Αρχαία Ελληνικά από Μετάφραση.Β΄Λυκείου,Αντιγόνη,Σοφοκλέους.

                                                 Δείγματα ερμηνευτικής προσέγγισης.

             

                                   1ο δείγμα: Σοφοκλέους Αντιγόνη(Μονόλογος της Αντιγόνης.

                                                 στ.446-464 από το πρωτότυπο).

Σύνδεση με τα προηγούμενα-Αφόρμηση.

Οι ερωτήσεις εστιάζονται:

 -στη διαγραφή του ήθους του φύλακα όπως αυτό προκύπτει από τον περιγραφικό μονόλογό του (σύγκριση με το ήθος της Αντιγόνης.Ήρωας και αντιήρωας).

-στην περιγραφή του φυσικού φαινομένου και στην σκοπιμότητά του.

-στις απόψεις για την δεύτερη ταφή που επιχειρεί η Αντιγόνη.

-στην αλλαγή της σκηνής με την αποχώρηση του φύλακα.

Στόχοι της ενότητος.

1.Να γνωρίσουν οι μαθητές τις διαφορετικές αντιλήψεις Κρέοντα και Αντιγόνης σχετικά με την ταφή του Πολυνείκη.

2.Να εκτιμήσουν την αποφασιστικότητα της Αντιγόνης η οποία υπερασπίζεται τους θεϊκούς νόμους με θυσία της ζωής της.

3.Να θαυμάσουν στο πρόσωπο της Αντιγόνης όλους εκείνους που για λόγους αρχών ήλθαν σε σύγκρουση με την εξουσία.

4,Να απολαύσουν τις υφολογικές διακυμάνσεις του λόγου της ηρωίδας η οποία χρησιμοποιεί υψηλούς τόνους κατά την προάσπιση του θεϊκού νόμου και λεπτότατα ειρωνικούς για να υποτιμήσει τη διαταγή του Κρέοντα.

Θέμα:

Η Αντιγόνη ομολογεί ότι εκείνη έθαψε τον Πολυνείκη για να μείνει πιστή στους θεϊκούς νόμους της ταφής των νεκρών.

Διάρθρωση της ενότητος.

Η ενότητα διαρθρώνεται σε δύο μέρη:

στη σύντομη ανακριτική διαδικασία στην οποία υποβάλλει ο Κρέοντας την Αντιγόνη (στ.446-449).

σε μέρος της απολογίας της Αντιγόνης (στ.450-464)

                                              Η Αντιγόνη δηλώνει γιατί αγωνίζεται (450-457)

                                              Είναι έτοιμη να πεθάνει (458-464).

Ερμηνευτικά:

(446-449)

Η σκηνή αλλάζει.Με την αποχώρηση του φύλακα από την αριστερή πάροδο ο Κρέων και η Αντιγόνη μένουν μόνοι στο λογείο.Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη.

Η ξεκάθαρη διατύπωση του ερωτήματος υποβάλλει και την αυτονόητη ξεκάθαρη απάντηση.Ο Κρέων διερευνά την περίπτωση της αγνοίας της εντολής.Η Αντιγόνη καθιστά σαφές ότι η επιλογή της ταφής είναι ξεκάθαρη πράξη(σχέση με την Αριστοτελική συνειδητότητα)που την ανέλαβε με όλες τις συνεπαγόμενες συνέπειες.Αυτό προοικονομεί και τη γρήγορη εξέλιξη του μύθου (πλοκή και έντονη δράση).

(450-457).

Η εννοουμένη καταφατική απάντηση στην ερώτηση του Κρέοντα (ναί,τόλμησα να υπερβώ αυτούς ακριβώς τους νόμους)δίνεται με θεατρικό τρόπο (νεύμα της κεφαλής ,σχήμα αποσιώπησης).

Την απάντησή της η Αντιγόνη αιτιολογεί με υπαινικτική διατύπωση: 

1.Οι νόμοι του Κρέοντα δεν έχουν θεϊκή προέλευση.

2.Οι νόμοι ως ανθρώπινοι μειονεκτούν σε δύναμη και κύρος από τους νόμους των θεών.

Η απόφασή της λοιπόν να παραβεί τη διαταγή του Κρέοντα και να θάψει τον Πολυνείκη υπαγορεύεται από την πίστη και την αφοσίωσή της στους αιωνίους θεϊκούς νόμους.

(458-464).

Το δίλημμα της Αντιγόνης είναι : Ποιό νόμο να ακολουθήσω και ποιόν να παραβώ;Με όποιον πάντως και αν συμμορφωνόταν τα κέρδη και οι ζημίες θα ήταν αναπόφευκτες.

Τονίζονται ακόμη:

Η τόλμη και η αποφασιστικότητα της Αντιγόνης(στοιχεία ήθους)

Η περιφρόνηση πρός το θάνατο από μία γυναίκα η οποία ευρίσκεται στο άνθος της νεανικής της ηλικίας

Η πεποίθηση για την αιωνιότητα της ύπαρξης

Η αντίληψη ότι ο υπερήφανος  θάνατος είναι προτιμότερος από μία ταπεινωτική ζωή.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ.

1.Με ποιά επιχειρήματα η Αντιγόνη προσπαθεί να στηρίξει την απόφασή της να παραβεί τη βασιλική διαταγή και να θάψει τον Πολυνείκη;

2."αλλ΄αεί ποτέ ζη ταυτα": Η Αντιγόνη αναφέρεται στους άγραφους θεϊκούς νόμους.Να σχολιάσετε τα λόγια της κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο νόμο για την ταφή των νεκρών.

3.Να γραφούν οι μετοχές στον ίδιο χρόνο των:

υπερδραμειν

καταθανών.

Παράλληλα κείμενα.

Σοφοκλέους Αίας 1332-1345.

Βασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.