Έκφραση-Έκθεση Γ΄Λυκείου.

Θέμα έκθεσης: Καθώς τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης αποτελούν μιάν απειλή καινούργιας δουλείας επιβάλλεται η μεταβολή του ρόλου  του σχολείου και της παιδαγωγικής επιστήμης στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης μιάς Παιδαγωγικής των Μέσων ως βασικής προϋπόθεσης ώστε να αποτελούν αυτά μία υπόσχεση ελευθερίας.

Σχόλια: Το θέμα είναι διατυπωμένο με σαφήνεια και ο μαθητής μπορεί χωρίς δυσκολία να το αναπτύξει με επιτυχία χωρίζοντάς το σε δύο νοηματικές ενότητες.

1^η νοηματική ενότητα: (Καθώς….δουλείας) : ξεκινάει με μία διαπίστωση ότι τα ηλεκτρονικά μέσα αποτελούν μία απειλή καινούργιας δουλείας.Πρέπει λοιπόν ο  μαθητής να αναφερθεί γενικά στο ρόλο και τα πλεονεκτήματα της τηλεόρασης και στη συνέχεια με επιχειρήματα να καταγράψει ποια είναι τα αίτια που την μεταβάλουν σε μία απειλή  καινούργιας δουλείας.

2^η νοηματική ενότητα: (επιβάλλεται…ελευθερίας) : λειτουργεί σαν προτροπή όπου υποδεικνύεται σαν τρόπος αντιμετώπισης της απειλής ένας μετασχηματισμός της παιδαγωγικής επιστήμης σε Παιδαγωγική των Μέσων.Σε αυτή την ενότητα θα  πρέπει ο  μαθητής  να αναπτύξει αναλυτικά τους τρόπους με τους οποίους  θα  επιτευχθεί αυτός ο μετασχηματισμός.

Εισαγωγή:

Τα πολιτικά πράγματα στις ημέρες μας έγιναν τηλεοπτικά.Η κατανάλωση είναι τηλεκατευθυνόμενη.Η τηλεοπτική εικόνα είναι πλέον πολιτιστικό γεγονός.Ο πολιτισμός κατευθύνεται τηλεοπτικά.Η ύπαρξή μας ολόκληρη είναι τηλεκατευθυνόμενη. «Πές μου το ημερήσιο τηλεοπτικό σου πρόγραμμα προκειμένου να σού πώ ποιος είσαι» διαπιστώνει σαρκαστικά ο Παντελής Τερλεξής.

Ορισμός:

Τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης με κυριοτέρους εκπροσώπους την τηλεόραση και το ραδιόφωνο αποτελούν οργανωμένους μηχανισμούς που παράγουν προς κατανάλωση συμβολικά αγαθά, γεγονός που επιτυγχάνεται διαμέσου  του συστήματος γλωσσικών σημείων.

Πλεονεκτήματα από τη λειτουργία της τηλεόρασης:

Επιδρά ταυτόχρονα σε δύο αισθήσεις την ακοή και την όραση έχοντας τη δυνατότητα να μεταδίδει πολλές περισσότερες πληροφορίες στο ίδιο χρονικό διάστημα στον οποιοδήποτε δέκτη.

Δεν χρειάζεται κανένα ενδιάμεσο για να φθάσει στο κοινό σε αντίθεση με τον Τύπο, τα φίλμ και τα θεατρικά έργα.

Μπορεί ταυτόχρονα να καλύψει τις απαιτήσεις ενός  γιγαντιαίου κοινού σε  μερικές  χώρες πολύ  μεγαλύτερο από όσο μπορεί το ραδιόφωνο ή ο τύπος.

Ρόλος των ηλεκτρονικών μέσων πληροφόρησης:

Τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης και κυρίως η τηλεόραση αποτελούν όχι  απλώς κανάλια ενημέρωσης, ψυχαγωγίας,επιμόρφωσης αλλά μηχανισμούς μέσα από τους οποίους παράγονται και αναπαράγονται συλλογικά κοινωνικά νοήματα. Τα σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα πληροφόρησης παρέχουν τη  δυνατότητα στο κοινό να κατασκευάσει μία εικόνα-εικονοπλασία-των συμπεριφορών  και αξιών άλλων κοινωνικών  ομάδων και ταυτόχρονα να κατανοήσει  τη δική του πραγματικότητα.

Η εξουσία της τηλεόρασης ως μηχανισμού εξανδροποδισμού.

Σήμερα η τηλεοπτική πρακτική τοποθετείται στην  ίδια ιστορική προοπτική του σωφρονισμού μετατρέποντας την πληροφορία σε πειθαρχία και τον τηλεθεατή σε πληροφορούμενο,πειθαρχούμενο αντικείμενο αυτού του θεσμού που ο Φουκώ ονομάζει βιοεξουσία.Τα μέσα μαζικής πληροφόρησης όπως λειτουργούν στις ημέρες μας δεν αποτελούν μέσα αμοιβαίας επικοινωνίας πομπού και δέκτου αλλά ουσιαστικά είναι μηχανισμοί μεταφοράς της  είδησης που μάλλον ανανεώνει εξουσιαστικούς μηχανισμούς της εποχής μας.

Με τις ποικίλες τεχνικές διαμόρφωσης μιάς πληροφορίας επιτυγχάνεται:

Η αποσπασματικότητα  των εικόνων

Η χρησιμοποίηση ήχου και εικόνος κατά το δοκούν

Τα προσδιοριστικά επίθετα αρνητικού περιεχομένου

Η δημιουργία και η αξιοποίηση στερεοτύπων σχημάτων συμπεριφοράς

Η πρόκληση εντυπωσιασμού

Η παιδαγωγική των μέσων μαζικής ενημέρωσης και ο ρόλος του σχολείου.

Το πρόβλημα των σημερινών παιδιών δεν είναι  πρόβλημα πληροφόρησης.Οι πηγές μετάδοσης γνώσεων έχουν πολλαπλασιασθεί σε τέτοιο βαθμό και  εκπέμπουν με τέτοιους ξέφρενους ρυθμούς ώστε τα παιδιά να κινδυνεύουν από το  βομβαρδισμό των πληροφοριών και όχι από την έλλειψή τους.Μέσα σε αυτή τη λογική το σχολείο οφείλει να εξέλθει των τειχών, τα παιδιά θα πρέπει από τη μία  να μάθουν να διαβάζουν και να αναλύουν   ένα κείμενο από την άλλη θα πρέπει να γίνουν κριτικά έτοιμοι να αξιολογούν την είδηση, να ελέγχουν τα Μ.Μ.Ε και να επιλέγουν τη σοβαρή εφημερίδα και το  σοβαρό περιοδικό,όπως  και να επιζητούν μία πιο εκπαιδευτική και πνευματική τηλεόραση.

Προκειμένου να αξιοποιηθούν οι τεράστιες δυνατότητες της γλώσσας χρειάζεται ελαστικότητα του σχολικού προγράμματος ώστε να επιτρέπονται ανοικτές  διδασκαλίες, χρειάζεται εξοικείωση των εκπαιδευτικών με τις νέες τεχνολογίες προκειμένου σωστά να μετάφέρουν τους νέους τρόπους επικοινωνίας στους μαθητές.

Θα πρέπει επίσης να αναθεωρηθεί η καθιερωμένη αντίληψη του σχολείου ως μορφωτικού σούπερμάρκετ.Πρέπει στα σχολεία  να αναπτυχθούν οι  μέθοδοι ανάπτυξης των ικανοτήτων κριτικής και δημιουργικής σκέψης. Το πρόβλημα είναι ότι οι σημερινοί μας μαθητές στον κόσμο του 21^ου αιώνος δεν θα είναι μόνο αναγνώστες βιβλίων.Θα είναι χρήστες και ακόμη δημιουργοί των μηνυμάτων των μέσων ενημέρωσης ενός οπτικοακουστικού συστήματος το οποίο ποτέ δεν είχαμε φαντασθεί  έως σήμερα.

Επίλογος.

Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας μπορούν να συμβάλουν στην κατανόηση της διαλεκτικής σχέσης του ανθρώπου με τη φύση και την κοινωνία και να αποτελέσουν τον κύριο μοχλό  ανάπτυξης της κριτικής σκέψης αν  χρησιμοποιηθούν για την χειραφέτηση του ανθρώπου.Η πρόοδος που συντελέσθηκε στον αιώνα μας στην επιστήμη και στην τεχνολογία, κάνει το έργο της εκπαίδευσης του συγχρόνου ανθρώπου ακόμη πιο περίπλοκο με την έννοια ότι τον υποχρεώνει να παρακολουθεί σε όλητη διάρκεια της ζωής του τις νέες εξελίξεις και να ενημερώνεται αδιάκοπα.Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η εκπαιδευτική τεχνολογία θα συμβαλει σημαντικά προς την κατεύθυνση της συνεχούς ενημέρωσης του ανθρώπου πάνω στα προβλήματα του συγχρόνου τεχνολογικού πολιτισμού που εμφανίζονται ως πιεστικά προβλήματα επιβίωσης.