Θεωρία έκθεσης . Γραφή παραγράφου.

Το υλικό των παραγράφων.

Το υλικό που χρειάζεται για να γράψουμε μία παράγραφο ή μία μεγαλύτερη βέβαια έκθεση ευρίσκεται αποθηκευμένο στην πνευματική απόθήκη του μυαλού μας.Επειδή όμως είναι σκόρπιο και αταχτοποίητο θα πρέπει  κάθε φορά να κάνουμε τη σωστή και πρέπουσα επιλογή.Να διαλέξουμε εκείνο που εξυπηρετεί το σκοπό, να παραμερίσουμε ό,τι είναι άσχετο,να ταχτοποιήσουμε το επιλεγέν υλικό με βάση τους μορφοσυντακτικούς κανόνες.

Π.χ. «Η μητέρα μου πηγαίνει συχνά στο μεγάλο κατάστημα υπέρ-αγορά της γειτονιάς μας».

Εάν επιλέξουμε να γράψουμε μία παράγραφο με αυτόν τον τίτλο  με τη μέθοδο της αιτίας και του αποτελέσματος θα πρέπει να επιλέξουμε με τη σειρά τις αιτίες από την πλέον πνευματική έως την πλέον υλική, από την πλέον σημαντική έως τη λιγότερο σημαντική.

1^η αιτία: Η μητέρα σκέφτεται ότι το μεγάλο κατάστημα τα έχει όλα.

2^η αιτία: Η μητέρα νοιώθει ασφάλεια στο μεγάλο κατάστημα διότι τα βρίσκει όλα τα πράγματα που θέλει.

3^η αιτία: Η μητέρα χαίρεται διότι στο μεγάλο κατάστημα χαιρετά και συζητά με γνωστούς της.

Το ακατέργαστο υλικό στην πνευματική αποθήκη  του μυαλού μας το οποίο θα μετουσιωθεί σε παράγραφο αποτελείται:

1.Από διάφορες συγκεκριμένες εμπειρίες.

Π.χ σε τίτλο που θα πρέπει να αναπτυχθεί ως παράγραφος «η τέχνη εμποδίζει τον άνθρωπο να είναι μόνος του» οι συγκεκριμένες εμπειρίες αντλούνται από:

Τις γνώσεις μας, τις ιστορικές μας γνώσεις, τις φιλοσοφικές μας γνώσεις, την κοινωνική κατάσταση που ζούμε, την κοινωνία  που επιθυμούμε και την κοσμοθεωρία που πρεσβεύουμε:

Ως εκ τούτου γράφουμε:

1.Οι άνθρωποι όπως σκέφτονται την ωραιότητα του  κόσμου δημιουργούν το δικό τους κόσμο ως τέχνη, άρα ποτέ δεν είναι μόνοι  διότι όλοι χωρούν στα ανθρώπινα δημιουργήματα.

2.O  άνθρωπος μέσα από την τέχνη αποκτά αιωνιότητα, διασφαλίζει ότι όλοι θα θυμούνται την εποχή του, τον κόσμο και τους άλλους μαζί με τους οποίους δημιούργησε τόσο σπουδαία δημιουργήματα.

2.Γενικές ιδέες.

Ίσως είναι το κυριότερο σημείο της παραγράφου. Θα πρέπει να στηρίξουμε τα όσα γράφουμε στην παράγραφο παρέχοντας ισχυρές ιδέες, σκέψεις, διαπιστώσεις, γνώμες και εκτιμήσεις.

Π.χ 1.Η τέχνη καθιστά τον άνθρωπο συνδημιουργό.

       2. Η τέχνη αναπαριστά τον τρόπο που είναι  δομημένος ο κόσμος.

      3.Η τέχνη εξωτερικεύει τις ανθρώπινες σκέψεις και συναισθήματα, είναι  ο άμεσος τρόπος έκφρασης και φανέρωσης του ανθρωπίνου προσώπου.

Βήματα γραφής:

1.Η εκφώνηση είναι η θεματική πρόταση της παραγράφου.

2.Επιλέγουμε τη μέθοδο ανάπτυξης.

3.Επιλέγουμε το συλλογισμό σύμφωνα με τον οποίο θα πορευθούμε.

Παράδειγμα: «Η δημοκρατία αποτελεί την πλέον σοβαρή πολιτιστική κατάκτηση του ανθρώπου».

Θεματική πρόταση: Πράγματι  η δημοκρατία κατοχυρώνει μία εκ των πλέον σημαντικών ανθρωπίνων πολιτιστικών κατακτήσεων.

Λεπτομέρειες: (Μέθοδος: αίτιο-αποτέλεσμα,συλλογισμός: παραγωγικός).

Όπου αναπτύσσεται η γνώση και η κριτική ικανότητα εκεί συζητούμε για πολιτισμό και εξέλιξη.Η Δημοκρατία-από την εποχή του Περικλέους- στηρίχθηκε στην παιδεία και στη μέθεξη των πλέον ανωτέρων ιδεών και ηθικών αξιών.Αυτό και μόνο καθιστά το πολίτευμα αυτό μία ξεχωριστή πολιτιστική κουλτούρα που εξελίσσει και αναπτύσσει τον άνθρωπο και την κοινωνία. Επίσης  είναι αναντίρρητο ότι όπου υπάρχει η προσωπική ευθύνη εκεί όλα εξελίσσονται ως καλλιέργεια πνεύματος και  ήθους. Στη δημοκρατία επειδή όλοι έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις, τελικά φθάνουν στο σημείο να έχουν την απαραίτητη ωριμότητα ώστε να προοδεύουν πολιτιστικά αλλά και πνευματικά, διότι πολιτισμός είναι η γέννηση του ξεχωριστού ανθρώπου, η δυνατότητα όλοι οι άνθρωποι ως φωτισμένοι γνωσιολογικά να ελέγξουν οι ίδιοι τη ζωή τους.

Άσκηση.

Δίδονται οι παρακάτω θεματικές προτάσεις επάνω στις οποίες να στηρίξετε  παραγράφους.

Η κλωνοποίηση συνιστά καταπάτηση της ανθρώπινης προσωπικότητας.

Η εγκληματικότητα δεν μπορεί να χαρακτηρίζει τον άνθρωπο.

Βασίλειος Μακρυπούλιας, φιλόλογος.