενικοτέρου ενδιαφέροντος. Το κειμενικό αυτό είδος λόγω του περιεχομένου του απευθύνεται σε ένα περιορισμένο  κοινό το οποίο έχει ειδική γνώση και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το διαπραγματευόμενο θέμα.

Έκθεση – Έκφραση. Α΄Λυκείου. Θέμα προς ανάπτυξη: «Χαρακτηριστικό στοιχείο της αισθητικής της εποχής μας είναι η ενδυματολογική ομοιομορφία που προκαλεί το φαινόμενο της μαζοποίησης στον τρόπο της εξωτερικής εμφάνισης. Ποιοι είναι κατά τη γνώμη σας οι λόγοι/παράγοντες της σύγχρονης ενδυματολογικής ομοιομορφίας ( 450 λέξεις).

Μέσα σε ένα κόσμο ο οποίος ενώνεται συνεχώς και περισσότερο λόγω της τεχνολογίας και της ηλεκτρονικής εποχής πράγματι παρατηρείται η ενδυματολογική ομοιομορφία η οποία μάλιστα τις περισσότερες φορές οδηγεί σε φαινόμενα μαζοποίησης( άκριτη υιοθέτηση της μόδας από ευρείες μάζες και ομάδες ανθρώπων). Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάσουμε ποιοι λόγοι  ωθούν τους ανθρώπους του σήμερα να ντύνονται ομοιόμορφα υπακούοντας σε κανόνες κοινής  ενδυματολογικής συμπεριφοράς.

Αρχικά οι διεθνείς ανταλλαγές και συναλλαγές  (τέτοιες είναι το εμπόριο και η βιομηχανική παραγωγή) στα πλαίσια μάλιστα μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, προωθούν τις πολυεθνικές βιομηχανίες. Αυτές όταν κινούνται στο χώρο της μόδας υπερισχύουν με τη δύναμη του ονόματός τους και τη δυνατότητα προβολής των προϊόντων τους σε τέτοιο βαθμό ώστε όλο και περισσότεροι άνθρωποι να τους ακολουθούν.

Δεν είναι λιγότερο σημαντικό το γεγονός ότι ο διεθνικοποιημένος χαρακτήρας της σςμερινής μόδας επιβάλλει μέσω των προτύπων της μία κοινή ενδυματολογική αισθητική. Ομοιομορφοποιεί τις προτιμήσεις και τις ενδυματολογικές επιλογές των πολιτών όλων των χωρών.

Η πλήρης πλέον βιομηχανοποίηση της παραγωγής με τη μηχανοποίηση των  μεθόδων έχει ως  αποτέλεσμα τον τυποποιημένο και ομοιόμορφο χαρακτήρα των ενδυμάτων. Έτσι εξυπηρετείται η μαζική παραγωγή η οποία μειώνει το παραγωγικό κόστος  μεγιστοποιώντας τα κέρδη των βιομηχανιών.

Έκφραση-Έκθεση Β΄Λυκείου. Βιογραφικά είδη.

Η Αφήγηση περιλαμβάνει:

1.Την είδηση

2.Τις διηγήσεις και τις μαρτυρίες (προφορικές ή γραπτές). Τέτοιες είναι οι

Βιογραφίες και οι

Αυτοβιογραφίες.

Τα βιογραφικά είδη είναι :

βίος – συναξάρια- μυθιστορηματική βιογραφία- βιογραφικό σημείωμα-συστατική επιστολή-απομνημονεύματα- ημερολόγια-μυθιστόρημα με αυτοβιογραφικά στοιχεία-αυτοβιογραφικό σημείωμα.

Στόχοι: