Έκφραση-Έκθεση Α΄Λυκείου.

Να διαβάσετε το παρακάτω απόσπασμα από χρονογράφημα και να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν:

Ο Μπούλης δεν ήλθε σήμερα μόνος.Μου έφερε και την αδελφή του.Πολύ πιο μικρή από αυτόν.Πέντε έως έξι χρονών ,ζωηρό και συναισθηματικούλικο κοριτσάκι.Οι παρουσιάσεις έγιναν απλά και λακωνικά:

-Η Λία,αδελφή μου.

-Χαίρω πολύ Λία-καλωσόρισα την ξένη μου.Με τον αδελφό σου είμαστε πιά παλιοί φίλοι.

Όπως όμως κατάλαβα ,η Λία ήταν ταραγμένη.Τα μάτια της κόκκινα από το κλάμα και κακοχτενισμένα τα μαλλιά της.Κάπου κάπου ρουφούσε τη μύτη της,πράγμα που ανάγκασε τον Μπούλη να της δώσει το σκούρο μαντήλι του ,για να διασώσει τους καλούς της τρόπους.Όπως με κατατόπισε ο αδελφός είχε προηγηθεί οικιακή σκηνή.Από το κλείσιμο δε του ματιού που μου έκανε ο Μπούλης και από μία κίνηση της παλάμης του στο κενό , κατάλαβα ότι η σκηνή ήταν εξαιρετικά βίαιη και έφθασε μέχρι δαρμού της Λίας.Φιλόστοργος ο αδελφός, μόλις εκόπασε η θύελλα,πήρε τη μικρούλα από το χεράκι,και για νατην ψυχαγωγήσει την έφερε στο άχαρο γραφείο του φίλου του.

Δεν ανήκω στη σχολή εκείνων που πιστεύουν ότι ανακουφίζουν τον πονεμένο όταν αποφεύγουν να του μιλούν για τον πόνο του.Πιστεύω το αντίθετο.Γι αυτό πήρα στο γόνατο την ξένη μου ,αναζητώντας την πηγή της οδύνης της.

-Λοιπόν τι έκανε η δεσποινίς και ανάγκασε τη μαμά της να τη μαλώσει;(Για λόγους τάκτ δεν έθεσα ζήτημα δαρμού).

Η Λία δεν είναι εύκολη στις απαντήσεις.Προτιμά να δαγκώσει την άκρη της φούστας της , παρά να διευκρινίσει τα γεγονότα.

-Μίλησε,Λία-ενθάρρυνε η αδελφική φωνή.Δε μαλώνει ο κύριος.Τ΄αγαπάει τα παιδιά που κάνουν αταξίες.

-Δεν έκαμα αταξία εγώ,ξέσπασε η Λία.

-Τότε,πώς θύμωσε η μαμά;

-Να,χτύπησε το κουδούνι και εγώ πήγα ν΄ανοίξω.Και μόλις εγώ άνοιξα είδα μία πολύ ψηλή και πολύ χοντρή κυρία και φώναξα στη μαμά μου: «Μαμά ήλθε η κυρία Φοράδα που περίμενες».

Κύμα γέλιου κάλυψε τις τελευταίες φράσεις της ένοχης.Γελούσε ο αδελφός της.Έκλαιγε εκείνη.Ελάτε στη θέση μου.Το κλάμα να συμμεριστώ ή το γέλιο;Προσπάθησα πάντως να ξεκαθαρίσω τα γεγονότα.Σκούπισα τα ματάκια της επισκέπτριας  και της είπα τα ανόητα λόγια που συνηθίζονται σε τέτοιες περιπτώσεις:

-Μην κλαίς μωρό μου.Και εσύ όταν γίνεις μαμά θα μαλώνεις τη Λία σου.

-Μα δεν έκαμα τίποτε εγώ για να με μαλώσει,επέμενε η Λία,βέβαιη για το δίκιό της.

-Η αλήθεια είναι πώς και εγώ ακόμα δεν κατάλαβα το φταίξιμό σου.Σταμάτησες στο σημείο που ανάγγειλες στη μαμά την επίσκεψη της κυρίας.

-….Φοράδας!

-Περίεργο όνομα.Μήπως δεν είναι αυτό το όνομά της;

-Κυρία Φοράδα τη λένε,σας λέω.Έτσι έλεγε η μαμά στον μπαμπά λίγο πρίν έλθει: «Ωχ περιμένω και αυτή τη φοράδα.Διάλεξε τη μέρα η ευλογημένη.Τότε χτύπησε η πόρτα και έτρεξα ν΄ανοίξω.Κι όταν είδα μία κυρία φώναξα: «Μαμά,η κυρία Φοράδα που περίμενες».Μόνο που δεν είπα και το άλλο: «Διάλεξε τη μέρα η ευλογημένη».Ήταν τόσο κακό;

Παύλος Παλαιολόγος,ανήσυχα νιάτα,εκδ.Αλκαίος,1974.

Ποια είναι στο απόσπασμα η λέξη που δεσπόζει και προωθεί την αφήγηση;Γιατί για τη μητέρα της Λίας η λέξη ήταν τόσο προσβλητική ,ενώ για τη Λία δεν ήταν;

Συμπληρωματική Άσκηση:

Προσπαθήστε να γράψετε ένα παραμύθι με τον τίτλο: «Ένας κόσμος μέσα σε ένα αυγό ,που βρίσκεται ανάμεσα στην επιστημονική φαντασία και στη φάρσα.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ.

1.Η λέξη που προωθεί την αφήγηση είναι η λέξη «φοράδα».Για τη μητέρα της Λίας αυτή η λέξη ήταν προσβλητική γιατί φανερώθηκε χωρίς να το θέλει το πόσο μειωτικά έβλεπε τη συγκεκριμένη κυρία αποκαλώντας την απαξιωτικά «φοράδα».Η Λία όμως από παιδική αφέλεια νόμισε πώς αυτό ήταν το πραγματικό της όνομα και έτσι θεώρησε φυσικό να την προσφωνήσει «φοράδα».

2.Παραθέτουμε αυτούσιο ένα παραμύθι ,δημιούργημα μιάς πολύ γόνιμης φαντασίας μαθητή επαρχιακού Λυκείου.

Πέρα από τη γή,έξω από το γαλαξία μας,έτη φωτός μακριά ,βρίσκεται ένας μυστήριος πλανήτης που ονομάζεται Αυγανία, και μοιάζει-μάλλον είναι- ένα τεράστιο αυγό.

Οι κάτοικοι αυτού του πλανήτη ονομάζονται Αυγανοί.Οι Αυγανοί είναι κατάλευκοι (αν και μερικοί έχουν χρώμα καφετί) και έχουν σχήμα ωοειδές.Στην αυγουλένια πολιτεία τα σπίτια είναι φτιαγμένα από τσόφλι αυγού ,όπως και τα αμάξια,τα αεροπλάνα,οι δρόμοι και γενικά όλα τα υλικά επιτεύγματά τους.Όλα είναι κατασκευασμένα από το ίδιο παντοδύναμο τσόφλι.Στην Αυγανία υπάρχουν πανέμορφα ποτάμια και λιμνούλες  που, όπως και η μαγευτική τους θάλασσα ,έχουν χρώμα κίτρινο και πορτοκαλί,γιατί σε αυτά δεν υπάρχει νερό αλλά κρόκος αυγού.

Σε αυτόν τον αυγουλένιο πλανήτη με τους καλούς και στρογγυλούς αυγανούς το πολίτευμα που επικρατεί ονομάζεται «βασιλευομένη αυγουλοκρατία».Ο βασιλιάς ο Δίκροκος είναι αυτός ο οποίος βασιλεύει αλλά δεν παραμένει για πολύ στην εξουσία γιατί εμφανίζονται και άλλοι δίκροκοι που διεκδικούν την εξουσία.Όμως σε αυτόν τον ειρηνικό πλανήτη συμβαίνει πολλές φορές οι Αυγανοί να παραφέρονται και να μαλώνουν μεταξύ τους.Οι συγκρούσεις είναι άγριες και έτσι οι Αυγουλοπολίτες μετατρέπονται-έτσι όπως χτυπιούνται συνεχώς μεταξύ τους –σε μαρέγκα.Όμως αυτά τα φαινόμενα είναι σπάνια γιατί οι Αυγανοί είναι καλοί πολίτες και σέβονται και τους νόμους και τους θεούς τους.

Όπως και εμείς έτσι και οι Αυγανοί πιστεύουν και στο καλό και στο κακό.Για αυτούς το καλό είναι η θεά Κότα που τους γεννάει και τους θερμαίνει ,ενώ παράλληλα τους χαρίζει τροφή που πέφτει από τον ουρανό και είναι μία διαφανής παχύρευστη ύλη σαν το ασπράδι του αυγού.Τη θεά Κότα τη λατρεύουν και την παρακαλούν  καθημερινά να τους προστατεύει από το Κακό.Ο θεός του Κακού λέγεται άνθρωπος ο οποίος τιμωρεί τους Αυγανούς καίγοντάς τους στο αναμμένο τηγάνι και στα κάρβουνα μέσα από το πύρ το εξώτερον.

Ποιος σήμερα μπορεί να πεί με σιγουριά πώς ένας τέτοιος κόσμος μόνο στη φαντασία μας μπορεί να υπάρξει και πώς στο γαλαξία μας έχει επιβιώσει μόνο ο άνθρωπος;