Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου:

Ως μέλος του 15μελούς συμβουλίου του Λυκείου σου εκπροσωπείς τους συμμαθητές σου σε μία εκδήλωση της περιοχής σου που έχει ως θέμα το φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής. Να διαμορφώσεις μία εισήγηση με την οποία θα παρουσιάσεις τις επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης στον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον προτείνοντας και τρόπους αντιμετώπισής τους (600-700 λέξεις).

Αγαπητοί συμπολίτες και συμπολίτισσες.

Είναι αναμφισβήτητη και επιστημονικά τεκμηριωμένη η αλληλοσυμπληρωματική σχέση ανάμεσα στο φυσικό περιβάλλον και στην ποιότητα ζωής του ανθρώπου. Εμείς ως νέοι συμμετέχουμε με σχολικά προγράμματα και εκδηλώσεις στην όλη προσπάθεια εγρήγορσης και συνεχούς ενθύμησης αυτής της σχέσης. Δυστυχώς όμως διαπιστώνουμε ότι το φαινόμενο της υπερκατανάλωσης απειλεί και τον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον μιάς και εμποδίζει το σημερινό πολίτη να έχει την πρέπουσα σχέση  και με τον εαυτό του αλλά και με το περιβάλλον γύρω του. Προκειμένου να απολαμβάνει όλα όσα εσφαλμένα θεωρεί αγαθά δεν βλέπει τη φύση φιλικά αλλά προσπαθεί συνεχώς να εξαντλεί όλα όσα αυτή προσφέρει, αναζητώντας συνεχώς και άλλα παραπάνω, αλλοιώνοντας τη σχέση με το κοσμικό περιβάλλον, καταστρέφοντας ουσιαστικά τον ίδιο τον εαυτό του.

Η υπερκατανάλωση κατ΄αρχήν προκαλεί στον άνθρωπο συνεχές άγχος προς την απόκτηση όλο και περισσοτέρων υλικών κατά βάση αγαθών. Όσοι συνάνθρωποί μας μπορούν να αποκτήσουν όλα όσα επιθυμούν νοιώθουν ευδαίμονες. Οι μη ικανοί προς την κατοχή και απόλαυση όλων όσων επιθυμούν οδηγούνται στη στενοχώρια και στην απογοήτευση, στο αίσθημα κατωτερότητας αφ΄ής στιγμής αδυνατούν να ξεφύγουν από το θανάσιμο εναγκαλισμό της συνεχούς ζήτησης και απόλαυσης των υλικών αγαθών. Οδηγούνται μάλλον στο σύνδρομο του Σισσύφου ο οποίος συνεχώς έφθανε στο σκοπό του αλλά ποτέ δεν τα κατάφερνε. Η υπερκατανάλωση είναι πραγματικό τέρας διότι θέτει συνεχώς στον άνθρωπο στόχους και επιδιώξεις δυσεφάρμοστες και  ψυχοφθόρες.

Ο άνθρωπος δούλος της  υπερκατανάλωσης ταυτίζει (για να θυμηθούμε και τον Μαρσέλ) το έχειν  με το είναι. Γίνεται ο ίδιος ύλη που ζεί μόνο με ύλη, παραμελώντας την πνευματική και ψυχική ανάταση και εξέλιξη. Κατά φυσιλογικό τρόπο ο άνθρωπος ο οποίος ασχολείται μόνο με την απόκτηση  και απόλαυση υλικών αγαθών καταντά να είναι ό,τι  μπορεί να αποκτήσει με αποτέλεσμα να παραμένει σε ημιβάρβαρη πνευματικά κατάσταση μακριά από τη χαρά της ανθρώπινης εξέλιξης και προόδου. Ακόμα και στην εργασία του δεν χαίρεται τη δημιουργικότητα και το ταλέντο τα οποία τον ώθησαν προς το συγκεκριμένο επάγγελμα , την προσφορά που συνεπάγεται η εργασία  του προς το κοινωνικό σύνολο, μιάς και προσπαθεί συνεχώς να αντλεί οικονομικούς πόρους προς απόκτηση όλων όσων αγαθών οραματίζεται.

Ο άνθρωπος-δούλος της υπερκατανάλωσης ως άλλος Μίδας κλείνεται στον εαυτό του και την άρρωστη διάθεσή του να συσσωρεύσει όλα όσα περισσότερα αγαθά μπορεί. Γίνεται αντικοινωνικός χωρίς καμμία διάθεση επικοινωνίας με τους άλλους ανθρώπους. Σαν τον άφρονα της Καινής Διαθήκης ο οποίος έχασε την ψυχή του μέσα από την υπερβολική του διάθεση να μαζέψει όσα περισσότερα υλικά αγαθά μπορούσε. Αυτός ο  άνθρωπος φέρεται ανταγωνιστικά σε όλους, και μάλλον χρησιμοποιεί  όλους ως μέσο απόκτησης όλων των υλικών αγαθώ που τον ενδιαφέρουν. Η μοναξιά  του μας θυμίζει τον πλούσιο της πρωτοχρονιάς ο οποίος μόνο μέσα από την βοήθεια των φαντασμάτων κατάφερε και οδηγήθηκε στην πνευματική λύτρωση.

Δυστυχώς όμως το φαινόμενο της υπερκατανάλωσης σε συνδυασμό με την υπερβολική εξέλιξη  της τεχνολογίας καταστρέφει συστηματικά το φυσικό περιβάλλον. Ο άνθρωπος βλέπει εχθρικά και ανταγωνιστικά τη φύση και προσπαθεί να την εκμεταλλευθεί προκειμένου να αποσπάσει όσα περισσότερα υλικά αγαθά μπορεί. Η υπεραλίευση, η θήρα σπανίων ζώων προκειμένου ευκατάστατοι άνθρωποι να χαίρονται τη γούνα τους αποτελούν μόνο κάποια από τα συμπτώματα εκμετάλλευσης της φύσης λόγω της τάσης υπεραπόλαυσης του ανθρώπου. Τα οικολογικά προβλήματα της ρύπανσης του περιβάλλοντος, της εξαφάνισης της χλωρίδας και της πανίδας, του φαινομένου του θερμοκηπίου είναι μόνο κάποια από τα απειλητικά σημάδια που σαν καμπανάκι ηχεί στα αυτιά του ανθρώπου λέγοντάς του να σωφρονισθεί και να  ξαναιδεί τη φύση φιλικά. Σε κάθε περίπτωση η διάλυση της αρμονικής σχέσης ανάμεσα στον άνθρωπο και το περιβάλλον σηματοδοτεί την υπαρξιακή μοναξιά του ανθρώπου η οποία μπορεί να τον οδηγήσει σε πολύ άσχημες καταστάσεις μιάς και τον συνηθίζει να βλέπει  και να θεωρεί τον εαυτό του κύριο του κόσμου χωρίς να υπολογίζει τίποτε παρά μόνο τις ακόρεστες επιθυμίες του.

Σε κάθε περίπτωση ο πνευματικός δυνάμει άνθρωπος θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η ευτυχία προέρχεται κυρίως μέσα από την πνευματική ανάπτυξη  της θετικής  προς τον κόσμο σκέψης,της ψυχικής καλλιέργειας η οποία  επιτρέπει να φανούν όλα εκείνα τα συναισθήματα αγάπης  και σεβασμού προς τον έμψυχο και άψυχο περιβάλλοντα κόσμο. Η οικογένεια επιβάλλεται να μαθαίνει στα μέλη  της την εγκράτεια και την ολιγάρκεια, το σχολείο μάλιστα μέσα από προγράμματα και στοχευμένες εκδρομές θα μπορούσε να διαπλάσει μία πραγματικά οικολογική συνείδηση στους νέους η οποία στηρίζεται στο μέτρο της απόλαυσης των φυσικών αγαθών μέσα από την αγαστή σχέση  του πολίτη με τον περιβάλλοντα κόσμο.

Σημαντικό ρόλο υποδύονται και τα ΜΜΕ τα οποία θα μπορούσαν να προβάλουν πραγματικά την υγιή σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Χωρίς το πάθος της υπερκατανάλωσης ο άνθρωπος – στις βάσεις που είπαν  οι Στωϊκοί «κατά φύσιν ζήν» θα μπορούσε να συζεί με τη φύση, αντιμετωπίζοντας το φυσικό περιβάλλον ως οικία  μέσα στην οποία ο μετρημένος άνθρωπος μπορεί σωστά  και μέτρο να απολαύσει όλα αυτά τα ωραία και τα καλά που προνοεί η μητέρα Φύση.

Βασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.