Έκθεση-Έκφραση Α΄Λυκείου. Θέμα: «Ποιοί παράγοντες κατά τη γνώμη σας μπορούν να συμβάλουν στην καλλιέργεια γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου;

Μέσα στην ιστορία του ανθρωπίνου πνεύματος θεωρήθηκε πρόοδος η διαλεκτική πορεία επίλυσης προβλημάτων που αναδεικνύονται μέσα από τη ζωή. Όπως όμως όλες οι ανθρώπινες κατακτήσεις έτσι και αυτή παρουσιάζει προβλήματα στην εφαρμογή της και επιζητεί τρόπους καθιέρωσης. Θα πρέπει σοβαρά  να εξετάσουμε τους παράγοντες εκείνους  οι οποίοι οι οποίοι πραγματικά μπορούν να συμβάλουν στην καλλιέργεια ενός γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου.

Κατ΄αρχήν ο πολίτης θα πρέπει να συνειδητοποιήσει την αξία της παιδείας ως βάσης κάθε σώφρονος διαλόγου. Ο πεπαιδευμένος άνθρωπος επιθυμεί την αυτομόρφωση ή την διά βίου μάθηση προκειμένου συνεχώς να εξελίσσεται επιβεβαιώνοντας το αρχαίο γνωμικό «γηράσκω αεί διδασκόμενος». Με αυτόν τον τρόπο νοιώθει πάντα μαθητής, γνωρίζει πάντα να ακούει. Όποιος μαθαίνει να ακούει και να μαθαίνει είναι  καλός συνομιλητής διότι κυρίως σέβεται το συνομιλητή του απέναντι στον οποίο δεν νοιώθει αυθεντία αλλά ισότιμος συνομιλητής.

Η συνειδητοποίηση εκ μέρους του ατόμου της αξίας του διαλόγου βοηθά στην άρση των παρεξηγήσεων και των διαφορών. Είναι βέβαιο ότι όταν οι πολίτες συμμετέχουν σε συλλογικές δραστηριότητες  μαθαίνουν πρωταρχικά να σέβονται ο ένας τον άλλο, άρα πραγματικά εκπαιδεύονται στο γόνιμο διάλογο.  Η συνεχής διατύπωση διαφορετικών απόψεων και  η σχετική επιχειρηματολογία απαλλάσσουν τους συμμετέχοντες του διαλόγου από τη δογματική προσέγγιση των πραγμάτων.

Σε κάθε περίπτωση σημαντικός είναι και ο κοινωνικοποιητικός ρόλος της οικογένειας. Η οικογένεια μπορεί να διαμορφώσει ένα άνετο παιδευτικό και εξελισσόμενο περιβάλλον το οποίο μπορεί να διαπλάσει πολίτες οι οποίοι σέβονται και τους εαυτούς τους και τους άλλους. Επίσης το σχολικό περιβάλλον επιβάλλεται με την υιοθέτηση του διαλόγου στη διδακτική πράξη και με την ευρύτερη θεματική του στους παιδαγωγικούς του στόχους να συμβάλλει στη  διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων.

Θεωρείται αποτελεσματικός και ο ρόλος των ΜΜΕ τα οποία μπορούν αναμφίβολα να συντελέσουν στην καλλιέργεια διαλεκτικής διάθεσης. Μέσα  από την πολυφωνική λειτουργία τους, την ισότιμη προβολή των κομμάτων, την δικαία αντιπροσώπευση φορέων της ζωής μας τα ΜΜΕ μπορούν να δώσουν μαθήματα σωστού και πρέποντος διαλόγου. Αυτό ισχύει και για τη σύννομη πολιτεία η οποία μέσα από την τήρηση του συντάγματος, την τήρηση των νόμων και την εφαρμογή της δικαιοσύνης μπορεί να διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο στην αγωγή του διαλόγου.

Αναμφίβολα ο διάλογος αποτελεί πηγή εξέλιξης , προσωπικής και κοινωνικής , του ανθρώπου. Αυτό δεν είναι  δύσκολο να κατανοηθεί εάν σκεφθούμε ότι όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν αλήθειες και άποψη. Θα πρέπει όμως και η οικογένεια και το σχολείο και λοιποί κοινωνικοί και πολιτικοί  φορείς να προσπαθήσουν για τη σωστή εφαρμογή και ανάπτυξη του ωραίου αυτού πολιτιστικού δώρου , του διαλόγου.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.