Έκφραση-Έκθεση Α΄λυκείου. Θέμα προς ανάπτυξη: «Σε ένα κείμενο 400-500 λέξεων που θα δημοσιευθεί σε περιοδικό σχετικό με την προστασία του καταναλωτή, να αναπτύξετε τις θέσεις σας για το πώς μπορούν να αντιμετωπισθούν οι αρνητικές επιδράσεις της διαφήμισης».

Πρόλογος:

Σε ένα κόσμο ο οποίος όλο και περισσότερο στηρίζεται στη δύναμη της εικόνας είναι λογικό η διαφήμιση να έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις. Οι άνθρωποι πλέον ζούν με τη δύναμη της οπτικής και ακουστικής αίσθησης που διακατέχει τη  διαφήμιση, είναι μάλιστα ικανοί να υποταχθούν στα διαφημιστικά μηνύματα χωρίς δεύτερη σκέψη. Χωρίς καθόλου σκέψη. Βέβαια η υποκατάσταση της σκέψης από τη διαφημιστική εικόνα δεν είναι το μόνο αρνητικό που χαρακτηρίζει τη διαφήμιση. Υπάρχουν και άλλες αρνητικές συνέπειες και θα πρέπει πραγματικά ως νοήμονες άνθρωποι να σκεφθούμε πώς θα τις περιορίσουμε.

Κυρίως θέμα;

Η διαφήμιση πραγματικά συμβάλλει στην καλλιέργεια πνεύματος υλικού ευδαιμονισμού  μιάς και διευρύνει την καταναλωτική διάθεση των ανθρώπων και τους καθιστά δεσμίους των πλασματικών και τεχνητών αναγκών τους. Οι διαφημίσεις είναι κατασκευασμένες κατά τέτοιον τρόπο ώστε να υποτάσσει το ηγεμονικό μέρος του ανθρώπου στο θυμοειδές, σε μία εποχή όπου η αφθονία των αγαθών  λόγω της τεχνολογίας είναι μνημειώδης. Το άτομο μέσα από την παιδευτική ανάπτυξη του εαυτού του οφείλει να θέσει πνευματικά αναχώματα σε αυτή την αδηφαγία και  άλογη βουλιμία.

Το άτομο όμως ανήκει σε μία οικογένεια, η οποία μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην καθοριστική για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας και των ευρυτέρων αξιών φάση της νεανικής περιόδου. Διότι τα παιδιά είναι ευάλωτα στα διαφημιστικά μηνύματα λόγω του ανωρίμου και παρορμητικού χαρακτήρα τους. Γι αυτό οι γονείς θα πρέπει να μην διακατέχονται από τη νοοτροπία του καταναλωτισμού και της νεοπλουτιστικής επίδειξης. Επιβάλλεται να μην συνδέουν την έκφραση των συναισθημάτων αγάπης προς τα παιδιά με τη συνεχή αγορά υλικών αγαθών. Είναι αδήριτη ανάγκη τα παιδιά να διαπαιδαγωγούνται με ένα σύστημα αξιών το οποίο και θα αναδεικνύει τις αρετές του μέτρου και της αυτοσυγκράτησης.

Προχωρώντας προς την κοινωνία θεωρούμε ότι θα πρέπει η οργανωμένη ανθρώπινη συλλογικότητα  να αναλάβει συλλογικού χαρακτήρα πρωτοβουλίες μέσω κυρίως από τις ενώσεις καταναλωτών , οι οποίες μπορούν να διαμορφώσουν υγιή καταναλωτική συνείδηση. Με αυτόν τον τρόπο  ένα μεγάλο μέρος των πολιτών θα ευαισθητοποιηθεί προκειμένου να αντιμετωπίζουν κριτικά τις διαφημίσεις, να γνωρίσουν τα δικαιωματά τους ως καταναλωτές απαιτώντας μάλιστα πλήρη αλήθεια και διαφάνεια στα μηνύματα των διαφημίσεων.

Σε κάθε περίπτωση βέβαια καταλυτικός οφείλει να είναι ο ρόλος της παιδείας. Επιβάλλεται να στοχεύει στη  διαμόρφωση ολοκληρωμένων και πολυδιάστατων προσωπικοτήτων οι οποίες θα εμφορούνται από υψηλές αξίες , ιδανικά και πνευματική καλλιέργεια. Οι πολίτες με αυτόν τον τρόπο θα αναπτύξουν τους πνευματικούς αμυντικούς μηχανισμούς τους ώστε να αντιμετωπίζουν κριτικά και ελεύθερη βούληση τα παραπλανητικά κελεύσματα της διαφήμισης.

Επίσης η πολιτεία θα πρέπει να θέτει και να τηρεί αυστηρά το νομοθετικό  πλαίσιο το οποίο διέπει τη λειτουργία των διαφημίσεων. Η πολιτεία ως εκτελεστική εξουσία μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στον έλεγχο των αθεμίτων διαφημίσεων, στην αχαλίνωτη  επιρροή τους, στους συχνά παρανόμους τρόπους μέσα από τους οποίους επιβάλλονται. Οι φορείς μάλιστα των διαφημίσεων επιβάλλεται να σέβονται τη διαφημιστική δεοντολογία και να τηρούν απαρέγκλιτα τις αρχές της. Τονίζεται ότι θα πρέπει να επιδεικνύουν σεβασμό στην αξιοπρέπεια και στην πνευματική υπόσταση του καταναλωτή. Είναι επιβεβλημένη η αποφυγή της παραπληροφόρησης και της παραπλάνησης του πολίτη.

Επίλογος.

Η τεχνολογία έχει επιβάλλει το ιδιότυπο καθεστώς της διαφήμισης. Εννοείται όμως ότι ο άνθρωπος με κρίση και παιδεία θα πρέπει να σκέφτεται και  να βλέπει πέρα από την εικόνα και τις στείρες και τις καθημερινές καταναλωτικές του ανάγκες. Η πρόοδος έρχεται όταν οι άνθρωποι προοδεύουν πρώτα πνευματικά και έπειται υλικά. Ως εκ τούτου από το άτομο έως την οικογένεια, το σχολείο και την πολιτεία , θα πρέπει να ξεκινήσει μία προσπάθεια κριτικής  αποτίμησης και ελέγχου της διαφήμισης και των αρνητικών πολλές φορές συνέπειών της.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.