ENOTHTA 2, Nεοελληνική γλώσσα Β΄Γυμνασίου, Εγκλίσεις κ.λ.π.


ΑΣΚΗΣΗ 1η : Να γράψετε σε ποια έγκλιση βρίσκονται τα υπογραμμισμένα ρήματα και τι φανερώνει  η έγκλιση αυτή στη συγκεκριμένη περίπτωση.
_Ας μείνουμε λίγο ακόμα εδώ……………………………………
- Ακούστε αυτό που σας λέω……………………………………..
- Οι φίλοι μου θα έρθουν αργότερα……………………………..
- Μην προσπαθείς ακατόρθωτα πράγματα……………………
- Να σε περιμένω ή να φύγω;…………………………………….
- Να κάνεις ό,τι σου λέω…………………………………………..
- Ανοίγεις το παράθυρο;…………………………………………..

ΑΣΚΗΣΗ 2η : Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τη χρονική βαθμίδα και το ποιόν ενέργειας του κάθε ρήματος.
ΡΗΜΑ ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ ΠΟΙΟΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
είχε διαβάσει παρελθόν συντελεσμένο
παρακολουθούσαν
φτιάχνεις
θα έχει χαθεί
θα προσέξω
έχω αγχωθεί
ταράχτηκα
σκουπίζω

ΑΣΚΗΣΗ 3η Συμπληρώστε τα κενά με το σωστό τύπο προσέχοντας το υποκείμενο του ρήματος :
1 . Ο προϊστάμενος -------------------------------- ( συντάσσω, Αόριστος) το έγγραφο
διαμαρτυρίας και το -------------------------------------- (παραδίδω, Αόριστος) στο αρμόδιο γραφείο .
2 . Η Άλκη Ζέη -------------------------------------------- ( εκδίδω, Αόριστος) πρόσφατα το
τελευταίο αυτοβιογραφικό βιβλίο της . Μέχρι τώρα ----------------------------------------
( εκδίδω, Παρακείμενος ) πάνω από 10 μυθιστορήματα για μικρούς και μεγάλους.

3 . Μέχρι σήμερα -------------------------------------------- (απορρίπτω, Παρατατικός β΄ενικό ) τις προτάσεις μου για συνεργασία . Τι ---------------------------------------- (αλλάζω, Αόριστος, γ΄ ενικό ) ξαφνικά και --------------------------------------------- (αποδέχομαι, Αόριστος, β΄ενικό) τις απόψεις μου ;
4 . Ο διευθυντής του σχολείου ------------------------------------------- (επιπλήττω, Αόριστος) χθες το τμήμα μας εξαιτίας κάποιων θερμοκέφαλων κατά τη διάρκεια της γιορτής . Μέχρι τώρα δεν μάς -----------------------------------------------------------(επιπλήττω, Υπερσυντέλικος) κανείς και για κανένα λόγο .
5. Οι γιατροί ------------------------------------ ( λέω, Αόριστος) ότι ο Πέτρος -----------------
(διαφεύγω, Αόριστος) τον κίνδυνο και σύντομα -----------------------------------------------
(επανακάμπτω , Μέλλοντας) κοντά μας .
6. ----------------------------------------- ( διαλύω, Αόριστος, προστακτική, β΄ενικό ) επιτέλους αυτή την ανόητη παρέα που χαλάει τον κόσμο με τη φασαρία της !
7. ---------------------------------------------- (αποβάλλω, Αόριστος, προστακτική, β΄ενικό) λοιπόν πια αυτή την κακή συνήθεια να παίζεις παιχνίδια με τις ώρες στον υπολογιστή !
8. Ο αδελφός μου --------------------------------------------- ( συγγράφω, Αόριστος ) πρόσφατα τη διατριβή του .
ΑΣΚΗΣΗ 4η : Να συμπληρώσετε τον πιο κάτω πίνακα.
Να σημειώσετε με ένα Χ σε ποια κατηγορία συνθέτων ανήκουν τα επίθετα του παρακάτω πίνακα.

Παρατακτικά
Προσδιοριστικά
Κτητικά
Αντικειμενικά
σκληρόκαρδος




κτηνοτρόφος




αγριολούλουδο




τρεμοσβήνω




λαχανόκηπος




καλότυχος




χορτοφάγος




αγγειοπλάστης




γλυκόξινος




φτωχόσπιτο




στριφογυρίζω




αετοφωλιά




Αρνητικές συνέπειες από την εργασία της μητέρας:
1.Τα παιδιά μένουν πολλές ώρες μόνα τους χωρίς τους γονείς. Ελλιπής διαπαιδαγώγηση των παιδιών που πολλές φορές δημιουργεί συναισθηματικά προβλήματα και αδιέξοδα. Τα παιδιά νιώθουν πολλές φορές έντονη παραμέληση και πικρία και ότι δεν βρίσκουν συμπαράσταση στα προβλήματα τους. 2. Οι γονείς αδυνατούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη και τις συνήθειες των παιδιών τους, τις παρέες τους με αποτέλεσμα να μην μπορούν να παρέμβουν έγκαιρα σε περιπτώσεις παραβατικής συμπεριφοράς. 3.Δεν υπάρχει η γυναικεία παρουσία στο σπίτι που καθορίζει με την αγάπη της και τη στοργή της το συναισθηματικό κλίμα του σπιτιού. Ψυχρό και άτονο το κλίμα στο σπίτι λόγω απουσίας της μητέρας. 4.Συγκρούσεις κι εντάσεις λόγω πιεστικού τρόπου ζωής και απαιτητικών εργασιών. Η μητέρα βιώνει την ένταση της καθημερινότητας και το άγχος του βιοπορισμού και το μεταφέρει εντός  σπιτιού. Εντάσεις και ανάμεσα στους συζύγους λόγω σύγχυσης των ρόλων.5. Έλλειψη ελεύθερου χρόνου, οι υποχρεώσεις πνίγουν τους γονείς, αδυναμία συναισθηματικής αποφόρτισης με συνέπεια οι γονείς να μην έχουν διάθεση να ασχοληθούν με τα παιδιά τους. 6.Δεν συγκεντρώνεται η οικογένεια γύρω απ’ το οικογενειακό τραπέζι, αποξένωση , μοναξιά , συναισθηματικά κενά.
Θετικές συνέπειες από την εργασία της μητέρας:
1.Η μητέρα ενισχύει οικονομικά την οικογένεια, άνοδος του βιοτικού επιπέδου της οικογένειας- κάλυψη των υλικών αναγκών αλλά και δυνατότητα για επιπλέον δραστηριότητες , ταξίδια, αγορές , χόμπι λόγω της αυξημένης αγοραστικής δύναμης της οικογένειας. 2.Η μητέρα αισθάνεται δραστήρια και ισορροπημένη μέσα απ’ την εργασία της  κι έτσι έχει περισσότερα ψυχικά αποθέματα και γυρίζει στο σπίτι πιο χαρούμενη. Δεν αισθάνεται θύμα αλλά ότι παράλληλα με την οικογένειά της προσφέρει και στον εαυτό της. 3.Τα παιδιά βλέπουν μια δραστήρια και δυναμική μητέρα που τη θεωρούν πρότυπο και δε νιώθουν ότι καταπιέζεται και γίνεται θύμα εξαιτίας τους.


ΕΝΟΤΗΤΑ 2Η- ΟΙ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΗΜΑΣΙΕΣ ΤΟΥΣ
ΟΡΙΣΤΙΚΗ Φανερώνει Παραδείγματα
1. Το πραγματικό, το βέβαιο Αύριο θα γράψουμε διαγώνισμα
2. Το δυνατό Αν δεν πηγαίναμε εκδρομή, θα γράφαμε το διαγώνισμα
3. Το πιθανό Δε βγήκαν ακόμα· θα γράφουν διαγώνισμα
4. Ευχή (να, ας, μακάρι να , είθε να + οριστική παρελθοντικού χρόνου ) Μακάρι να γράφαμε αύριο το διαγώνισμα . Ας ήταν εύκολα τα θέματα
5. Παράκληση Δεν ξαναδιαβάζετε τις εγκλίσεις ;

ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ Φανερώνει Παραδείγματα
1. Το ενδεχόμενο Ίσως και να γράψω καλά αύριο
2. Το επιθυμητό Ας γράψω καλά αύριο στο διαγώνισμα και το βράδυ θα κεράσω τις φίλες μου
3. Προτροπή Ας διαβάσετε επιτέλους λίγο παραπάνω!
4. Παραχώρηση Εντάξει, ας παραλείψουμε την τελευταία ενότητα
5. Ευχή Μακάρι να πάει όλη η τάξη καλά
6. Απορία Τι να διαβάσουμε ;
7. Το πιθανό Διαβάσουμε δεν διαβάσουμε, το διαγώνισμα θα το γράψουμε
8. Το δυνατό Τότε να δεις τι βαθμό θα πάρω !
9. Προσταγή ή απαγόρευση Μην ξαναέρθετε αδιάβαστοι!

ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ Φανερώνει παραδείγματα
1. Προσταγή Αλλάξτε αμέσως θέσεις!
2. Απαγόρευση Μην ενοχλείτε την ώρα του μαθήματος !
3. Παράκληση Μαρία, βοήθησέ με στο καθάρισμα
4. Ευχή Πήγαινε, παιδί μου, στο καλό
5. Προτροπή Ανοίξτε τα βιβλία σας στη σελίδα 3
1. Είναι συλλαβική ή φωνηεντική και τη συναντούμε στους παρελθοντικούς χρόνους των
σύνθετων ρημάτων ανάμεσα στο προθετικό επίθημα ( κυρίως από αρχαίες προθέσεις )και
στο θέμα του ρήματος :
Ο μηχανικός επέβλεψε προσωπικά την κατεδάφιση του σπιτιού
Για πόσο χρονικό διάστημα επιβλέψατε την τήρηση του προγράμματος ;
Η αύξηση αυτή παραμένει , εφόσον τονίζεται.
Τα πιθανά προθετικά επιθέματα είναι :
αμφι - , ανα- , αντι-, από-, δια-, εισ-, εκ- (εξ-) , εν- (εμ-, εγ-, ελ- ), επι-, κατα-, μετα-, παρα-,
περι-, προ-, προσ- ,συν-, ( συμ-, συγ-, συλ-, συρ-,συ- ), υπερ-, υπο- .
2. Εσωτερική συλλαβική αύξηση παίρνουν τα προθήματα που λήγουν σε φωνήεν και
χάνουν το τελικό φωνήεν πριν από την αύξηση :
απορρίπτω – απέρριψα , επιβάλλω, επέβαλα .
Εξαιρούνται τα περι- και προ- που διατηρούν το φωνήεν : περιπλέκω – περι έπλεξα
3. Όμως, πολλά κοινά ρήματα ( όχι λόγια ) δεν παίρνουν αύξηση, ακόμη κι όταν
τονίζεται : καταλαβαίνω – κατάλαβα .
4 . Άλλα προθήματα που συνδυάζονται με ρήμα είναι : κακο-, καλο-, ξανα-, παρα-, πολυ-
Με τα ξανα- και παρα- η αύξηση είναι προαιρετική : ξαναέγραψα ή ξανάγραψα,
παραέφαγα ή παράφαγα
ενώ με τα υπόλοιπα δεν υπάρχει : κακόμαθα
Η εσωτερική φωνηεντική αύξηση είναι υποχρεωτική στον Παρατατικό και Αόριστο του
υπάρχω : υπήρχα, υπήρξα
Προσέξτε τον επόμενο πίνακα :
ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
αμφιβάλλω αμφ έ βαλλα αμφέβαλα είχα αμφιβάλει
εκπέμπω
(εκ +πέμπω )
εξέπεμπα εξέπεμψα είχα εκπέμψει
εμπνέω (εν+πνέω) ενέπνεα
(αλλά εμπνέατε )
ενέπνευσα
(αλλά εμπνεύσαμε )
είχα εμπνεύσει
εγκρίνω εν+κρίνω) ενέκρινα
(αλλά εγκρίναμε)
ενέ κρινα είχα εγκρίνει
συλλέγω
(συν+ λέγω)
συνέλεγα συνέλεξα ( αλλά
συλλέξαμε )
είχα συλλέξει
συρρέω (συν+ ρέω) συνέρρεα συνέρρευσα ( αλλά
συρρεύσαμε )
είχα συρρεύσει
συλλαμβάνω
( συν + λαμβάνω )
συλλάμβανα συνέλαβα είχα συλλάβει
αποβάλλω απ έβαλλα απέβαλα είχα αποβάλει
περιπλέκω περιέπλεκα περιέπλεξα είχα περιπλέξ
5. Προσοχή : η αύξηση διατηρείται μόνο στην οριστική . Στις άλλες εγκλίσεις χάνεται .
Π.χ. Προστακτική : Υπόγραψε εδώ, σε παρακαλώ . Διάγραψε όσα είπαμε πριν. Απόσυρε
αμέσως αυτή την ανάρτηση .
Αλλά : Οριστική : Ο υπουργός υπέγραψε χθες το διάταγμα για τις συγχωνεύσεις σχολείων
και διέγραψε τις προηγούμενες δηλώσεις του με τις οποίες το αρνούνταν κατηγορηματικά .

Η κυβέρνηση απέσυρε το νομοσχέδιο μετά τις αντιδράσεις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

vasilios888@yahoo.gr