Λατινικά Γ΄Λυκείου. Χρονικές προτάσεις.

Α.Προτερόχρονο.

Α1.postquam,ubi,ut,simulac,cum(primum)+oριστική παρακειμένου ή υπερσυντελίκου (για το παρελθόν).

Α2. Cum +υποτακτική υπερσυντελίκου(ιστορικός ή διηγηματικός cum).

B.Υστερόχρονο.

Β1.antequam,priusquam,dum,donec,quoad+1.Oριστική(εάν μας ενδιαφέρει μόνον η χρονική σχέση).

2.Υποτακτική ενεστώρα ή παρατατικού (εκφράζεται και επιδίωξη ,προσδοκία όπως στις τελικές προτάσεις).

Β2.cum+οριστική παρακειμένου(αντίστροφος cum).

B3.χρονικός ή επαναληπτικός cum +oριστική μελλοντικού χρόνου.

Γ.Σύγχρονο.

Γ1..1παράλληλη διάρκεια,dum,quoad,quamdiu,cum+οριστική.

Γ1.2.συνεχιζόμενη πράξη που διακόπτεται από κάποια άλλη dum+oριστική ενεστώτα(πάντα).

Γ2.cum+υποτακτική παρατατικού(σύγχρονο στο παρελθόν)(ιστορικός και διηγηματικός cum).

Γ3.Χρονικός και επαναληπτικός cum +oριστική παροντικών χρόνων(ενεστώτος κ.λ.π).

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
ΠΩΣ ΑΛΛΟΙΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΗΛΩΣΟΥΜΕ ΤΟ ΧΡΟΝΟ.

Χρονικές προτάσεις 1	Δηλώνουν χρόνο
Χρονικές μετοχές 2	Δηλώνουν επίσης χρόνο
Post,ante+αιτιατική 3	Με εμπρόθετο επίσης δηλώνεται ο χρόνος.
Απρόθετη αφαιρετική 4	Επίσης δηλώνεται ο χρόνος.
Π.χ 1.Cum lacrimae suae vincerent,egrediebantur	Χρονική πρόταση.
2.Lacrimae suae vincentae egrediebantur	Χρονική μετοχή.
3.Post victoriam lacrimarum egrediebantur	Post+αιτιατική .
4.victoria lacrimarum egrediebantur	Αφαιρετική.

Ασκήσεις.

1.Να κλιθούν οι συνεκφορές :

Omen nuptiale,sacello quodam,aliqua vox,mea sede.

2.facili

Pulchri

Acris.

Nα γραφούν τα παραθετικά επιθέτου(στην ίδια πτώση)και επιρρήματος.Να κλιθεί ο συγκριτικός βαθμός του αρσενικού και στους δύο βαθμούς.

3.Να γίνει Χ.Α στα παρακάτω ρήματα

Vincit

Sedes

Persedebat.

4.Να μετατραπούν σε μετοχικές οιπροτάσεις με τα μαύρα γράμματα.

1.Caecilia,uxor Metelli,dum more prisco omen nuptiale petit filae sororis,ipse fecit omen.

2.Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audiretur.

5.Nα μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με ρήμα εισαγωγής Maximus tradidit….

1.Caecilia,uxor Metelli,ipsa fecit omen.

2.Tum Caecilia puellae dixit “ego libenter tibi mea sede cedo”.

Bασίλειος Μακρυπούλιας,φιλόλογος.