Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου: Αξιολόγηση συλλογισμού:


Οι συλλογισμοί είναι ως γνωστόν:
Εκ του περιεχομένου:
Παραγωγικοί
Επαγωγικοί
Αναλογικοί

Εκ της μορφής:
Κατηγορικοί
Υποθετικοί
Διαζευκτικοί.
Οι παραπάνω συλλογισμοί κρίνονται ως :
Α)έγκυροι: όταν οι προκείμενες οδηγούν με λογική αναγκαιότητα σε ένα βέβαιο συμπέρασμα,Η εγκυρότητά του επιχειρήματος δηλαδή εξαρτάται από τη λογική μορφή του και συγκεκριμένα αφορά τη σχέση σύμφωνα με καθορισμένους κανόνες (να ανήκουν σε κοινό λογικό είδος, να είναι συγκρίσιμα μεγέθη, να είναι κοινά σε χώρο και χρόνο, να υπακούουν σε κοινούς λογικούς και αξιολογικούς κανόνες, να παρουσιάζουν όμοιο είδος κ.λ.π) μεταξύ των προκειμένων  και του συμπεράσματος.
Ειδικότερα στον επαγωγικό συλλογισμό εγκυρότητα παρουσιάζει ο συλλογισμός εάν η γενίκευσή του στηρίζεται σε επαρκή στοιχεία , εάν η αιτιότητα των προκειμένων είναι επιτρεπτή και στηρίζεται σε λογικά στοιχεία, (αιτία αναγκαία και επαρκής) εάν η επαγωγική αναλογία είναι πραγματική ή μεταφορική.
Εξετάζουμε εάν η εγκυρότητα των συλλογισμών στηρίζεται σε επεξεργασμένα( επιστημονικά και στατιστικά στοιχεία). Σε αυτή την περίπτωση ο συλλογισμός είναι έγκυρος( ειδικά για τον επαγωγικό μπορούμε να συμπληρώσουμε τέλεια επαγωγή).

Β) αληθείς: Η αλήθεια ενός επιχειρήματος εξαρτάται από το περιεχόμενό του και συγκεκριμένα αφορά τη νοηματική σχέση προκειμένων και συμπεράσματος με την πραγματικότητα( όσα οι άνθρωποι θεωρούν ως αποδεδειγμένη λογικά και επιστημονικά πραγματικότητα βάσει υπολογισμένων πνευματικών ψυχολογικών και σωματικών παραμέτρων).Αν οι προκείμενες ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα ο συλλογισμός είναι αληθής. Ειδικά για τον επαγωγικό συλλογισμό συνυπολογίζουμε εάν επαρκή στοιχεία, σοβαρή και λογική αιτιότητα και λογική και επιστημονική αναλογία οδηγεί σε τέλεια και αληθή επαγωγή.
Ιδιαίτερη σημασία για την αλήθεια ενός συλλογισμού έχει να διακρίνουμε εάν οι κρίσεις που αποτελούν τις προκείμενες είναι γενικά αποδεκτές αλήθειες ή προσωπικές γνώμες. Σε κάθε περίπτωση επιζητούμε την ασφάλεια της καθολικής γνώμης.
Γ) λογικώς ορθοί: Εάν οι συλλογισμοί είναι έγκυροι και αληθείς τότε είναι λογικώς ορθοί, δηλαδή χαρακτηρίζεται ως ορθό συμπέρασμα και απόδειξη.
Π.χ
Παραγωγικός συλλογισμός(κατηγορικός συλλογισμός):
Όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί
Ο Σωκράτης είναι άνθρωπος
Άρα ο Σωκράτης είναι θνητός.
Έγκυρος – αληθής –λογικά ορθός
Επαγωγικός συλλογισμός:
το Χ μέταλλο τήκεται στους Ψ βαθμούς
το Α μέταλλο τήκεται στους Ψ βαθμούς
όλα τα μέταλλα τήκονται στους Ψ βαθμούς.
Έγκυρος +αληθής= (τέλεια επαγωγή)  -λογικά ορθή( βέβαιο συμπέρασμα).
Αναλογικός συλλογισμός
Όλοι οι μαθητές του Α2 πέρασαν στις εξετάσεις
Ο Χ είναι μαθητής του Α2
Άρα ο Χ πέρασε στις εξετάσεις
Έγκυρος + αληθής(κυριολεκτική αναλογία σε πραγματικά στοιχεία  –λογικά ορθός (ασφαλές αναλογικό συμπέρασμα).
Υποθετικός συλλογισμός
Εάν  πατήσεις αυτό το κουμπί ο πύραυλος θα εκτοξευθεί.
Ο επιστήμονας πάτησε αυτό το κουμπί.
Ο πύραυλος εκτοξεύθηκε.
Έγκυρος + Αληθής ( αξιόπιστη υποθετική  πορεία) –λογικά ορθός (σίγουρο συμπέρασμα).
Διαζευκτικός συλλογισμός
Οι μαθητές του Α2 είναι είτε 25 είτε 26.
Τους μέτρησα δεν είναι 25 .
Άρα είναι 26.
Έγκυρος + Αληθής (σοβαρή διάζευξη) –λογικά ορθός ( ασφαλές συμπέρασμα).

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

vasilios888@yahoo.gr